[Schwiebus.pl - ¦wiebodzin na starych kartach pocztowych, stare pocztówki, widokówki, kartki pocztowe]
Google
szukaj:
Menu g³ówne
strona g³ówna
strona artyku³ów
strona newsów
forum
ksiêga go¶ci
katalog stron
family tree
schwiebus.2002
schwiebus.2004
Ostatnio dodane
Zamkniêty o³tarz
Sukiennik ¶wieb...
Portret miasta ...
Podró¿e Pekaesem ...
Spod przymkniêtych ...
Los Sióstr ze Schwiebus
Tajemnice ...
Boromeuszki cd.
Historia zmian..
Sala Gotycka
Wernhera ¶cie¿kami
Kreatywni inaczej ..
Od legendy do ..
¦wiebodziñska legenda
Inskrypcja z 1735
Jakub Schickfus
Obrazki z przesz³o¶ci
Publikacje..
¦wiebodziñskie lecznictwo
Szpital
Wokó³ Ratusza
Odkrycie krypty
Bibliografia
Plac w przebudowie
Najazd na Ratusz
Dekret mianowania
Nowa twarz rynku
Na bruk nie wjedziesz
Odnówmy kamienice
Konsultacje
Hubertus Gabriel
Robert Balcke
Ruch wokó³ ratusza
Czasowy zarz±d
Przesiedleñcy 1945
Izba pami±tek
Wiekowe znaleziska
Spór wokó³ ratusza
Co dalej ze starówk±?
Granit pod ratuszem
Kronika Schickfusa
Pocz±tki - podsumowanie
Pocz±tki o¶wiaty
Najazd Zb±skiego
Maciej Kolbe
¦wiebodziñska "Solidarno¶æ"
Szcz±tki ¶w. Jerzego
Pieni±dze na ratusz
Pocz±tki o¶wiaty
Granit w ¶ródm..
Sulechów retro
Nowy Rok
¯ycie religijne
Odpolitycznianie ...
Ulice do poprawki
Wie¿a Bismarcka
Ko¶ció³ pw. ¶w. M.A.
Ko¶ció³ pw. N.M.P. K.P.
Zamek ...
Eberhard Hilscher
Baron J.H. v. Knigge
Z ¿ycia mieszczan
¦wiadectwo urodzenia
Sukiennictwo w dziejach
¯ary inwestuj± w starówkê
Strajk w Lubogórze w 1981 r.
Pocz±tki edukacji szkolnej
Pierwsze, szkolne lata
Kresy
Koniec niemieckiego panowania
Dramatyczne wydarzenia
Historyczne pocz±tki
Ratusz siê sypie
Schwiebüssen Schwibus
Dialog a badania arche
Unikalne Cmentarzyska
100 lat temu - 1904 r.
100 lat temu - 1902 r.
Aktualizacje
Ogólniak
Cmentarz miejski
Dekomunizacja ulic
PKP chce likwidowaæ..
Przesiedleñcy 1945
100 lat temu - 1906 r.
Spu¶cizna po Hilscherze
Dworzec z horroru
Piszczyñski Zenon
M. v. Knobelsdorff
Archeologia okolic
J.K. Sobociñski
Katalog C&Co.™
A.D. 2012
zbiór w³asny
katalog ulic
ostatnio dodane

2012-04-15
C&Co.™ 1208
C&Co.™ 1207
C&Co.™ 1206
C&Co.™ 1205
C&Co.™ 1204
C&Co.™ 1203
C&Co.™ 1202
C&Co.™ 1201
2012-04-05
C&Co.™ 1200
C&Co.™ 1199
C&Co.™ 1198
C&Co.™ 1197
C&Co.™ 1196
C&Co.™ 1195
C&Co.™ 1194
C&Co.™ 1193
C&Co.™ 1192
C&Co.™ 1191
C&Co.™ 1190
2012-03-30
C&Co.™ 1189
C&Co.™ 1188
C&Co.™ 1187
C&Co.™ 1186
C&Co.™ 1185
C&Co.™ 1184
C&Co.™ 1183
C&Co.™ 1182
C&Co.™ 1181
C&Co.™ 1180
C&Co.™ 1179
C&Co.™ 1178
C&Co.™ 1177
C&Co.™ 1176
C&Co.™ 1175
C&Co.™ 1174
C&Co.™ 1173
C&Co.™ 1172
C&Co.™ 1171
C&Co.™ 1170
C&Co.™ 1169
C&Co.™ 1168
C&Co.™ 1167
2012-03-22
C&Co.™ 1166
C&Co.™ 1165
C&Co.™ 1164
C&Co.™ 1163
C&Co.™ 1162
C&Co.™ 1161
C&Co.™ 1160
C&Co.™ 1159
C&Co.™ 1158
C&Co.™ 1157
C&Co.™ 1156
C&Co.™ 1155
C&Co.™ 1154
C&Co.™ 1153
C&Co.™ 1152
C&Co.™ 1151
C&Co.™ 1150
2012-03-12
C&Co.™ 1149
C&Co.™ 1148
C&Co.™ 1147
C&Co.™ 1146
C&Co.™ 1145
C&Co.™ 1144
C&Co.™ 1143
C&Co.™ 1142
C&Co.™ 1141
C&Co.™ 1140
C&Co.™ 1139
C&Co.™ 1138
C&Co.™ 1137
C&Co.™ 1136
C&Co.™ 1135
C&Co.™ 1134
C&Co.™ 1133
C&Co.™ 1132
C&Co.™ 1131
C&Co.™ 1130
C&Co.™ 1129
C&Co.™ 1128
C&Co.™ 1127
C&Co.™ 1126
C&Co.™ 1125
2012-03-03
C&Co.™ 1124
C&Co.™ 1123
C&Co.™ 1122
C&Co.™ 1121
C&Co.™ 1120
C&Co.™ 1119
2012-02-27
C&Co.™ 1118
C&Co.™ 1117
C&Co.™ 1116
2012-02-26
C&Co.™ 1115
C&Co.™ 1114
C&Co.™ 1113
C&Co.™ 1112
C&Co.™ 1111
C&Co.™ 1110
2012-02-25
C&Co.™ 1109
C&Co.™ 1108
C&Co.™ 1107
C&Co.™ 1106
C&Co.™ 1105
C&Co.™ 1104
C&Co.™ 1103
C&Co.™ 1102
C&Co.™ 1101
C&Co.™ 1100
2012-02-19
C&Co.™ 1099
C&Co.™ 1098
C&Co.™ 1097
C&Co.™ 1096
C&Co.™ 1095
2012-02-17
C&Co.™ 1094
C&Co.™ 1093
C&Co.™ 1092
C&Co.™ 1091
C&Co.™ 1090
C&Co.™ 1089
C&Co.™ 1088
C&Co.™ 1087
C&Co.™ 1086
C&Co.™ 1085
2012-02-13
C&Co.™ 1084
C&Co.™ 1083
C&Co.™ 1082
2012-02-12
C&Co.™ 1081
C&Co.™ 1080
C&Co.™ 1079
C&Co.™ 1078
C&Co.™ 1077
C&Co.™ 1076
C&Co.™ 1075
C&Co.™ 1074
C&Co.™ 1073
C&Co.™ 1072
2012-02-11
C&Co.™ 1071
C&Co.™ 1070
C&Co.™ 1069
C&Co.™ 1068
C&Co.™ 1067
C&Co.™ 1066
C&Co.™ 1065
C&Co.™ 1064
C&Co.™ 1063
C&Co.™ 1062
C&Co.™ 1061
Katalog C&Co.™
A.D. 2007
2007-03-12
C&Co.™ 1057
C&Co.™ 1056
C&Co.™ 1055
C&Co.™ 1054
C&Co.™ 1053
C&Co.™ 1052
C&Co.™ 1051
2007-03-11
C&Co.™ 1050
C&Co.™ 1049
C&Co.™ 1048
C&Co.™ 1047
C&Co.™ 1046
C&Co.™ 1045
C&Co.™ 1044
C&Co.™ 1043
C&Co.™ 1042
C&Co.™ 1041
C&Co.™ 1040
C&Co.™ 1039
C&Co.™ 1038
C&Co.™ 1037
C&Co.™ 1036
C&Co.™ 1035
C&Co.™ 1034
C&Co.™ 1033
C&Co.™ 1032
C&Co.™ 1031
C&Co.™ 1030
C&Co.™ 1029
C&Co.™ 1028
C&Co.™ 1027
C&Co.™ 1026
C&Co.™ 1025
C&Co.™ 1024
C&Co.™ 1023
C&Co.™ 1022
C&Co.™ 1021
C&Co.™ 1020
C&Co.™ 1019
C&Co.™ 1021
C&Co.™ 1020
C&Co.™ 1019
C&Co.™ 1018
2007-03-08
C&Co.™ 1017
C&Co.™ 1016
C&Co.™ 1015
C&Co.™ 1014
C&Co.™ 1013
C&Co.™ 1012
C&Co.™ 1011
C&Co.™ 1010
C&Co.™ 1009
C&Co.™ 1008
C&Co.™ 1007
C&Co.™ 1006
C&Co.™ 1005
C&Co.™ 1004
C&Co.™ 1003
2007-03-06
C&Co.™ 1002
C&Co.™ 1001
C&Co.™ 1000
C&Co.™ 0999
C&Co.™ 0998
C&Co.™ 0997
C&Co.™ 0996
C&Co.™ 0995
C&Co.™ 0994
C&Co.™ 0993
C&Co.™ 0992
C&Co.™ 0991
C&Co.™ 0990
C&Co.™ 0989
C&Co.™ 0988
C&Co.™ 0987
C&Co.™ 0986
C&Co.™ 0985
C&Co.™ 0984
C&Co.™ 0983
C&Co.™ 0982
C&Co.™ 0981
C&Co.™ 0980
C&Co.™ 0979
C&Co.™ 0978
C&Co.™ 0977
C&Co.™ 0976
2007-03-02
C&Co.™ 0975
C&Co.™ 0974
C&Co.™ 0973
C&Co.™ 0972
C&Co.™ 0971
C&Co.™ 0970
C&Co.™ 0969
C&Co.™ 0968
C&Co.™ 0967
C&Co.™ 0966
C&Co.™ 0965
C&Co.™ 0964
C&Co.™ 0963
C&Co.™ 0962
C&Co.™ 0961
C&Co.™ 0960
C&Co.™ 0959
C&Co.™ 0958
C&Co.™ 0957
Inne
forum
kontakt
bannery
download
logowanie
rekomenduj nas
Menu u¿ytkownika
Nie masz jeszcze konta? Mo¿esz sobie za³o¿yæ!
subskrypcja
informacje o zmianach na twój mail!
Artyku³y > ¦wiebodzin od 1945 roku > ¦wiebodzin 1945. ¯ycie religijne

Okolice Najbli¿sze
Wydanie Nr 11[105] listopad 2005

¦wiebodzin 1945 - ¯ycie religijne

Do 1945 roku obszar Brandenburgii Wschodniej nale¿a³, pod wzglêdem wyznawanej przez ludno¶æ religii, do regionów ewangelickich. Spis ludno¶ci przeprowadzony w 1939 roku wykaza³, ¿e 87,9% mieszkañców zadeklarowa³o przynale¿no¶æ do ko¶cio³a ewangelickiego oraz ko¶cio³ów niezale¿nych, a 9,6% do ko¶cio³a rzymsko-katolickiego. Strukturê oraz organizacjê ko¶cio³a katolickiego w Brandenburgii Wschodniej oparto na konkordacie z 14 czerwca 1929 roku i zwi±zanej z nim bulli cyrkumskrypcyjnej „Pastoralis Officii Nostri" z 13 sierpnia 1930 roku. Zgodnie z tre¶ci± tych dokumentów prawie ca³a Brandenburgia Wschodnia nale¿a³a do wroc³awskiej prowincji ko¶cielnej. W jej granicach znalaz³ siê równie¿ ¦wiebodzin.

Przesuniêcie polskiej granicy zachodniej nad Odrê i Nysê spowodowa³o diametraln± zmianê stosunków wyznaniowych. Wierni oraz duchowni ko¶cio³a ewangelickiego w przewa¿aj±cej czê¶ci uciekli lub zostali wygnani, skutkiem czego jego dzia³alno¶æ niemal¿e nie istnia³a. Do Brandenburgii natomiast przyby³y rzesze Polaków, przewa¿nie katolików. Warto jednak zaznaczyæ, ¿e czê¶æ z nich uwa¿a³a swój pobyt na nowym terytorium za stan przej¶ciowy.

Podobnego zdania byli przedstawiciele hierarchii ko¶cio³a rzymsko-katolickiego w Polsce, dla których sytuacja by³a tylko „siedzeniem na walizkach". Tymczasem stan Ziem Zachodnich i Pó³nocnych, w tym Brandenburgii Wschodniej, bardzo szybko stabilizowa³ siê. Z tego wzglêdu Ko¶ció³, musia³ przygotowaæ siê do stworzenia nowej struktury organizacyjnej dla tych ziem.

Inwentarz ko¶cielny w przewa¿aj±cej czê¶ci by³ ewangelicki. Jednak na pro¶by i wnioski w³adze przekazywa³y go osiedleñcom oraz ksiê¿om. Taka sytuacja, miêdzy innymi, prowadzi³a do zadra¿nieñ w stosunkach z duchowieñstwem niemieckim. Stan budynków by³ fatalny. W diecezji gorzowskiej z 243 ¶wi±tyñ 88 wymaga³o remontów generalnych. Brakowa³o wielu rzeczy niezbêdnych w czynieniu kultu katolickiego: tabernakulów, konfesjona³ów, relikwii, obrazów, paramentów ko¶cielnych i wielu innych. Powa¿nym problemem by³ te¿ brak duchownych polskiego pochodzenia.

Powa¿nym zadaniem by³o nak³onienie dostojników ko¶cio³a katolickiego w Niemczech do zrzeczenia siê jurysdykcji ko¶cielnej nad obszarami Niemiec, które na mocy uk³adów poczdamskich przekazano rz±dowi polskiemu. Jak i przed wojn±, tak i po jej zakoñczeniu kardyna³em Polski nadal by³ August Hlond. W czasie wojny przebywa³ we Francji, gdzie aresztowano go w 1944 roku oraz w Niemczech, sk±d po oswobodzeniu uda³ siê do Watykanu. 28 czerwca 1945 roku przedstawi³ Sekretariatowi Stanu w Watykanie projekt powojennej organizacji ko¶cio³a katolickiego w Polsce, uwzglêdniaj±cy zasz³e zmiany terytorialne. 8 lipca watykañska Kongregacja do Nadzwyczajnych Spraw Ko¶cielnych przyzna³a kardyna³owi pe³nomocnictwo do zorganizowania tymczasowej administracji ko¶cielnej na obszarach: wolnej pra³atury pilskiej, diecezji gdañskiej oraz na czê¶ciach terytoriów archidiecezji wroc³awskiej, diecezji berliñskiej i diecezji warmiñskiej, które znalaz³y siê pod zarz±dem w³adz polskich.

Miesi±c pó¼niej kardyna³ powo³a³ 5 polskich administratorów apostolskich okre¶laj±c obszary ich jurysdykcji. Wydane dokumenty by³y w zasadzie jednobrzmi±ce. Oto fragmenty jednego z nich, który otrzyma³ ksi±dz biskup Edmund Nowicki:

„Na mocy specjalnych uprawnieñ udzielonych Nam przez Stolicê Apostolsk± (...) ustawiamy (...) Ksiêdza obszarów, które obecnie podlegaj± Rz±dowi Rzeczypospolitej Polskiej: obszary pra³atury „nullius" schneidemilskiej lub pilskiej: obszarów tej czê¶ci archidiecezji wroc³awskiej, które granicz± ze ¶rodkowym biegiem rzeki Odry, a dzi¶ nale¿± do województwa poznañskiego; obszarów tej czê¶ci diecezji berliñskiej, które le¿± tak po wschodniej i zachodniej stronie rzeki Odry, a które podlegaj± rz±dowi Rzeczypospolitej Polskiej".

Oficjalna nazwa nowej diecezji brzmia³a Administracja Apostolska Kamieñska, Lubuska i Pra³atury Pilskiej. Siedzib± jej zosta³ Gorzów. W granicach nowej diecezji znalaz³ siê ¦wiebodzin.

Polscy administratorzy objêli swe urzêdy 1 wrze¶nia. Tymczasem zostali oni nie uznani przez Radê Ministrów, która dodatkowo 12 wrze¶nia wypowiedzia³a jednostronnie konkordat. Fakty te niew±tpliwie wymierzone przeciw Ko¶cio³owi, wywo³a³y protest ze strony Episkopatu.

Do 1945 roku ¦wiebodzin by³ miastem dwuwyznaniowym, miasto by³o w du¿ym stopniu wyludnione, nad pozosta³± grup± mieszkañców oraz stale nap³ywaj±cymi osadnikami duchow± opiekê sprawowa³ katolicki proboszcz parafii p. w. ¶w. Micha³a Archanio³a, ksi±dz Muller z pochodzenia Niemiec. Taka sytuacja trwa³a do drugiej po³owy maja gdy do miasta przyby³ wraz z kolejnym transportem przesiedleñców ksi±dz Piotr Janik, pochodz±cy z Brze¿an, który zamieszka³ w plebani. Ksi±dz Janik w³a¶ciwie od zaraz rozpocz±³ sw± duchow± pos³ugê. Oto jak wspomina pierwsze miesi±ce w mie¶cie:

„ca³y maj i czerwiec siedzê spokojnie, bêd±c jedynym ksiêdzem polskim na przestrzeni Zb±szynek - S³ubice (...) gdzie tylko mogê i dok±d tylko mogê je¿d¿ê, by zaspokoiæ potrzeby duchowe Polaków przybywaj±cych coraz liczniej na Ziemie Odzyskane...".

Pocz±tkowo ksiê¿a pomagali sobie w pracy, lecz 30 czerwca ksi±dz Muller opu¶ci³ ¦wiebodzin. Ksi±dz Janik do sierpnia pracowa³ w parafii sam. 6 lipca otrzyma³ z Kurii we Wroc³awiu jurysdykcjê na ¦wiebodzin i najbli¿sz± okolicê. Powsta³a w ten sposób parafia miejska.

Miesi±ce letnie ksi±dz Janik po¶wiêci³ remontowi ko¶cio³a p. w. ¶w. Micha³a Archanio³a. Sw± opiek± otoczy³ równie¿ pozosta³e ko¶cio³y oraz klasztor pocysterski w Parady¿u. W sierpniu do parafii przyjecha³ ksi±dz Artur Marynowski. W tym samym miesi±cu za³o¿ono pierwsze w parafii stowarzyszenie religijne - ¯ywy Ró¿aniec. W krótkim czasie wst±pi³o do niego oko³o tysi±ca parafian.

Zbli¿aj±cy siê rok szkolny 1945/46 spowodowa³, ¿e proboszcz nawi±za³ kontaktu z Kuratorium Okrêgu Szkolnego w Poznaniu i zosta³ prefektem w ¦rodzie Wielkopolskiej. Jednak ze wzglêdu na pracê w ¦wiebodzinie udzielono mu p³atnego urlopu oraz umo¿liwiono prowadzenie lekcji religii w ¶wiebodziñskich szko³ach.

Ostatni kwarta³ 1945 r. zaowocowa³ powstaniem wielu stowarzyszeñ i organizacji religijnych. W dniu 16 pa¼dziernika przyjecha³y z Poznania Siostry Pasterki, dziêki którym zaadaptowano jeden z budynków plebani na przedszkole. Otworzono je 1 listopada. By³o ono pierwszym w diecezji. W listopadzie powsta³y równie¿ Kó³ko Ministranckie, Sodalicje Mariañskie M³odzie¿y Mêskiej oraz ¯eñskiej oraz pierwszy na Ziemi Lubuskiej chór p.w. ¶w. Cecylii.

Tymczasem 8 grudnia z parafii odszed³ na samodzieln± placówkê w Opalewie ks. Marynowski. Jednak na jego miejsce brakowa³o zmiennika. Ksi±dz Janik a¿ do marca nastêpnego roku samotnie sprawowa³ opiekê nad 3 szko³ami, miastem oraz 21 wioskami w promieniu 21 km.

Pod koniec marca 1946 r. ¦wiebodzin prze¿y³ wa¿ne wydarzenie religijne oraz polityczne. W zwi±zku w pierwsz± rocznic± „objêcia" przez w³adze polskie powiatu, do miasta przybyli ks. bp E. Nowicki, wojewoda poznañski Feliks Widy-Wirski, sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PPR Jan Izydorczyk. W trakcie obchodów rocznicowych postawiono i po¶wiêcono krzy¿ na cmentarzu ko¶cielnym. Podczas ¶wiêcenia biskupowi asystowa³ wojewoda.

Dzia³alno¶æ duszpasterska ks. Janika niew±tpliwie by³a cz±stk± procesów integracji spo³ecznej, repolonizacji, polonizacji oraz rekatolizmu by³ych niemieckich prowincji wschodnich. W tym bowiem ujêciu nale¿y rozpatrywaæ poczynania Episkopatu Polski dla szybkiej organizacji ¿ycia religijnego oraz struktury ko¶cio³a rzymsko - katolickiego na Ziemiach Zachodnich i Pó³nocnych.

Waldemar Wachowski


komentarz[0] |

© 2001-2012 by Robert Ziach C&Co. A.G.™ ® 2012 by Schwiebus.pl
Wszelkie prawa zastrze¿one.

0.01 | powered by jPORTAL 2