Maksymilian von Knobelsdorff (1539/40 - 1609)

Maksymilian urodziÂł siĂŞ ok. roku 1539/40 jako syn Sebastiana i Katarzyny, prawdopodobnie jeszcze w ich posiadÂłoÂściach w kroÂśnieĂąskiem. Po wczeÂśniejszym zapewnieniu dziedziczenia urzĂŞdu starosty przez ojca (rok 1544) sam Maksymilian dokumentem cesarza Ferdynanda I z 29 listopada 1558 roku w Pradze potwierdziÂł dla siebie i swojej rodziny posiadanie zastawu z zamku, miasta i starostwa ÂświebodziĂąskiego.

W okresie 1562-64 odnotowany zosta³ na turnieju rycerskim w Wiedniu, który zorganizowa³ Maksymilian, ówczesny król Czech, dla swojego ojca cesarza Ferdynanda I. Wed³ug ksiêgi turniejowej bra³ udzia³ w zmaganiach pieszych i konnych, towarzysz¹c arcyksiêciu Ferdynandowi z Tyrolu, m³odszemu synowi cesarza. Wyst¹pi³ wtedy jako szambelan króla oraz chor¹¿y i radca dworu arcyksiêcia. W Œwiebodzinie s³yszymy o nim ju¿ w roku 1561, kiedy cesarz zagwarantowa³ tu wolny wybór rady miejskiej.

Herb rodu von Knobelsdorff

Maksymilian byÂł rzekomo od razu gorÂącym zwolennikiem tego przywileju, w ktĂłrego powstaniu miaÂł swĂłj udziaÂł bliski mu arcyksi¹¿ê Ferdynand. Starosta 7 listopada 1570 roku oÂżeniÂł siĂŞ z EwÂą von Bornstät z Kalska, wi¹¿¹c na staÂłe swoje losy z miastem. ByĂŚ moÂże juÂż w poczÂątkach tego roku Maksymilian byÂł protektorem przywileju cesarza Maksymiliana II jako krĂłla Czech, zatwierdzajÂącego w Pradze 23 lutego wszystkie dotychczasowe prawa i wolnoÂści miasta oraz podobnego dokumentu cesarza Rudolfa II wydanego w Wiedniu 2 wrzeÂśnia 1577 roku. W zwiÂązku z nowym oszacowaniem dochodĂłw z zastawu w ÂŚwiebodzinie powstaÂł w roku 1579 ciekawy dokument tegoÂż cesarza ÂświadczÂący o znacznym powiĂŞkszeniu jego wartoÂści, pod warunkiem m.in. przeznaczenia okreÂślonej sumy na wzmocnienie zamku. Przy okazji, juÂż tradycyjnie, potwierdzono von Knobelsdorffom dziedziczenie zastawu. Za czasĂłw Maksymiliana 5 lutego 1578 roku ksi¹¿êta i stany ÂślÂąskie we WrocÂławiu, podczas wojny tureckiej, postanowiÂły wzmocniĂŚ m.in. ÂŚwiebodzin jako punkt graniczny. Miasto traktowane w kategoriach „ogĂłlnie uznanego przesmyku kraju” zamierzano podnieœÌ do rangi twierdzy. Mistrzowie murarscy wykonali odpowiednie pomiary i rysunki, ale na przeszkodzie realizacji tych planĂłw stanĂŞÂło zarĂłwno niekorzystne usytuowanie miasta i zamku w obniÂżeniu dolinnym, jak i brak pieniĂŞdzy. Prawdopodobnie poÂśrednim efektem tych przedsiĂŞwziĂŞĂŚ byÂł sÂłynny widok miasta z atlasu Civitates orbis terrarum, nazywany czasem „planem Maksymiliana von Knobelsdorff”. 26 stycznia 1580 Maksymilian udaÂł siĂŞ w dÂługÂą podró¿ do Innsbrucku, do zamku Ambras arcyksiĂŞcia Ferdynanda, ktĂłry odsuniĂŞty od wielkich spraw paĂąstwa zajmowaÂł siĂŞ tam g³ównie kolekcjonerstwem dzieÂł sztuki.

Zadowolony i szczêœliwy powróci³ do Œwiebodzina 7 kwietnia, przywo¿¹c z sob¹ liczne podarunki ksiêcia. Tutaj zosta³ od razu zaanga¿owany w ostry spór mieszczan z Lubrzy z opatem paradyskim Stanis³awem Wierzbiùskim i wraz z Zygmuntem von Schlichting ze Staropola sta³ siê skutecznym rozjemc¹ w tym konflikcie. Pewne œwiat³o na jego stosunek do religii katolickiej rzuca sposób, w jaki przyj¹³ ostatniego obecnego tutaj przedstawiciela diecezji poznaùskiej, biskupa £ukasza Koœcieleckiego. Kiedy biskup przyby³ 15 wrzeœnia 1583 roku, to zosta³ oficjalnie wprowadzony do miasta przez samego Maksymiliana. Nastêpnie starosta oprowadzi³ go po koœciele i domu parafialnym oraz obieca³ regulowanie dziesiêciny. Ostatecznie jednak nie wiemy czy Maksymilian wyznawa³ wtedy katolicyzm, czy mo¿e by³ wobec niego tylko tolerancyjny, zw³aszcza jako urzêdnik królewski, co z pewnoœci¹ nie przysparza³o mu w tym wzglêdzie wielu zwolenników, poniewa¿ wówczas znaczna czêœÌ mieszczan sprzyja³a protestantyzmowi.

W latach 80-tych Maksymilian w³¹czy³ siê aktywnie w sprawy miasta. W roku 1583 i 1584, z jego inspiracji, powsta³y dwa systemy zasilania miasta i zamku w wodê p³yn¹c¹ z okolicznych wzgórz na pó³nocy i po³udniu, które mia³y zagwarantowaÌ jej œwie¿oœÌ i higienicznoœÌ, jako przynajmniej czêœciowe zabezpieczenie przed groŸb¹ zarazy. W roku nastêpnym, kieruj¹c siê tymi samymi wzglêdami, zabroni³ eksportu piwa œwiebodziùskiego do Frankfurtu nad Odr¹, co pocz¹tkowo ucieszy³o niektórych mieszczan, ale ostatecznie przynios³o straty, bo ura¿eni frankfurtczycy zakazali bezwzglêdnie importu piwa ze Œwiebodzina, zrywaj¹c stare kontakty handlowe.

W roku 1586 Maksymilian wspó³uczestniczyÂł w wielkim i waÂżnym przedsiĂŞwziĂŞciu budowlanym, majÂącym na celu poprawienie warunkĂłw komunikacyjnych miasta, a mianowicie wsparÂł finansowo budowĂŞ tzw. Nowej Bramy, wiodÂącej z rynku w kierunku drogi na Krosno. TradycjÂą corocznego „strzelania do kura” miejscowej gildii byÂło zapraszanie waÂżnych osobistoÂści; stÂąd czĂŞsta obecnoœÌ na nich rĂłwnieÂż samego starosty. ZadbaÂł takÂże Maksymilian o swoje sprawy majÂątkowe i rodzinne, powiĂŞkszajÂąc drogÂą zakupu dobra w okolicy folwarku miejskiego Burglehn oraz potwierdzajÂąc, po raz kolejny, prawa do zastawu, z moÂżliwoÂściÂą ich dziedziczenia przez jego potomkĂłw. IstotnÂą cezurÂą w Âżyciu Maksymiliana v. Knobelsdorff byÂł rok 1587, kiedy mile zaskoczony i ze zrozumia³¹ akceptacjÂą otoczenia zostaÂł powoÂłany na deputowanego szlachty ksiĂŞstwa gÂłogowskiego do ogĂłlnoÂślÂąskich organĂłw stanowych, m.in. sejmu we WrocÂławiu. 15 maja Âżegnano go w asyÂście wÂładz i caÂłej rady miasta przed BramÂą GÂłogowskÂą, proszÂąc go o odwiedzanie rodzinnych stron przy kaÂżdej nadarzajÂącej siĂŞ okazji, jako Âże nadal pozostawaÂł panem zastawu i starostÂą okrĂŞgu.

ZaszczytnÂą funkcjĂŞ deputowanego, zapewne w uznaniu zasÂług, sprawowaÂł Maksymilian kilkanaÂście lat, prawdopodobnie do roku 1602. ByÂł rĂłwnieÂż wtedy tytularnie „radcÂą cesarskim”. Jak wiemy, starosta czĂŞsto bywaÂł póŸniej w ÂŚwiebodzinie, docierajÂąc tu czasem kilka razu do roku, z ca³¹ swojÂą licznÂą rodzinÂą. Odnotowany zostaÂł np. w dokumencie z 24 sierpnia 1591 roku, w ktĂłrym odsprzedawaÂł mieszczaninowi Janowi Kochowi czêœÌ ³¹k w mieÂście. ByĂŚ moÂże jest to Âślad szerszej akcji Maksymiliana w pozyskiwaniu ÂśrodkĂłw finansowych, w sytuacji kiedy w tymÂże roku, po bezdzietnej Âśmierci jego krewnego Zygfryda v. Knobelsdorff z Siecieborzyc, jemu przypadÂło to dziedzictwo. Ostatecznie majÂątki Siecieborzyce i StarÂą KoperniĂŞ w gÂłogowskiem kupiÂł on w roku 1595, rĂłwnieÂż inne dobra w okolicy, tytuÂłujÂąc siĂŞ odtÂąd takÂże jako „pan z Siecieborzyc”. StaÂło siĂŞ tak m.in. dlatego, Âże jego usilne zabiegi o zakup dĂłbr zastawnych w ÂŚwiebodzinie zostaÂły ostatecznie w roku 1594 odrzucone. Nie pomogÂła tu zarĂłwno protekcja na dworze cesarza Rudolfa II, jak i wÂłasna pozycja. Specjalna komisja dokonaÂła spisu wÂłasnoÂści starosty i mimo poczÂątkowej przychylnoÂści odniosÂła siĂŞ negatywnie do oferty Maksymiliana, uzasadniajÂąc to niewzruszonym prawem ksiĂŞstwa do niepodzielnoÂści terytorialnej i szczegĂłlnym, strategicznym charakterem terytorium, le¿¹cym przy granicy z PolskÂą.

Nie bez znaczenia na tĂŞ decyzjĂŞ miaÂła zapewne wpÂływ negatywna postawa wÂładz miejskich, widzÂących w zamiarach starosty groÂźbĂŞ ograniczenia jej autonomii. Z du¿¹ aktywnoÂściÂą wystÂąpiÂł Maksymilian ponownie w roku 1597, najpierw jako osoba popierajÂąca wniosek poddanego klasztoru paradyskiego o zakup ziemi, a nastĂŞpnie jako odbiorca daru-poÂżyczki (wozu bojowego) od opata Peregryna Kurskiego. Jako senior rodu i dziedzic Siecieborzyc zorganizowaÂł w tymÂże roku takÂże zjazd rodziny von Knobelsdorff. Jeszcze przed zdjĂŞciem z urzĂŞdu deputowanego wspomniano go w roku 1601 podczas zakupu ³¹ki, le¿¹cej w otoczeniu zamku i mÂłyna w ÂŚwiebodzinie. Nie do koĂąca jasne jest posiadanie juÂż przez niego majÂątku ziemskiego w MyszĂŞcinie, ktĂłry pewnie potwierdzony zostaÂł w rĂŞkach v. KnobelsdorffĂłw dopiero w czasach jego syna-Jana Jerzego. Maksymilian, prawdopodobnie schorowany, usun¹³ siĂŞ w cieĂą spraw publicznych po roku 1602, uzyskujÂąc, w uznaniu zasÂług za 16-letniÂą sÂłuÂżbĂŞ, dalsze zwiĂŞkszenie wartoÂści zastawu o kolejne 7000 talarĂłw. ZarĂłwno przez wspó³czesnych autorĂłw, jak i póŸniejszÂą literaturĂŞ uwaÂżany byÂł za „rozsÂądnego i mÂądrego pana, nadto duÂżej wiedzy i staÂłej woli oraz szlachetnego charakteru”.

NiektĂłrzy widzieli w staroÂście przyjaciela sztuki i wiedzy, a jeden z autorĂłw ÂślÂąskich przytoczyÂł o nim taki dwuwiersz elegijny: „Thespiades oculis mage fovit amabilis Heros; / Qvas Eqvitum cretus sangvine rarus amat”. ZmarÂł we WrocÂławiu w roku 1609, a jego ciaÂło zostaÂło sprowadzone do ÂŚwiebodzina i spoczĂŞÂło w rodzinnym grobowcu w obecnym koÂściele p.w. Âśw. MichaÂła.

Maksymilian urodzi³ siê ok. roku 1539/40 jako syn Sebastiana i Katarzyny, prawdopodobnie jeszcze w ich posiad³oœciach w kroœnieùskiem. Po wczeœniejszym zapewnieniu dziedziczenia urzêdu starosty przez ojca (rok 1544) sam Maksymilian dokumentem cesarza Ferdynanda I z 29 listopada 1558 roku w Pradze potwierdzi³ dla siebie i swojej rodziny posiadanie zastawu z zamku, miasta i starostwa œwiebodziùskiego. W okresie 1562-64 odnotowany zosta³ na turnieju rycerskim w Wiedniu, który zorganizowa³ Maksymilian, ówczesny król Czech, dla swojego ojca cesarza Ferdynanda I. Wed³ug ksiêgi turniejowej bra³ udzia³ w zmaganiach pieszych i konnych, towarzysz¹c arcyksiêciu Ferdynandowi z Tyrolu, m³odszemu synowi cesarza. Wyst¹pi³ wtedy jako szambelan króla oraz chor¹¿y i radca dworu arcyksiêcia.

W Œwiebodzinie s³yszymy o nim ju¿ w roku 1561, kiedy cesarz zagwarantowa³ tu wolny wybór rady miejskiej. Maksymilian by³ rzekomo od razu gor¹cym zwolennikiem tego przywileju, w którego powstaniu mia³ swój udzia³ bliski mu arcyksi¹¿ê Ferdynand. Starosta 7 listopada 1570 roku o¿eni³ siê z Ew¹ v. Bornstat z Kalska, wi¹¿¹c na sta³e swoje losy z miastem. ByÌ mo¿e ju¿ w pocz¹tkach tego roku Maksymilian by³ protektorem przywileju cesarza Maksymiliana II jako króla Czech, zatwierdzaj¹cego w Pradze 23 lutego wszystkie dotychczasowe prawa i wolnoœci miasta oraz podobnego dokumentu cesarza Rudolfa II wydanego w Wiedniu 2 wrzeœnia 1577 roku. W zwi¹zku z nowym oszacowaniem dochodów z zastawu w Œwiebodzinie powsta³ w roku 1579 ciekawy dokument tego¿ cesarza œwiadcz¹cy o znacznym powiêkszeniu jego wartoœci, pod warunkiem m.in. przeznaczenia okreœlonej sumy na wzmocnienie zamku. Przy okazji, ju¿ tradycyjnie, potwierdzono v. Knobelsdorffom dziedziczenie zastawu.

Za czasĂłw Maksymiliana 5 lutego 1578 roku ksi¹¿êta i stany ÂślÂąskie we WrocÂławiu, podczas wojny tureckiej, postanowiÂły wzmocniĂŚ m.in. ÂŚwiebodzin jako punkt graniczny. Miasto traktowane w kategoriach „ogĂłlnie uznanego przesmyku kraju" zamierzano podnieœÌ do rangi twierdzy. Mistrzowie murarscy wykonali odpowiednie pomiary i rysunki, ale na przeszkodzie realizacji tych planĂłw stanĂŞÂło zarĂłwno niekorzystne usytuowanie miasta i zamku w obniÂżeniu dolinnym, jak i brak pieniĂŞdzy. Prawdopodobnie poÂśrednim efektem tych przedsiĂŞwziĂŞĂŚ byÂł sÂłynny widok miasta z atlasu Civitates orbis terrarum, nazywany czasem „planem Maksymiliana v. Knobelsdorff'.

26 stycznia 1580 Maksymilian uda³ siê w d³ug¹ podró¿ do Innsbrucku, do zamku Ambras arcyksiêcia Ferdynanda, który odsuniêty od wielkich spraw paùstwa zajmowa³ siê tam g³ównie kolekcjonerstwem dzie³ sztuki. Zadowolony i szczêœliwy powróci³ do Œwiebodzina 7 kwietnia, przywo¿¹c z sob¹ liczne podarunki ksiêcia. Tutaj zosta³ od razu zaanga¿owany w ostry spór mieszczan z Lubrzy z opatem paradyskim Stanis³awem Wierzbiùskim i wraz z Zygmuntem v. Schlichting ze Staropola sta³ siê skutecznym rozjemc¹ w tym konflikcie.

Pewne œwiat³o na jego stosunek do religii katolickiej rzuca sposób w jaki przyj¹³ ostatniego obecnego tutaj przedstawiciela diecezji poznaùskiej, biskupa £ukasza Koœcieleckiego. Kiedy biskup przyby³ 15 wrzeœnia 1583 roku, to zosta³ oficjalnie wprowadzony do miasta przez samego Maksymiliana. Nastêpnie starosta oprowadzi³ go po koœciele i domu parafialnym oraz obieca³ regulowanie dziesiêciny. Ostatecznie jednak nie wiemy czy Maksymilian wyznawa³ wtedy katolicyzm, czy mo¿e by³ wobec niego tylko tolerancyjny, zw³aszcza jako urzêdnik królewski, co z pewnoœci¹ nie przysparza³o mu w tym wzglêdzie wielu zwolenników, poniewa¿ wówczas znaczna czêœÌ mieszczan sprzyja³a protestantyzmowi.

W latach 80-tych Maksymilian w³¹czyÂł siĂŞ aktywnie w sprawy miasta. W roku 1583 i 1584, z jego inspiracji, powstaÂły dwa systemy zasilania miasta i zamku w wodĂŞ pÂłynÂącÂą z okolicznych wzgĂłrz na pó³nocy i poÂłudniu, ktĂłre miaÂły zagwarantowaĂŚ jej ÂświeÂżoœÌ i higienicznoœÌ, jako przynajmniej czĂŞÂściowe zabezpieczenie przed groÂźbÂą zarazy. W roku nastĂŞpnym, kierujÂąc siĂŞ tymi samymi wzglĂŞdami, zabroniÂł eksportu piwa ÂświebodziĂąskiego do Frankfurtu nad OdrÂą, co poczÂątkowo ucieszyÂło niektĂłrych mieszczan, ale ostatecznie przyniosÂło straty, bo uraÂżeni frankfurtczycy zakazali bezwzglĂŞdnie importu piwa ze ÂŚwiebodzina, zrywajÂąc stare kontakty handlowe. W roku 1586 Maksymilian wspó³uczestniczyÂł w wielkim i waÂżnym przedsiĂŞwziĂŞciu budowlanym, majÂącym na celu poprawienie warunkĂłw komunikacyjnych miasta, a mianowicie wsparÂł finansowo budowĂŞ tzw. Nowej Bramy, wiodÂącej z rynku w kierunku drogi na Krosno. TradycjÂą corocznego „strzelania do kura" miejscowej gildii byÂło zapraszanie waÂżnych osobistoÂści; stÂąd czĂŞsta obecnoœÌ na nich rĂłwnieÂż samego starosty. ZadbaÂł takÂże Maksymilian o swoje sprawy majÂątkowe i rodzinne, powiĂŞkszajÂąc drogÂą zakupu dobra w okolicy folwarku miejskiego Burglehn oraz potwierdzajÂąc, po raz kolejny, prawa do zastawu, z moÂżliwoÂściÂą ich dziedziczenia przez jego potomkĂłw.

IstotnÂą cezurÂą w Âżyciu Maksymiliana v. Knobelsdorff byÂł rok 1587, kiedy mile zaskoczony i ze zrozumia³¹ akceptacjÂą otoczenia zostaÂł powoÂłany na deputowanego szlachty ksiĂŞstwa gÂłogowskiego do ogĂłlno-ÂślÂąskich organĂłw stanowych, m.in. sejmu we WrocÂławiu. 15 maja Âżegnano go w asyÂście wÂładz i caÂłej rady miasta przed BramÂą GÂłogowskÂą, proszÂąc go o odwiedzanie rodzinnych stron przy kaÂżdej nadarzajÂącej siĂŞ okazji, jako Âże nadal pozostawaÂł panem zastawu i starostÂą okrĂŞgu. ZaszczytnÂą funkcjĂŞ deputowanego, zapewne w uznaniu zasÂług, sprawowaÂł Maksymilian kilkanaÂście lat, prawdopodobnie do roku 1602. ByÂł rĂłwnieÂż wtedy tytularnie „radcÂą cesarskim".

Jak wiemy, starosta czĂŞsto bywaÂł póŸniej w ÂŚwiebodzinie, docierajÂąc tu czasem kilka razu do roku, z ca³¹ swojÂą licznÂą rodzinÂą. Odnotowany zostaÂł np. w dokumencie z 24 sierpnia 1591 roku, w ktĂłrym odsprzedawaÂł mieszczaninowi Janowi Kochowi czêœÌ ³¹k w mieÂście. ByĂŚ moÂże jest to Âślad szerszej akcji Maksymiliana w pozyskiwaniu ÂśrodkĂłw finansowych, w sytuacji kiedy w tymÂże roku, po bezdzietnej Âśmierci jego krewnego Zygfryda v. Knobelsdorff z Siecieborzyc, jemu przypadÂło to dziedzictwo. Ostatecznie majÂątki Siecieborzyce i StarÂą KoperniĂŞ w gÂłogowskiem kupiÂł on w roku 1595, rĂłwnieÂż inne dobra w okolicy, tytuÂłujÂąc siĂŞ odtÂąd takÂże jako „pan z Siecieborzyc". StaÂło siĂŞ tak m.in. dlatego, Âże jego usilne zabiegi o zakup dĂłbr zastawnych w ÂŚwiebodzinie zostaÂły ostatecznie w roku 1594 odrzucone. Nie pomogÂła tu zarĂłwno protekcja na dworze cesarza Rudolfa II, jak i wÂłasna pozycja. Specjalna komisja dokonaÂła spisu wÂłasnoÂści starosty i mimo poczÂątkowej przychylnoÂści odniosÂła siĂŞ negatywnie do oferty Maksymiliana, uzasadniajÂąc to niewzruszonym prawem ksiĂŞstwa do niepodzielnoÂści terytorialnej i szczegĂłlnym, strategicznym charakterem terytorium, le¿¹cym przy granicy z PolskÂą. Nie bez znaczenia na tĂŞ decyzjĂŞ miaÂła zapewne wpÂływ negatywna postawa wÂładz miejskich, widzÂących w zamiarach starosty groÂźbĂŞ ograniczenia jej autonomii.

Z du¿¹ aktywnoœci¹ wyst¹pi³ Maksymilian ponownie w roku 1597, najpierw jako osoba popieraj¹ca wniosek poddanego klasztoru paradyskiego o zakup ziemi, a nastêpnie jako odbiorca daru-po¿yczki (wozu bojowego) od opata Peregryna Kurskiego. Jako senior rodu i dziedzic Siecieborzyc zorganizowa³ w tym¿e roku tak¿e zjazd rodziny von Knobelsdorff. Jeszcze przed zdjêciem z urzêdu deputowanego wspomniano go w roku 1601 podczas zakupu ³¹ki, le¿¹cej w otoczeniu zamku i m³yna w Œwiebodzinie. Nie do koùca jasne jest posiadanie ju¿ przez niego maj¹tku ziemskiego w Myszêcinie, który pewnie potwierdzony zosta³ w rêkach v. Knobelsdorffów dopiero w czasach jego syna - Jana Jerzego.

Maksymilian, prawdopodobnie schorowany, usun¹³ siĂŞ w cieĂą spraw publicznych po roku 1602, uzyskujÂąc, w uznaniu zasÂług za 16-letniÂą sÂłuÂżbĂŞ, dalsze zwiĂŞkszenie wartoÂści zastawu o kolejne 7000 talarĂłw. ZarĂłwno przez wspó³czesnych autorĂłw, jak i póŸniejszÂą literaturĂŞ uwaÂżany byÂł za „rozsÂądnego i mÂądrego pana, nadto duÂżej wiedzy i staÂłej woli oraz szlachetnego charakteru". NiektĂłrzy widzieli w staroÂście przyjaciela sztuki i wiedzy, a jeden z autorĂłw ÂślÂąskich przytoczyÂł o nim taki dwuwiersz elegijny: „Thespiades oculis mage fovit amabilis Heros; / Qvas Eqvitum cretus sangvine rarus amat". ZmarÂł we WrocÂławiu w roku 1609, a jego ciaÂło zostaÂło sprowadzone do ÂŚwiebodzina i spoczĂŞÂło w rodzinnym grobowcu w obecnym koÂściele p.w. Âśw. MichaÂła.

W dziejach ÂŚwiebodzina jednymi z najbardziej zasÂłuÂżonych byli przedstawiciele rodziny von Knobelsdorff, ktĂłrzy od lat 40-tych XVI w przez ponad stuletni okres peÂłnili funkcjĂŞ starostĂłw na zamku. Zaledwie kilka materialnych ÂśladĂłw dokumentujÂących tĂŞ historiĂŞ zachowaÂło siĂŞ do dziÂś.

Gotycki koœció³ œw. Micha³a w Œwiebodzinie kryje w swoich podziemiach kryptê rodow¹ rodziny v. Knobelsdorff. Tutaj spoczywa, zgodnie ze swoj¹ wol¹, Maksymilian, zmar³y w 1609 we Wroc³awiu. Towarzysz¹ mu pochówki trojga dzieci - dwóch synów Jana Jerzego tj. Zygmunt zm. w 1622 r. oraz Karol Magnus zm. w 1632 r., trzecia trumna jest bezimienna. Dzia³ania wojenne oraz wilgotny mikroklimat poczyni³y wiele zniszczeù, rozpoczê³a siê korozja cynowych trumien. Sarkofag Maksymiliana, mimo du¿ych uszkodzeù, prezentuje siê okazale. Na wieku obok obszernej inskrypcji i krucyfiksu, umieszczonych by³o osiem polichromowanych medalionów z herbami, które zgodnie z kanonem genealogicznym potwierdza³y pochodzenie zmar³ego do czwartego pokolenia wstecz. Niestety obecnie jedynie dwa herby: v. Knobelsdorff i v. Doberschiatz - matki Maksymiliana s¹ w pe³ni czytelne. Boki trumny zdobi¹ jeszcze 4 renesansowe -antykizuj¹ce medaliony z przedstawieniami g³ów kobiecych i mêskich oraz cztery z³ocone uchwyty w kszta³cie antab z lwi¹ g³ow¹. Trumny dzieciêce s¹ skromne, z inskrypcjami ³aciùskimi, jedynie w przypadku Zygmunta, pierworodnego syna Jana Jerzego - nadziei rodu, prawie ca³e wieko trumny pokrywa liryczna inskrypcja w j. niemieckim.

Kamienna tablica z literÂą "K" na pÂłd. Âścianie zamku w ÂŚwiebodzinie

Kolejny obiekt, ktĂłry prawdopodobnie moÂżemy wiÂązaĂŚ z rodem von Knobeldorff w ÂŚwiebodzinie, to kamienna pÂłyta z ukoronowanÂą literÂą K, wbudowana w krzyÂż z kul armatnich na poÂłudniowej Âścianie zamku. Zamek, obecnie w zÂłym stanie technicznym, po licznych przebudowach w duÂżym stopniu zatraciÂł pierwotny charakter.

W okolicy Œwiebodzina w miejscowoœci Ojerzyce, na œcianie koœcio³a znajdujemy doœÌ dobrze zachowane kamienne epitafium Ewy v. Maxen zmar³ej w 1694 r. W inskrypcji wymieniony jest jej pierwszy m¹¿ - Kasper Zygmunt v. Knobelsdorff zmar³y w 1675 r. Na nim to koùczy siê historia œwiebodziùskiej linii rodziny v. Knobelsdorff.