January Golon (1932 - 2007)

DzieĂą za Dniem
Wydanie 16 [279] z dnia 18 kwietnia 2007 r.

Jak w kabaretowym skeczu Edwarda DziewoĂąskiego: miaÂłem w domu butelkĂŞ dobrej kanadyjskiej whisky (prezent po wizycie goÂści zza oceanu). PoczĂŞstowaÂłem niÂą Janusza. ZapamiĂŞtaÂł jÂą. PrzyjeÂżdÂżaÂł po kaÂżdym moim telefonie, pĂłki litrowa butelka w wyszywanym woreczku nie zostaÂła osuszona.

Januarego nazywaliÂśmy po prostu Januszem.

Jak mówi³ - nakaz pracy w powiecie œwiebodziùskim otrzyma³ na pocz¹tku 1953 roku. Z teczk¹ zapiêt¹ przez ramê roweru jeŸdzi³ na dy¿ury pogotowia w Œwiebodzinie, odbiera³ porody w ciasnych karetkach, zbiera³ z drogi po³amaùców. Zwiedzi³ literalnie wszystkie k¹ty powiatu. Zna³ miasto, wsie i przysió³ki. Kolejnych kierowców z kolumny transportu sanitarnego uczy³ skrótów do hub i leœniczówek.

ZaryzykujĂŞ stwierdzenie, Âże byÂł chyba u kaÂżdej rodziny, w kaÂżdym mieszkaniu, w kaÂżdym domu, w kaÂżdej z soÂłeckich wsi gminy SkÂąpe.

PracowaÂł niezmiernie duÂżo. CzÂłowiek instytucja, niezwykle dynamiczny felczer, ktĂłry nigdzie nie zagrzewaÂł miejsca. Szybki w decyzjach, trafny w radzie, potrafiÂący rozmawiaĂŚ zarĂłwno z dzieckiem, jak i ze staruszkiem. Pani Nina - emerytowana pielĂŞgniarka z poradni chirurgicznej nazywaÂła Go Profesorem. RobiÂła to bez przekÂąsu - po prostu z uznania dla ogromnej wiedzy Januarego Golona, zdobytej w trakcie kilkudziesiĂŞcioletniej praktyki.

PracujÂąc w pogotowiu, byÂł panem Âżycia i Âśmierci. DecydowaÂł, ktĂłry z uczestnikĂłw wypadku pojedzie karetkÂą do szpitala, a kto pozostanie na poboczu drogi... Gdy przyszÂły nowoczesne metody i Âśrodki badaĂą, jego intuicja sprawdzaÂła siĂŞ w zderzeniu z komputerami i specjalistycznÂą aparaturÂą.

Zawsze w biegu: z samochodu do apteki, z trasy do pacjenta, z pogotowia do oœrodka zdrowia, od ³ó¿ka chorego na szpitalny dy¿ur. Zawsze z nieod³¹czn¹, charakterystyczn¹, pêkat¹ od ludzkich trosk torebk¹ - aktóweczk¹ pod pach¹. W niej receptariusz, zapiski, daty, ig³y, kwity, pilniczek do fiolek, zawiadomienia o spotkaniach i posiedzeniach... Bêdê Go pamiêta³, jak w rozpiêtej koszuli z krótkim rêkawkiem wbiega³ do apteki z kluczykami od auta w rêku, szybciutko bra³ porcjê leków, które potem ordynowa³ do g³êbokiej nocy pacjentom.

KilkadziesiÂąt godzin przed Âśmiertelnym wylewem spotkaliÂśmy siĂŞ na targu. ByÂło zimno i ÂśmiejÂąc siĂŞ - w obecnoÂści Teresy Podlipskiej - sprawdzaÂłem, czy pod kusÂą, rozpiĂŞtÂą (a jakÂże!) marynarkÂą miaÂł krĂłtki rĂŞkaw. MiaÂł.

Kuzyni z Rakowa, którzy przychodniê mieli w Kêpsku, opowiadali, jak doktor, ka¿¹c ods³aniaÌ ty³ki, robi³ im zastrzyki na stoj¹co. Paùcia z ul. ¯ymierskiego wspomina³a, ¿e b³yskawicznie wyrwa³ jej "Ìmi¹cego" zêba. Dziadek Tadek, jak na stoj¹co, palcami wciska³ mu dysk na swoje miejsce. Pani Zofia - s¹siadka z podwórka, z podziwu godn¹ wyrozumia³oœci¹ (ci¹gn¹³ kolejny dy¿ur - za kolegê) snu³a opowieœÌ o tym, ¿e "zasn¹³ na jej plecach" w trakcie os³uchiwania. Wiem, ¿e niegdyœ znaleziono go rankiem œpi¹cego wzd³u¿ chorego, do którego zawita³ grubo po pó³nocy...

SzczegĂłlnie ostro wryÂły siĂŞ w mÂą pamiĂŞĂŚ nocne wizyty pogotowia przed ÂśmierciÂą matki. Niewysoka postaĂŚ Janusza z narzuconym na ramiona kitlem na tle ÂświateÂł karetki. Potem - pĂŞkata od nadziei pacjentĂłw - saszetka na stole. W jej wnĂŞtrzu zastrzyk, ukojenie i choĂŚby kilka godzin zbawczego snu bez bĂłlu.

Po rannym telefonie z tragicznÂą wiadomoÂściÂą o Âśmierci Janusza poczuÂłem siĂŞ jak ktoÂś, komu w nocy skradziono schodowÂą balustradĂŞ. Do kogo teraz dzwoniĂŚ po radĂŞ, kogo pytaĂŚ, kogo woÂłaĂŚ o pomoc?

SkasowaÂłem numer w komĂłrce, przecieÂż nie poproszĂŞ juÂż o receptĂŞ, wypeÂłnienie karty na koloniĂŞ, czy pomoc dla wnuka. Janusz pierwszy raz od niepamiĂŞtnych czasĂłw nie odbiera telefonĂłw! CzÂłowiek instytucja odszedÂł tak, jak ÂżyczyÂł kaÂżdemu (czĂŞsto to powtarzaÂł): szybko, cicho, bez dÂługiego bĂłlu, bez kÂłopotu dla rodziny.

JakÂże zasÂłuÂżone, piĂŞkne poÂżegnanie zgotowaÂło Mu spoÂłeczeĂąstwo OÂłoboku. W ostatniej drodze uczestniczyli mieszkaĂący okolicznych wsi, przyjaciele ze sÂłuÂżby zdrowia, dziaÂłacze samorzÂądowi (Janusz byÂł m.in. radnym Sejmiku Lubuskiego), pacjenci. Mimo zimna tÂłum wdziĂŞcznych ludzi trwaÂł przy mogile Januarego. Prawdziwa gĂłra kwiatĂłw na koÂścielnym wzgĂłrzu rosÂła przy akompaniamencie syren karetek pogotowia. Na co dzieĂą sÂłyszymy je w oddali. Tu, w miejscu ceremonii, wyÂły poÂśrĂłd tÂłumu - nieznoÂśnie blisko, boleÂśnie, przeraÂźliwie, strasznie.

Los sprawiÂł, Âże nazajutrz znĂłw byÂłem na oÂłobockim cmentarzu. Kwiaty przykryÂł spadajÂący z drzewa mokry Âśnieg. OÂśrodek zdrowia szykowaÂł siĂŞ do przyjĂŞcia nastĂŞpcy doktora Golona. ÂŻycie po krĂłtkim przystanku potoczyÂło siĂŞ dalej.

Kilka dni temu, jak zwykle po "œwiêconce" usiedliœmy z rodzin¹ do kawy. Wyj¹³em kolejn¹ butlê starej whisky od kanadyjskich przyjació³ i ledwie napoczêt¹ odstawi³em na pó³kê. Bêdzie czekaÌ na Janusza.

 

Post scriptum. MyÂślĂŞ, Âże ludzie z otwartÂą gÂłowÂą, ktĂłrych w SkÂąpem nie brakuje, nie zapomnÂą o Januarym - na przekĂłr ÂŚwiebodzinowi, ktĂłry do dziÂś, choĂŚby kamiennego kwiatka, nie poÂłoÂżyÂł na grobie Jana BaczaĂąskiego i Innych Lekarzy.