www.schwiebus.pl

:: Sto lat temu w powiecie - rok 1906
Artyku³ dodany przez: schwiebu (2006-08-31 15:06:59)


Sto lat temu w powiecie - rok 1906

 Mieczys³aw Szylko, pracownik Archiwum Pañstwowego w Zielonej Górze oddzia³u w Wilkowie daje nam bli¿szy obraz tego co dzia³o siê dok³adnie sto lat temu w naszym powiecie. W cyklu „Z archiwum W” prezentowanym na ³amach ¦wiebodziñskiej Gazety Powiatowej – (nr 3[170] marzec 2006) w tej czê¶ci swojego kalendarium przedstawia nam wydarzenia dzieñ po dniu pierwszego kwarta³u roku pañskiego 1906.




¦wiebodziñska Gazeta Powiatowa
Wydanie nr 3 [170] marzec 2006
Sto lat temu w powiecie - rok 1906

1 stycznia
Nowy Rok min±³ w mi³ej i ¶nie¿nej atmosferze. Po nocy sylwestrowej zmar³ cz³onek w³adz powiatu Adolf Schön

4 stycznia
Niepokoj±ce wie¶ci z Rosji o dalszych strajkach, rozruchach w Warszawie, Rydze i Petersburgu

12 stycznia
W³adze powiatu oferowa³y kompletne roczniki swoich dzienników urzêdowych w przystêpnych cenach ze skorowidzem za 1905 rok

14 stycznia
Wiadomo¶ci o walkach naszych ¿o³nierzy z bandami Murzynów Morengo w Afryce Wschodniej

15 stycznia
Og³oszenie o przedawnieniu listu goñczego z 1881 roku za lekarzem dr med. Karolem Magerem ze ¦wiebodzina

17 stycznia
Nowy nauczyciel Franz Block obj±³ obowi±zki w szkole w Rakowie
Karol Masekowsky ze ¦wiebodzina zosta³ odznaczony Króleweskim Orderem Korony IV Klasy, odznaczono równie¿ mistrza kominiarskiego Gustawa Altmanna

18 stycznia
Og³oszenie o skazaniu przez S±d Wojskowy w Poznaniu dwóch ¿o³nierzy: Roz³uskiego i Gepperta na karê ¶mierci za morderstwo z chêci zysku

20 stycznia
Erdmann Werner z Wilkowa zosta³ wybrany na ³awnika w³adz gminnych

25 stycznia
W Szczañcu Z³ote Gody obchodzi³o ma³¿eñstwo Krause.

26 stycznia
Urodziny Jego Cesarskiej Wysoko¶ci - imprezy, rauty i akademie w ca³ym powiecie

30 stycznia
Wiadomo¶æ o ¶mierci króla Danii Chrystiana IX ojca carycy Rosji

1 luty
Dobre wie¶ci z naszych kolonii, 3000 dzielnych ¿o³nierzy pokona³o 12000 uzbrojonych Herero i Hottentotów

2 luty
Niepokoj±ce wie¶ci z Rosji: strajki w Warszawie, zamkniête sklepy. Na Kaukazie zaatakowano poci±g wojskowy, walki pod Kwirily

3 luty
¦wiebodziñski ¿andarm Fischer zosta³ odznaczony przez cesarza za d³ugoletni± nienagann± s³u¿bê dla pañstwa

4 luty
10 stopni mrozu

5-6 luty
Kontrola ksi±g miejskich za lata 1903 - 1905

14 luty
Posadê nauczyciela w Nied¼wiedziu obj±³ Wilhelm Grosse ze Strzelec Krajeñskich

15 luty
W obwodzie smardzewskim obowi±zek badania miêsa pod wzglêdem strychniny powierzono Gustawowi Drescherowi

20 luty
Karol Wache z m³yna w Borowie zosta³ zwolniony karnie za alkoholizm

1 marca
Wiatry, deszcze i niepogoda

3 marca
Promocja dziennika „Berliner Tageblatt” ukazuj±cego siê z 6 dodatkami za jedyne 2 marki miesiêcznie lub 6 marek za kwarta³.

8 marca
Nowo¶ci z S±du Obwodowego w Poznaniu o procesie Pana hrabiego Kwileckiego z powództwa Pani Mayer o dziecko

13 marca
Cha³upnikowi Henrykowi Dietrich z Niesulic powierzono obowi±zki stra¿nika nocnego wioski

16 marca
Wybrany przez mieszkañców rolnik Gottlieb John z Opalewa zosta³ zatwierdzony na wójta gminy przez Starostê von der Bacha

13 marca
Og³oszenie rozporz±dzenia Pana Prezydenta Rejencji o obowi±zku kontroli przez w³adze powiatowe przepisów ochrony i ewidencji zabytków archeologicznych

18 marca
Nowe rozporz±dzenia o postêpowaniu z Cyganami

20 marca
Werbunek ochotników na 2 i 3 letnia s³u¿bê w marynarce wojennej w Chinach w twierdzy Kiautschau

23 marca
Do centralnych w³adz samorz±du rzemie¶lniczego wybrano blacharza Paula Siegerta i stolarza Richarda Dehnsta ze ¦wiebodzina

23-26 marca
Wojskowa Komisja Poborowa roczników 1884-1888

30 marca
Posiedzenie rady Powiatu w sprawie Kasy powiatowej, fundacji mostu odrzañskiego Vollmara, bud¿etu na 1906 r. i oceny wystawy sadowniczej na jesieni 1905 r.


1 kwietnia
Prima Aprilis

2 kwietnia
Nauczyciel Hermann Berger z Schoeneberg w Berlinie zosta³ rektorem ewangelickiej szko³y w ¦wiebodzinie

3 kwietnia
Kontrolerem miêsa w O³oboku zosta³ Otto Kettner, a w Wilkowie Adolf Bittroff

5 kwietnia
Og³oszenie do wszystkich w³a¶cicieli budynków o konieczno¶ci uaktualnienia danych w terminie do 15 maja w Powiatowym Urzêdzie Katastralnym

6 kwietnia
Sprawozdanie i bilans Powiatowej Kasy na dzieñ 30 marca w wysoko¶ci 239 355 marek w z³ocie

10 kwietnia
W wrzawie dokonano zuchwa³ego napadu na omnibus z 15 pasa¿erami

17 kwietnia
Odznaczenie przez cesarsk± parê Wilhelma Jenscha i Fryderyka Hempla ze Szczañca

18 kwietnia
Depesza o wielkim trzêsieniu ziemi w Kalifornii i tragicznym po¿arze San Francisco.

¦wiebodziñska Gazeta Powiatowa
Wydanie nr 12 [180] grudzieñ 2006
Sto lat temu w powiecie - rok 1906

01 pa¼dziernika
Wprowadzenie jednolitej stenografii na terenie ca³ej Rzeszy, zmiana rozk³adu jazdy poci±gów. Z dworca ¶wiebodziñskiego odchodzi 10 poci±gów osobowych do Frankfurtu i 3 po¶pieszne do Berlina dziennie. Zaczê³y obowi±zywaæ przepisy dotycz±ce postêpowania z karbidem.

02 pa¼dziernika
Po¿ar w kopalni wêgla w Rzeczycy, awaria pompy i bêbna, pomoc OSP z Kupienina i Witynia uratowa³a kopalniê,

03 pa¼dziernika
"Babie lato" i piêkna pogoda przez ca³y miesi±c. Powo³ano Powiatowe Komisje Podatkowe na rok 1907-1909.

05 pa¼dziernika
W ko¶ciele NMP Królowej Polski „Friedrichskirche" firma Jentscha wykona³a os³ony przeciwdeszczowe przy witra¿ach i oknach. Ugoda pomiêdzy robotnikami i fabrykantami przemys³u tekstylnego na dniówkê 10,5 godzinn± i angielsk± sobotê.

06 pa¼dziernika
Plaga myszy w po³udniowej czê¶ci powiatu.

09 pa¼dziernika
Doroczny Wielki Jarmark w Trzcielu z udzia³em kupców ¶wiebodziñskich.

10 pa¼dziernika
W poniedzia³ek odby³o siê walne zebranie ¦wiebodziñskiego Zwi±zku Sportowego licz±cego 715 cz³onków a z sekcj± ¿eñska i m³odzie¿ow± 1216 z przewodnicz±cym dr med. Michaeli

11 pa¼dziernika
Radosna wiadomo¶æ, ¿e Mi³o¶ciwie Nam Panuj±cy Cesarz Wilhelm II raczy wzi±æ udzia³ w porannym polowaniu z okazji ¶w. Huberta

12 pa¼dziernika
Opublikowano list z podziêkowaniami od naszych dzielnych ¿o³nierzy z Namibii za dary i z pochwa³ami dla dowódcy wojsk ekspedycyjnych Genera³a v. Trotha.

13 pa¼dziernika
Krytyka prasowa wobec nowego papie¿a Piusa X za brak sympatii do Jego Majestatu Cesarskiego Wilhelma II z powodu niezrozumia³ego uprzedzenia w sprawie wymagania nauczania w jêzyku niemieckim i zbytniej tolerancji wobec roszczeniowych postaw Polaków snuj±cych sobie mrzonki o w³asnym pañstwie. Ciê¿ka choroba ministra gospodarki hrabiego von Podbielskiego.

13-14 pa¼dziernika
Sobota i niedziela: Wystawa Owocowo - Warzywna w ¦wiebodzinie w sali „Markische Hof” z 800 paterami miejscowych plonów. Wstêp za jedyne 80 fenigów, dzieci 50% zni¿ki.

15 pa¼dziernika
Nowe pañstwowe przepisy w sprawie przewozów transportowych, pojazdów i produktów masowych og³oszone przez starostê von dem Becka. Koniec „wojny piwnej" pomiêdzy producentami i ustalenie minimalnego zysku l Marki za hektolitr z³ocistego p³ynu.

16 pa¼dziernika
Walne zebranie Zwi±zku Pocztowców i wybranie nowych w³adz w osobach: Martin, Melchior, Fromm, Schulz i skarbnik Strach. Wiadomo¶æ o nieudanym zamachu na Rotschilda w synagodze londyñskiej.

17 pa¼dziernika
Bunty dzieci w Prowincji Poznañskiej przeciwko ustawowemu porz±dkowi prawnemu w szko³ach rozszerzy³ siê do 10 000 uczniów wci±ganych przez kler i polityków do niecnych rozgrywek szowinistycznych prowodyrów Ciemnogrodu.

18 pa¼dziernika
D³ugoletni dyrektor wieczorowej szko³y rolniczej „Winterschule" dr Woge awansowa³ do Lipska; jego miejsce zaj±³ nauczyciel Koch z Chojny.

19 pa¼dziernika
Hotentockie bandy zabi³y w naszej Afryce Po³udniowo - Zachodniej Namibii 13 rajtarów, l farmera i 4 burów.
Wiadomo¶æ o wyje¼dzie sekretarza MSZ hrabiego von Tschirskiego do Rzymu. W³adze powiatowe wys³a³y serdeczne ¿yczenia urodzinowe do Neues Palais w Poczdamie na urodziny Cesarzowej.

22 pa¼dziernika
Rozpoczê³y siê 2 tygodnie Krajowych Targów we Frankfurcie z udzia³em ¶wiebodzinian.

23 pa¼dziernika
Informacje o stanowczej postawie w³adz pañstwowych; w Zabrzu skazano 2 rodziców za zakazywanie mówienia dzieciom po niemiecku w szkole.

24 pa¼dziernika
Udzia³ w Jubileuszu XX-lecia Ko³a w Sulechowie. Zjednoczenie Ojczy¼niane obradowa³o w Hotelu Radunskiego, nauczyciel Zerndt przedstawi³ geologiê ¦wiebodzina i okolic. Szef stra¿y po¿arnej w ¦wiebodzinie G. Altmann poda³ siê do dymisji.

25 pa¼dziernika
Wiadomo¶æ o zakoñczeniu objawów niesforno¶ci dzieci w Podmoklach i ¯odyniu dziêki postawie miejscowych nauczycieli. Dzieci i rodzice uzna³y obowi±zuj±ce przepisy nakazuj±ce naukê religii po niemiecku z podrêczników.

27 pa¼dziernika
Og³oszenie o poszukiwaniu niezwykle bezczelnego osobnika - przebranego w mundur kapitana, który wraz z 10 ¿o³nierzami i 2 kapralami zatrzymanymi na ulicy ukrad³ kasê miejsk± w Köpenick wraz z 4002 markami w z³ocie i 2 fenigami w obecno¶ci burmistrza miasta dra Langerhansa.

29 pa¼dziernika
Skandal w Gnie¼nie; urzêdnik pañstwowy, jakim jest nauczyciel, uczy³ dzieci z podrêcznika polskiego t³umacz±c siê po aresztowaniu niechêci± uczniów do niemieckiego podrêcznika religii.

30 pa¼dziernika
Doroczny Jarmark w Lubrzy.

31 pa¼dziernika
W Kargowej na zebraniu Zwi±zku Nauczycieli nauczyciel z Chwalimia Pan Reetz mia³ odczyt o sytuacji w b. Wielkim Ksiêstwie Poznañskim i postawie Polaków w czasie wojny z Napoleonem w 1806 roku.

01 listopada
Przebranym kapitanem z³odziejem z Köpenick okaza³ siê znany policji recydywista urodzony w l849 w Tyl¿y o nazwisku Wilhelm Voigt. Pan starosta przypomina wszem i wobec o przepisach przeciwpo¿arowych w mieszkaniach i budynkach w zwi±zku z nadchodz±c± zim±.

02 listopada
Zimno i wietrznie. Niepokoj±ce wie¶ci z Petersburga o rozruchach g³odowych, o rabunkach i zamachach bombowych. W b. Wielkim Ksiêstwie Poznañskim trwaj± strajki m³odzie¿y podsycane przez fanatyków religijnych. W ¦rodzie w szko³ach podstawowych zmieniono 4 nauczycieli

03 listopada
Rosn± ceny miêsa, a szczególnie w Berlinie. Sprawozdanie z polowania na lisa z okazji ¶w. Huberta w mozowskim okrêgu my¶liwskim.

04 listopada
W nowym ko¶ciele w Sulechowie zawis³y 3 dzwony stalowe z firmy: Bochumer Verein.

05 listopada
Zakoñczenie niepokojów w szkole w W±chabnie i Jarzyñcu. Szko³y obs³uguj± nauczyciele z s±siednich miejscowo¶ci.

06 listopada
Poszukuje siê nauczycieli na 3 wakaty w szkole w Wojnowie, Starym Kramsku i Starym Jaromierzu.

08 listopada
Jarmark w Zb±szyniu.

09 listopada
Posiedzenie Miejskiej Rady w ¦wiebodzinie w sprawie domu dla ubogich i szko³y katolickiej.

10 listopada
Ceny wêg³a podskoczy³y o 50% do 1,5 marki za tonê. Nieznani sprawcy zagrabili 2 skarbonki w ko¶ciele ¦w. Micha³a.

11 listopada
Wójt gminy W±chabno melduje o zakoñczenie buntu szkolnego w W±chabnie i Starym Kramsku.

12 listopada
Maj±tek ¦widnica pod Zielon± Gór± dosta³ siê w polskie rêce, liczy on ok. 1750 morgów niemieckiej ziemi.

14 listopada
Zatrzymano agitatora buntuj±cego dzieci z pierwszej klasy szko³y katolickiej w Wolsztynie.

19 listopada
Parteitag libera³ów z okrêgu wyborczego ¦wiebodzin - Krosno z kandydatem na pos³a Panem radc± prawnym dr Franciszkiem von Listem z Charlotenburga.

21 listopada
Minister Kultury zwróci³ siê z gor±c± pro¶b± do arcybiskupa Stablewskiego o uspokojenie nastrojów swoich wiernych.

22 listopada
Po¿ar ³±k w Smardzewie zagrozi³ wiosce, spali³a siê gospoda i lasek.

24 listopada
Zmar³ o godz. 10 wieczorem abp poznañski dr Florian Stablewski.

25 listopada
Dzieñ Zmar³ych - Totensonntag

29 listopada
W s±siednim powiecie , w Godziszewie dzieci zbieraj± siê nielegalnie pod figur± we wsi ¶piewaj±c bezkarnie po polsku. Opublikowano nowe przepisy pañstwowe dotycz±ce przechowywania i u¿ywania broni palnej.

30 listopada
Wzros³y ceny kartofli, na rynku berliñskim magnum kosztuje 3,10, daber 2,80, ziemniaki paszowe 2,10 i przemys³owe 1,60 za metr. Wie¶ci o powrocie wroc³awskiego kardyna³a Koppa z Watykanu, gdzie omawia³ m.in. sprawy polskich katolików.

01 grudnia
Jego Majestat Cesarska Mo¶æ Wilhelm II wystosowa³ ¿yczenia do rolnika Foerstera z Kruszyny w zwi±zku ze Z³otymi Godami. Obowi±zek wyk³adania trutki na polach w ca³ym powiecie. Tragiczna wiadomo¶æ o ¶mierci 30 górników w Bochum w zwi±zku z eksplozj± robuitu, który spowodowa³ straty materialne 2 mln. marek w z³ocie. Podwy¿ka taryf i biletów we wszystkich dyrekcjach kolejowych.

02 grudnia
Interpelacja pos³a partii „Centrum" w sprawie jêzyka polskiego i uwagi, ¿e nawet Hotentoci w niemieckich koloniach mog± siê uczyæ religii w rodzimym jêzyku, wywo³uj± powszechne oburzenie. W Kunowicach zgin±³ nastawniczy M±czak pochodz±cy z Poznania.

05 grudnia
Zebranie ¶wiebodziñskiego Zwi±zku Mieszczan w liczbie 216 cz³onków. Koncert zimowy (Winterkonzert) w wykonaniu tenora Erla.

06 grudnia
Doroczny Jarmark ¦wi±teczny w ¦wiebodzinie. Puszysty, lekki ¶nieg pokry³ prawie ca³y powiat. Zebranie Zwi±zku Pszczelarzy IMKE-Verain w liczbie 84 osób.

07 grudnia
Og³oszenie Pana starosty o konieczno¶ci sprawdzenia ocieplenia wodoci±gów. Ukoñczono now± drogê z dworca do wsi Bucze, zd±¿ono ni± ju¿ przewie¼æ furmankami ch³opskimi kartofle na 50 wagonów stoj±cych na bocznicy.

08 grudnia
Superintendent Splittgerber otworzy³ now± salê katechetyczn± w ¦redniej Szkole ¯eñskiej w ¦wiebodzinie.

10 grudnia
Zwi±zek Kombatantów podziêkowa³ uroczy¶cie kapitanowi rezerwy Panu Kunrdenwandowi za 25 lat pracy na rzecz organizacji. Spad³y ceny zbo¿a, pszenica z 182,5 marek na 179,75 marek a ¿yto: ze 165,0 163,73 za tonê.

11 grudnia
Powszechne oburzenie z powodu skandalicznego zachowania siê pos³a Reichstagu Czarliñskiego w sprawie strajku wrzesiñskiego, którego musia³ przywo³aæ do porz±dku dzwonkiem przewodnicz±cy posiedzenia.

12-14 grudnia
¦nie¿yce i zawieje od po³udniowego zachodu, zimno, metrowe zaspy.

16 grudnia
Odra skuta lodem. W Kêpsku znaleziono zamarzniête zw³oki 18-lemiego Polaka przyby³ego do prac rolnych z Rosji.

17 grudnia
G³ówny Dyrektor Reichsbanku og³osi³ w ca³ym kraju dyskonto na 7%.

19 grudnia
Na spotkaniu z rodzicami w sali Markische Hof rektor Berger omawia³ sprawy szkolnych kas oszczêdno¶ciowych, nauczyciel Zerndt ¿yczy³ mi³ych ¶wi±t, a przygotowany przez niego chór dziewcz±t wyst±pi³ z deklamacjami.

21 grudnia
W pi±tek Zwi±zek Rolników wybra³ na swojego przewodnicz±cego Quaschninga z Pa³ck przy obecno¶ci go¶ci z Berlina, którzy pochwalili siê, ¿e w Brandenburgii istniej± ju¿ 474 zwi±zki, w tym 40 mleczarni zwi±zkowych.

22 grudnia
Rozpoczê³a siê kampania wyborcza do Reichstagu, Landtagu i w³adz Powiatu. Eksplozja w Domu Wychowawczym w Rzepinie.

23 grudnia
Niepokoj±ce wie¶ci z Rosji. Zabito genera³a majora Litwinowa w Omsku. W Radomiu uczeñ szko³y handlowej Werner dokona³ zamachu bombowego na szefa ¿andarmerii. Niepokoje w Gruzji. Pogromy ¯ydów. Ukaz carski o terminie wyborów w ca³ym pañstwie do Dumy w dniu 19 lutego 1907 r., za wyj±tkiem terenów Kaukazu i Syberii.

24-25 grudnia
¦nie¿ne, bia³e ¶wiêta Bo¿ego Narodzenia.

27 grudnia
Silne mrozy w ca³ej Europie, liczne wypadki.

28 grudnia
Przygotowania do Komisji Wyborczych na powszechne wybory wyznaczone na 21 stycznia 1907 r.

29 grudnia
Wybuch³ wulkan Wezuwiusz. Ch³opi z okolicznych wiosek i San Sebastian uciekaj± i ewakuuj± siê.

30 grudnia
Jak obliczy³ Urz±d Statystyczny, na koniec roku pod broni± na ca³ym ¶wiecie sta³o 5 250 000 ¿o³nierzy a gotowych do zmobilizowania by³o 44 miliony.

Mieczys³aw Szylko

 




adres tego artyku³u: www.schwiebus.pl/articles.php?id=165