|
|||
:: Cmentarz miejski Artyku³ dodany przez: schwiebu (2005-12-04 22:35:06) Cmentarz miejski
www.swiebodzin.com
Cmentarz miejski w ¦wiebodzinie ma ju¿ 400 lat. W 1602 roku w³a¶ciciel ówczesnego terenu Walenty Heine podarowa³ miastu swoje winnice z przeznaczeniem na cmentarz ewangelicki. Blisko pó³ tysi±ca lat temu klimat jaki panowa³ na dzisiejszych terenach Ziemi Lubuskiej pozwala³ na utrzymanie winnych latoro¶li. Zmieniaj±ce siê warunki klimatyczne a tak¿e wzrastaj±ce potrzeby komunalne mieszkañców przeobrazi³y nieodwracalnie krajobraz miasta.. Do niedawna cmentarz poniemiecki w ¦wiebodzinie by³ jednym z najwiêkszych na zachodnich ziemiach. Brak konserwacji zabytkowych murów i celowa dewastacja uczyni³y z tych monumentalnych okazów starej, wiekowej tradycji grzebania zmar³ych, rumowiska. Tu¿ po wojnie, oprócz grabie¿y dokonywanych w mie¶cie, dopuszczano siê kradzie¿y w miejscach kultu. W tym równie¿ na cmentarzu. Wycinano p³yty marmurowe, demontowano ogrodzenia. Dzi¶, przechodz±c nieopodal ¶ciany przeznaczonej dla uczczenia pamiêci oficerów zamordowanych w Katyniu, ³atwo zauwa¿yæ brak wyobra¼ni i szacunku dla zmar³ych. I czy le¿±cy tam cz³owiek to Niemiec czy ¯yd, to chyba nie ma wiêkszego znaczenia. Wrzucanie pod krypty wykorzystanych lampionów czy wstêg razi i to bardzo. A ¶mietnik stoj±cy na miejscu czyjego¶ wiecznego spoczynku nie jest chyba powodem do dumy. Aktualny administrator cmentarza komunalnego w ¦wiebodzinie, Stanis³aw Matwiejczyk, poinformowa³ mnie o staraniach jakie podj±³ w zwi±zku z ca³± spraw±. Skierowa³ on w ci±gu trzech ostatnich lat kilka listów, zarówno do Urzêdu Miasta jak i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze. Ten ostatni stwierdzi³, i¿ rzeczywi¶cie teren cmentarza w ¦wiebodzinie oraz wiele znajduj±cych siê tam obiektów to zabytkowe budowle posiadaj±ce wysokie walory. Zarówno konserwator zabytków Iwona Peryt-Gierasimczuk, jak szereg innych specjalistów, zgadzaj± siê z jednym – trzeba przeprowadziæ prace konserwacyjne. Jednak, jak na wszystko, wci±¿ brakuje funduszy. Koszt remontu jednego segmentu, czyli ca³ego grobowca, oblicza siê na kwotê 15-25 tys. z³otych. A wiêc sumy niebagatelne. Sprawa bulwersuje. Tym bardziej, ¿e po drugiej stronie ulicy £êgowskiej, na powsta³ym oko³o 1811 roku cmentarzu Luizy (nieistniej±cym ju¿ dzisiaj), odbywaj± siê imprezy kulturalne typu ¿akinada czy festyny. Do niedawna i tam istnia³y poniemieckie grobowce. Dzi¶ to place zabaw lub chodniki prowadz±ce na osiedle ¯aków. Grobowce s³u¿± zachowaniu pamiêci o zmar³ych, tak jest w tradycjach wszystkich narodów. U nas mimo g³êboko zakorzenionej tradycji czczenia pamiêci o drugim cz³owieku, nie uwzglêdnia siê jak widaæ mi³o¶ci do bli¼niego swego. Bo je¶li wiara chrze¶cijañska zak³ada, ¿e pochodzimy od jednego Boga, to chyba tak faktycznie jest. My Polacy jak zwykle potrafimy interpretowaæ wszystko tak jak chcemy. Prawo inaczej i zasady inaczej. A szkoda, bo przyda³oby siê trochê moralnego wyczucia w nas samych, a to z kolei ma swoje prze³o¿enie w innych sprawach zwyk³ej codzienno¶ci.
Tomasz Domañski
Zaduma nad miejscem zadumy - Cmentarne przyjêcia
Dzieñ za Dniem
Wydanie Nr 32[195] z dnia 17 sierpnia 2005 r. Jeste¶my przyzwyczajeni, ¿e w okresie ¦wiêta Zmar³ych oczy wszystkich zwrócone s± w stronê cmentarzy i miejsc pamiêci. Ale nie musi tak byæ. W³a¶nie teraz, gdy mamy trochê wolnego czasu z racji urlopów i wakacji, warto pokusiæ siê o chwilê zadumy nad ¶wiebodziñskim cmentarzem komunalnym. Zajmuje on jakie¶ 12 hektarów, w wiêkszo¶ci jest po³o¿ony w otoczeniu zieleni. Znajduje siê na nim oko³o 10 tys. mogi³. To miejsce odwiedzane przez setki osób, które pochowa³y swych bliskich i przyjació³. To miejsce do refleksji i zadumy. Okazuje siê jednak, ¿e nie tylko. Bardzo czêstymi go¶æmi cmentarza s± ludzie szukaj±cy rozrywki i miejsca do spo¿ywania alkoholu. Choæ s³u¿by porz±dkowe dwoj± siê i troj±, to po takich cmentarnych "przyjêciach" mo¿na znale¼æ puszki po piwie i butelki po ró¿nego rodzaju alkoholach (najczê¶ciej pot³uczone). Go¶cie ci odwiedzaj± to miejsce szczególnie czêsto w miesi±cach letnich, czyni± to nocami. Okazuje siê, ¿e nie ma, jak na razie, si³y na takie chuligañskie libacje. O takich incydentach regularnie zawiadamiana jest policja, lecz nie reaguje - t³umacz±c siê, ¿e wezwania powinny mieæ miejsce w czasie ich trwania. Niestety, w porze nocnej nikt nie pilnuje terenu, a kierownictwo cmentarza nie mo¿e przej±æ na siebie obowi±zków policji. Zapewne mo¿na by zminimalizowaæ odwiedziny takich niepo¿±danych go¶ci, zamykaj±c na noc bramy. Tak± decyzjê mo¿e jednak podj±æ Urz±d Miasta w ¦wiebodzinie. W dzieñ cmentarz jest bezpiecznym miejscem, o czym mo¿e ¶wiadczyæ fakt, ¿e wielu rodziców pozwala bawiæ siê tutaj dzieciom. Choæ trudno w to uwierzyæ, ale miejsce to sta³o siê placem zabaw. Zw³aszcza mieszkañcy pobliskiego osiedla ¯aków przymykaj± oczy na fakt, ¿e ich pociechy zak³ócaj± w ten sposób powagê tego miejsca i godz± w uczucia rodzin zmar³ych. Prawdziwym utrapieniem s± rowerzy¶ci. Biegn±ce przez cmentarz asfaltowe alejki zamienili w tor wy¶cigowy oraz drogê na skróty. W regulaminie cmentarza widnieje wyra¼ny zakaz jazdy na rowerach na jego terenie. Zachowanie takie zdradza brak szacunku dla tego miejsca i ¶wiadczy o braku rozs±dku, gdy¿ jazda na rowerze stanowi w tym miejscu powa¿ne zagro¿enie. Wiele osób odwiedzaj±cych groby przyje¿d¿a jednak na rowerach i z tym wi±¿e siê kolejny problem. Nie maj± ich gdzie zostawiæ. Niedawno na terenie miasta postawiono kilka piêknych, bogato wykonanych stojaków, mo¿na by podobne umie¶ciæ przy bramach lub w g³êbi cmentarza. Przyje¿d¿aj±cy nie musieli by lawirowaæ jedno¶ladami miêdzy grobami i mogli je zostawiæ w bezpiecznym miejscu. Podczas otwarcia Cmentarza Orl±t Lwowskich, Prezydent Wiktor Juszczenko powiedzia³: "Trzeba by³o du¿o cierpliwo¶ci i m±dro¶ci, by ta uroczysto¶æ w koñcu siê odby³a". Nam te¿ potrzeba cierpliwo¶ci i m±dro¶ci, by nasz cmentarz przypomina³ w koñcu godne miejsce pamiêci o naszych bliskich.
Artur Judkowiak
Lekcja historiiDzieñ za DniemWydanie Nr 208 z dnia 16 listopada 2005 r. ¦wiebodzin. Pomnik nekropolii kresowych w nowej szacie Tu¿ przed ¦wiêtem Zmar³ych na cmentarzu zamontowane zosta³y granitowe p³yty na Pomniku Nekropolii Kresowych. Na frontowej ¶cianie pojawi³y siê napisy z nazwami miejscowo¶ci nie tylko kresowych, ale i wielu innych, gdzie zosta³y prochy Polaków. W ¦wiêto Zmar³ych pod pomnikiem zatrzymywa³y siê ca³e rodziny. Zapalano symboliczne znicze. Wiele osób niecierpliwie odczytywa³o kolumny nazw, szukaj±c miejsc bliskich ich pamiêci. Przekazywali karteczki z miejscowo¶ciami, których na tablicach jeszcze nie ma. - Taka koncepcja pomnika bêdzie s³u¿yæ jako ¿ywa lekcja historii dla m³odego pokolenia - twierdzi Ludwik Zalewski, prezes Stowarzyszenia Kresowian. - Ju¿ wiem, ¿e kilku nauczycieli jest zainteresowanych przyprowadzaniem tutaj uczniów w ramach lekcji. Dodajmy, ¿e wzorem ubieg³ego roku na cmentarzu przeprowadzono kwestê na rzecz pomnika.
wruz
Ocaliæ od zapomnienia
¦wiebodzin.com
7 maja 2006 Teren cmentarza komunalnego w ¦wiebodzinie oraz wiele znajduj±cych siê tam obiektów, grobowce, nagrobki s± obiektami zabytkowymi posiadaj±cymi wysokie walory zabytkowe, artystyczne i historyczne, w szczególno¶ci mur cmentarny z grobowcami rodzinnymi, który jest na naszym terenie obiektem unikatowym.
Stanowisko takie wyrazi³ ju¿ osiemna¶cie lat temu Wojewódzki Konserwator Zabytków w Zielonej Górze. Kiedy w roku 1998 instytucja ta dokonywa³a oglêdzin muru i grobowców z pocz±tku XX wieku stwierdzono, i¿ znajduj± siê one w bardzo z³ym stanie technicznym. Stan taki utrzymuje siê do dzisiaj.
Obecny stan spowodowany jest równie¿ brakiem jakichkolwiek, nawet dora¼nych dzia³añ remontowych, porz±dkowych czy konserwatorskich od kilkudziesiêciu lat.
Zdaniem wspomnianej instytucji ju¿ wtedy konieczne by³o podjêcie przez w³a¶ciciela szybkich dzia³añ zabezpieczaj±cych najbardziej zagro¿onych, a tak¿e najozdobniejszych obiektów, które zachowa³y swój zabytkowy wystrój. Czy wiesz, ¿e:
Redakcja ¦wiebodzin.com
Zieleniec z irgami
Gazeta Lubuska
5 wrze¶nia 2006 r. Teren dawnego cmentarza poniemieckiego przy ul. £ochowskiej stanie siê parkiem. Prace rusz± w pa¼dzierniku.
Ul. £ochowska oddziela czynny cmentarz komunalny od terenów zielonych, bêd±cych cmentarzem poniemieckim. Na nich ma powstaæ Park £êgowski. Miasto tworzy go z my¶l± o mieszkañcach osiedli, g³ównie przy ul. ¯aków, i maj±c na wzglêdzie potrzeby osób odwiedzaj±cych po³o¿on± naprzeciw nekropoliê komunaln±. Co ze szcz±tkami?
Zastêpca burmistrza przewiduje, ¿e prace w przysz³ym Parku £êgowskim rozpoczn± siê w pa¼dzierniku. K. Tomalak nie przypomina sobie jednak, co sta³o siê z nagrobkami istniej±cymi na dawnym cmentarzu w latach 70. Dzi¶ jest to tylko „zielone miejsce”. Nic o przesz³o¶ci tego miejsca nie wie te¿ zarz±dca cmentarza komunalnego Stanis³aw Matwiejczyk. Trzy parkingi
Wedle projektu skarpa od strony ul. ¦wierczewskiego zostanie obsadzona ro¶linno¶ci± p³o¿±c±, g³ównie irgami, za¶ istniej±ce tu krzewy - wyciête. Wzd³u¿ ul. £ochowskiej powstan± dodatkowe miejsca parkingowe. - Poniewa¿ podczas ¦wiêta Zmar³ych trudno jest w okolicy zaparkowaæ - wyja¶nia K. Tomalak. Przebudowany ponadto bêdzie istniej±cy parking, za¶ trzeci, ma³y, powstanie przy drugiej bramie cmentarnej, jako wysuniêty najdalej na pó³noc.
Eugeniusz Kurzawa
0683248854 teren@gazetalubuska.pl Granitowe alejki
Gazeta Lubuska
12 wrze¶nia 2006 r. Teren dawnej nekropolii poniemieckiej przy ul. £êgowskiej stanie siê parkiem. Prace rusz± w pa¼dzierniku. Ulica oddziela czynny cmentarz komunalny od terenów zielonych, na którym kiedy¶ by³a poniemiecka nekropolia. Na nich ma powstaæ Park £êgowski. Miasto tworzy go z my¶l± o mieszkañcach osiedli, g³ównie przy ul. ¯aków, i maj±c na wzglêdzie potrzeby osób odwiedzaj±cych po³o¿ony naprzeciw cmentarz komunalny. Skarpa od strony ul. ¦wierczewskiego zostanie obsadzona ro¶linno¶ci± p³o¿±c±, g³ównie irgami, za¶ istniej±ce krzewy - wyciête. Wzd³u¿ ul. £êgowskiej powstan± dodatkowe miejsca postojowe, gdy¿ podczas Wszystkich ¦wiêtych trudno jest w okolicy zaparkowaæ. Przebudowany bêdzie istniej±cy parking, za¶ trzeci, ma³y, powstanie przy drugiej bramie cmentarnej. Poniewa¿ teren ma byæ miejscem wypoczynku, pomy¶lano o dzieciach i m³odzie¿y. W miejscu, gdzie dzi¶ zwykle ch³opcy kopi± w pi³kê, powstanie plac zabaw. Wzd³u¿ ci±gów komunikacyjnych, a bêd± to chodniki z kostki granitowej dobranej specjalnie ze wzglêdu na mo¿liwo¶æ poruszania siê niepe³nosprawnych na wózkach, zostan± posadzone, a w³a¶ciwie dosadzone podstawowe gatunki drzew: lipa, brzoza, klon, d±b. W miejscu, gdzie bêd± siê schodzi³y trzy alejki, przewidziano pozostawienie placyku, na którym w przysz³o¶ci co¶ stanie. Jeszcze nie wiadomo co, mo¿e fontanna, mo¿e jaka¶ rze¼ba lub pomnik. Ca³y teren parkowy, licz±cy 2,66 ha, bêdzie o¶wietlony stylizowanymi lampami, pojawi± siê ³aweczki, kosze, ma³a architektura ogrodowa. Warto¶æ prac, które powinny zakoñczyæ siê jeszcze w tym roku, ma wynie¶æ ok. 900 tys. z³.
(kurz)
Prace przy pomniku
Dzieñ za Dniem
Wydanie 34 [247] z dnia 30 sierpnia 2006 r. Zwi±zek Kresowian oczekuje na propozycje Nadszed³ kolejny, ostatni etap prac przy Pomniku Nekropolii Kresowych. Do wykoñczenia zosta³ murek wokó³ pomnika, który ob³o¿ony zostanie p³ytami granitowymi z napisami miejscowo¶ci, gdzie za granic± pozosta³y prochy Polaków. - Miejsce na urny bêdzie przed p³yt± czo³ow± - zapewnia prezes Zwi±zku Kresowian Ludwik Zalewski. Zostanie zamontowanych kolejnych sze¶æ p³yt. Puste bêd± natomiast zabrane i opisane. - Jest jeszcze miejsce na 40 nazw - dodaje Zalewski. - Je¶li s± osoby, które maj± pochówki za granicami kraju, niech siê do nas zg³osz±. - Robimy wszystko bardzo oszczêdnie - zastrzega prezes. - Bardzo liczymy na kwestê w Dzieñ Wszystkich ¦wiêtych. Komitet budowy pomnika rozwa¿a jeszcze jedna koncepcjê. Otó¿ jest jeszcze miejsce na dwóch p³ytach, gdzie mo¿na by zamie¶ciæ na przyk³ad tekst historyczny. Wszelkie uwagi i pomys³y nale¿y kierowaæ do prezesa zwi±zku.
wruz
Spychaczem po grobach
¦wiebodzin.com
10 pa¼dziernika 2006 Wed³ug zapowiedzi w ka¿dej chwili powinny ruszyæ prace przy zagospodarowaniu Parku £êgowskiego. Wed³ug planów magistratu teren ten ma s³u¿yæ w szczególno¶ci mieszkañcom pobliskiego osiedla ¯aków. Cze¶æ po³o¿ona od strony ulicy ¦wierczewskiego zostanie obsadzona irgami. Istniej±c± ro¶linno¶æ wykarczuje siê. Od strony ulicy £êgowskiej planowana jest rozbudowa istniej±cego parkingu, oraz wykonanie nowych miejsc postojowych przy samej bramie. W za³o¿eniach miejsce to ma byæ terenem odpoczynku i rekreacji. Ma tutaj powstaæ plac zabaw. Pojawi± siê chodniki z kostki granitowej i ci±gi umo¿liwiaj±ce poruszanie siê osobom niepe³nosprawnym. Ca³y teren, to jest oko³o 2,66 hektara, zostanie obsadzony lipami, brzozami, klonami i dêbami. Alejki zostan± o¶wietlone stylowymi latarniami. W parku pojawi± siê ³awki i architektura ogrodowa. W jego sercu wykonany zostanie placyk, na którym byæ mo¿e stanie kiedy¶ fontanna.
Jeszcze jakie¶ czterdzie¶ci lat temu w miejscu tym znajdowa³y siê pozosta³o¶ci cmentarza zwanego Cmentarzem Luizy. Powsta³ on w roku 1811. I choæ trzydzie¶ci lat pó¼niej zaczêto dokonywaæ pierwszych pochówków na nowym cmentarzu (obecny Cmentarz Komunalny), nic nie wskazuje, ¿e przesta³ on wtedy funkcjonowaæ.
W miejscu Cmentarza Luizy powstanie wiêc park i plac zabaw. Aby nieco przytêpiæ nasze poczucie pamiêci o zmar³ych u¿ywa siê dodatku do nazwy w postaci "cmentarz poniemiecki". O ile takie okre¶lenia jak cmentarz katolicki, ¿ydowski, protestancki czy komunalny s± jasne i nie sugeruj± nic poza to, ¿e w miejscu tym pochowane s± osoby ró¿nych wyznañ lub wszystkie razem, tak nazwa "poniemiecki" zmusza do zastanowienia. Dlaczego nie mówi siê: “chrze¶cijañskie miejsce pochówku” lub tak jak by³o faktycznie "cmentarz ewangelicki"?
- Uwa¿am, ¿e ka¿da dewastacja obiektów historycznych jest zjawiskiem bardzo negatywnym, poniewa¿ po wej¶ciu do Europy musimy dbaæ, zarówno o dziedzictwo polskie, jak i niemieckie. Wi±¿e siê to z histori± tych ziem a jednocze¶nie mo¿liwo¶ci± pojednania, które po roku 2004 odgrywa bardzo du¿± rolê - powiedzia³ w wywiadzie dla jednego z tygodników Radny Tomasz Mo¿ejko. - Nie chodzi tylko o pojednanie na oficjalnych imprezach a pojednanie w³a¶ciwe, czyli chodzi o miejsca jak cmentarze, zabytki a nawet odtworzenie nie istniej±cych ju¿ pomników bytno¶ci niemieckiej na tym terenie, poniewa¿ nale¿y uwzglêdniæ prawdê historyczn±. Przechodz±c przez Park £êgowski pamiêtajmy wiêc po kim st±pamy.
Redakcja ¦wiebodzin.com
Ods³oniêcie pomnika nekropolii kresowychPierwszego listopada na cmentarzu komunalnym odbêdzie siê uroczysto¶æ ods³oniêcia Pomnika Nekropolii Kresowych. Przypomnijmy, ¿e pomnik powsta³ dziêki ogromnym staraniom ¦wiebodziñskiego Zwi±zku Kresowian. W ¦wiêto Zmar³ych, przed godz. 12.00 ruszy procesja od bramy cmentarza pod pomnik, gdzie odprawione zostanie nabo¿eñstwo. W programie uroczysto¶ci jest przewidziany apel zmar³ych, poleg³ych i zamordowanych mieszkañców Kresów, których znane, b±d¼ ukryte miejsca pochówku s± rozsiane po ca³ym ¶wiecie. Nast±pi tak¿e z³o¿enie urn z ziemi± przywiezion± z kresowych cmentarzy. Ponadto uroczysto¶æ u¶wietni zmiana warty pod pomnikiem, a tak¿e wyst±pi chór ko¶cielny dzia³aj±cy przy ko¶ciele pw. Micha³a Archanio³a. Organizatorzy gor±co zapraszaj± ¶wiebodzinian do wziêcia udzia³u w tym jak¿e historycznym wydarzeniu.
wruz
Po¶wiêcenie pomnika
Okolice Najbli¿sze
Wydanie 10(115) pa¼dziernik 2006 r. ¦wiebodziñski Zwi±zek Kresowian informuje, ¿e w chwili obecnej trwa koñcowy etap budowy Pomnika Nekropolii Kresowych na cmentarzu komunalnym w ¦wiebodzinie. Uroczyste nabo¿eñstwo, po³±czone z po¶wiêceniem pomnika odbêdzie siê l listopada (Wszystkich ¦wiêtych). W zwi±zku z tym apelujemy do wszystkich mieszkañców naszego miasta i powiatu o udzia³ w tej uroczysto¶ci. Bêdzie to szczególne wydarzenie dla najbli¿szych osób, których nazwy miejsc pochówku i straceñ s± umieszczone na tablicach umiejscowionych na pomniku. „Je¿eli zapomnê o nich, ty Bo¿e na niebie zapomnij o mnie.”
T.D.
Pomnik nekropolii kresowych
Okolice Najbli¿sze
Wydanie 11 (116) listopad 2006 r. W marcu br. minê³y trzy lata, jak na walnym zebraniu ¦wiebodziñskiego Zwi±zku Kresowian, zatwierdzono decyzjê o potrzebie wzniesienia pomnika upamiêtniaj±cego Kresowian poleg³ych poza obecnymi granicami Polski. Inicjatywa ta od pocz±tku spotka³a siê z sympati± i poparciem lokalnej spo³eczno¶ci. Swój udzia³ zaznaczy³y te¿ w³adze miejskie i powiatowe. Tak wiêc dziêki sk³adkom i hojnym dotacjom, ju¿ w 2004 roku doprowadzono budowê do stanu surowego, a 1 listopada tego¿ roku odby³a siê uroczysto¶æ po¶wiêcenia krzy¿y i wmurowania aktu erekcyjnego. Prace kontynuowano, a kolejny dzieñ „Wszystkich ¦wiêtych” by³ okazj± do uroczystego ods³oniêcia tablic z nazwami cmentarzy z mogi³ami ludzi z „Kresów", z nazwami wiêzieñ i miejsc ka¼ni, gdzie ginêli nasi rodacy. Dzisiaj ¶mia³o mo¿emy powiedzieæ ¿e Pomnik Nekropolii Kresowych zosta³ ukoñczony. Fakt ten uczczono podczas tegorocznego Dnia Wszystkich ¦wiêtych. Mimo okropnej pogody na cmentarzu pod pomnikiem zebra³a siê spora grupa mieszkañców, duchownych i go¶ci. Ceremonii po¶wiêcenia pomnika dokona³ (w asy¶cie proboszczów naszych parafii) pochodz±cy z Kresów ks. Biskup Edward Dajczak. Wzruszaj±cym momentem, zw³aszcza dla zgromadzonych Kresowian i ich potomków, by³o z³o¿enie u stóp postumentu urn z cmentarn± ziemi± m.in.: z Wilna, Lidy, Grodna, Katynia, czy spod Lenino. Z powag± wys³uchano Zbigniewa Szumskiego, który wezwa³ do apelu poleg³ych i zamordowanych mieszkañców Kresów, a których groby i bezimienne mogi³y rozsiane s± po ca³ym ¶wiecie, z miejsc upamiêtnionych na tablicach pomnika. Na zakoñczenie uroczysto¶ci, prezes ¦ZK Ludwik Zalewski, podziêkowa³ wszystkim którzy przyczynili siê do realizacji projektu, a tak¿e tym, którzy kierowani pamiêci± i sercem dla swoich przodków i historii, zebrali siê w tym miejscu, aby daæ dowód przyjêcia do serca s³ów Jana Paw³a II: „Jak d³ugo trwa pamiêæ o grobach, tak d³ugo trwa si³a zwi±zku z ojczyzn±".
L.K.
Pospacerujemy latem
Gazeta Lubuska
28 lutego 2007 r. Ruszy³a przebudowa Parku £êgowskiego. Ju¿ w czerwcu bêdziemy mogli przej¶æ siê nowymi alejkami, odpocz±æ na stylizowanych ³aweczkach. Przy parku bêdzie elegancki parking. Kostkê brukow± uk³adaj± Andrzej ¦wita³a i Henryk Tobola.
O remoncie tej czê¶ci miasta mówi³o siê od dawna. Dyskusjê prowokowa³ szczególnie fatalny wygl±d okolicy. Park przy cmentarzu komunalnym w rzeczywisto¶ci przypomina mocno zaniedbany las. Spacerowaæ tamtêdy to ¿adna przyjemno¶æ. Plac zabaw dla dzieci jest w kiepskim stanie. Obskurne ³awki nie zachêcaj± do odpoczynku. Prace budowlane w parku o wielko¶ci 2,66 ha ju¿ ruszy³y. Alejki zosta³y wyremontowane i nadano im nowy - przyjêty w projekcie wygl±d. I ju¿ wszystko wygl±da lepiej. - Zosta³a wybrana firma, która zajmie siê generaln± przebudow± parku - informuje wiceburmistrz Krzysztof Tomalak. D±b czerwony i lipa krymska
Wiadomo, ¿e miejsce zostanie wybudowane od nowa. Projekt przygotowa³ Henryk ¯y¿ak. Zmieniona zostanie parkowa zieleñ. Nowo¶ci nie omin± skarpy - od strony ul. ¦wierczewskiego zostanie ona obsadzona ro¶linno¶ci± p³o¿±c±, g³ównie irgami. Znikn± stare i chore drzewa. Na ich miejscu rosn±æ bêd± nowe, m.in. brzozy brodawkowe, lipa srebrzysta, d±b czerwony czy lipa krymska.
Magistrat zadba te¿ o otoczenie techniczne. Alejki bêd± o¶wietlone latarniami stylizowanymi na starodawne. Do tego stylu dopasowane zostan± nowe ³aweczki i kosze na ¶mieci. Na ca³± inwestycjê gminna kasa wyda ok. 900 tys. z³. Park zostanie oddany do u¿ytku w czerwcu. Zdania s± podzielone Wielka przebudowa wywo³a³a dyskusjê w¶ród mieszkañców. Czê¶æ jest przekonana, ¿e ingerowanie w teren jest bardzo nieeleganckie. - Przecie¿ tu do II wojny ¶wiatowej by³ niemiecki cmentarz - mówi starszy pan, który przygl±da siê pracom w parku. Wiêkszo¶æ mieszkañców nie pamiêta jak wygl±da³a nekropolia. Wiedz± jednak, ¿e tam by³a. Nieznany jest te¿ los nagrobków z parku. Dlatego w³a¶nie grupa osób patrzy nieprzychylnie na rozpoczêty remont. Ale nie brakuje te¿ zwolenników przebudowy. - Od dawna mieszkamy tu¿ przy parku, o cmentarzu wiem, ale przecie¿ groby podobno przeniesiono - mówi pani Krystyna. Mieszkañcy okolicy uwag do zmian nie maj±. Ciesz± siê, ¿e okolica wreszcie bêdzie ³adnie wygl±daæ. Magistrat pamiêta o miejscu pochówku. W parku zostanie kawa³ek pustego terenu. - Gdyby jaka¶ organizacja lub instytucja chcia³a postawiæ np. pomnik, to w³a¶nie tam znajdzie siê dla niego miejsce - mówi K. Tomalak. Gmina sama jednak nie zmierza stawiaæ ¿adnego obelisku.
Piotr Jêdzura
Na razie parking
Dzieñ za Dniem
Wydanie 10 [273] z dnia 07 marca 2007 r. Ruszy³y prace przy odnowie Parku £êgowskiego Za kilka miesiêcy zaniedbany zieleniec ko³o cmentarza zamieni siê w park z prawdziwego zdarzenia. Dzi¶ ponad dwuhektarowy teren miêdzy cmentarzem a osiedlami mieszkaniowymi na ¯aków daleki jest od idea³u parku, gdzie mo¿na ze spokojem pospacerowaæ czy odpocz±æ. Zaniedbane i pozarastane alejki, zdewastowana ro¶linno¶æ oraz porozbijane latarnie. To w dzieñ. Po zmroku miejsce spotkañ okolicznych pijaczków, po których zostaj± nie posprz±tane butelki, puszki i ¶mieci. Po takim obrazie parku pozostan± nied³ugo wspomnienia. W tym roku zostan± zrealizowane plany rewitalizacji. Na teren parku ju¿ weszli robotnicy, którzy temu miejscu maj± nadaæ nawy charakter. Obecnie kostk± brukow± wyk³adany jest parking naprzeciw cmentarza. Na obszarze parku trwaj± prace porz±dkowe. Prace bêd± wykonywane od podstaw wed³ug specjalnie zamówionego projektu. Odnowa parku bêdzie bud¿et miasta kosztowaæ blisko 900 tysiêcy z³otych. W Parku £êgowskim wszystko bêdzie nowe. Pocz±wszy od stylizowanych latarni, a na stylowych i eleganckich ³aweczkach czy koszach na ¶mieci koñcz±c. Spacerowe alejki stan± siê szersze i równiejsze. Nowa bêdzie tak¿e zieleñ parkowa. Nied³ugo wyciête zostan± stare drzewa. Ich miejsce zajm± nowe gatunki. Cieñ spaceruj±cym mieszkañcom miasta dadz± m.in. lipa krymska, d±b czerwony czy brzozy oraz lipy srebrzyste. Skarpa, która wznosi siê od ulicy ¦wierczewskiego zostanie obsadzona ro¶linno¶ci± p³o¿±c±. Maluchy doczekaj± siê bezpiecznego placu zabaw. Nowy sprzêt, jaki bêdzie siê tam znajdowa³, zostanie odgrodzony ze wzglêdu na dobro bawi±cych siê tam dzieci.
pzw
Kresowa pamiêæ
Dzieñ za Dniem
Wydanie 23 [286] z dnia 13 czerwca 2007 r. Urna z ziemi± ponarsk± w krypcie pod pomnikiem W sobotê 16 czerwca o godz. 17.00 na cmentarzu komunalnym nast±pi z³o¿enie w krypcie pod Pomnikiem Nekropolii Kresowych urny z ziemi± z Ponar - przedmie¶cia Wilna, miejsca spoczynku tysiêcy Polaków, którzy s³u¿±c Ojczy¼nie ponie¶li tam ¶mieræ mêczeñsk± w latach 1941 - 1944. Z³o¿enie urny odbêdzie siê podczas mszy ¶w. celebrowanej przy o³tarzu na po¶wiêconym 1 listopada 2006 roku Pomniku Nekropolii Kresowych, wzniesionym z inicjatywy i staraniem ¦wiebodziñskiego Zwi±zku Kresowian. Jak informuje Ludwik Zalewski, prezes ¦ZK, wobec szeroko nag³o¶nionej zbrodni dokonanej przez nacjonalistów ukraiñskich na oko³o 100 tysi±cach mieszkañców wsi na ca³ym obszarze Wo³ynia i Podola, dziwnie jest przemilczana mêczeñska ¶mieræ z r±k litewskich nacjonalistów w samych Ponarach ponad 100 tysiêcy mieszkañców Wilna i Wileñszczyzny, w tym kilkudziesiêciu tysiêcy Polaków. Najbole¶niejsz± strat± dla spo³eczeñstwa polskiego by³a ¶mieræ tysiêcy m³odzie¿y. Wielotysiêczn± rzeszê stanowili cz³onkowie organizacji bojowych oraz bardzo licznych na Wileñczy¼nie organizacji patriotycznych. O tych ludziach, ich czynach i bohaterskiej ¶mierci w Ponarach naród polski ma obowi±zek wiedzieæ i nie ma prawa o nich zapomnieæ. - Powinni¶my ze wzglêdów politycznych, gospodarczych, kulturalnych ¿yæ w poprawnej zgodzie, a nawet opartej na chrze¶cijañskich warto¶ciach i przes³aniach ojca ¦wiêtego Jana Paw³a II przyja¼ni ze wszystkimi narodami pañstw o¶ciennych - uwa¿aj± Kresowiacy. - Jednak z pamiêci naszej i historii nie wolno wykre¶liæ krzywdy, jak± ich wymieraj±ce ju¿ pokolenie wyrz±dzi³o narodowi polskiemu. Dodajmy, ¿e w¶ród 360 umieszczonych na granitowych tablicach Pomnika nazw miejscowo¶ci symbolizuj±cych kresowe cywilne i wojskowe cmentarze, jawne i ukryte miejsca straceñ oraz inne miejsca pochówku naszych bliskich poza obecnymi granicami Polski, Ponary s± wyró¿nione na równi z Katyniem, Monte Cassino, Miednoje, Lenino, Buzu³ukiem, Hut± Pieniack±, Ko³ym± i innymi miejscami braterskiej i mêczeñskiej ¶mierci naszych przodków. Urna z ziemi± ponarsk± zosta³a dostarczona przez Helenê Pasierbsk±, prezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska. Sobotni± uroczysto¶æ u¶wietni koncert pie¶ni religijnych i patriotycznych w wykonaniu chóru "Bia³y Orze³" Stowarzyszenia Kresowian im. Jana Paw³a II w Sulêcinie.
wruz
Szkatu³ka pamiêci
Gazeta Lubuska
18 czerwca 2007 r. W sobotê ziemia dostarczona z Ponar na przedmie¶ciach Wilna zosta³a wmurowana w Pomnik Nekropolii Kresowych.
Ponary znajduj± siê na przedmie¶ciach Wilna. W 1939 r. Armia Czerwona wybudowa³a tam bazê paliwow± dla samolotów, ale z powodu wojny nie dokoñczono kopania do³ów na zbiorniki. Jamy w ziemi wykorzystali Niemcy w makabryczny sposób... Pierwsi w Ponarach zginêli jeñcy wojenni. Rozstrzelano ich ponad 7 tys. Potem rozstrzeliwano cywili. W¶ród nich byli Polacy: uczniowie gimnazjów z Wilna, cz³onkowie Zwi±zku M³odych Polaków, profesorowie Uniwersytetu Stefana Batorego oraz ¿o³nierze. W lesie ponarskim zginê³o ok. 20 tys. Polaków, niemal 50. tys. ¯ydów. Ale dok³adna liczba zamordowanych nie jest znana. Pu³kownik w stanie spoczynku, uczestniczka II wojny ¶wiatowej Nina Wolanin ogl±da szkatu³kê z ziemi± z Ponar, któr± pokazuje jej Jerzy Hawran. (fot. Ryszard Poprawski) Na cmentarzu komunalnym mamy kolejny kawa³ek pamiêci o rodakach, których prochy le¿± za granicami kraju. Ziemia z Ponar przyjecha³a do ¦wiebodzina zamkniêta w srebrnej szkatu³ce. Przed pomnikiem zebrali siê cz³onkowie i sympatycy ¦wiebodziñskiego Zwi±zku Kresowian. Przyszli te¿ ci, których rodziny zosta³y na kresach, s± pochowane na tamtejszych cmentarzach. - Chcemy i musimy o nich pamiêtaæ - mówi Jerzy Hawran, cz³onek zarz±du ¦ZK. Szkatu³ka zosta³a wmurowana w obelisk. - Jest w niej ziemia z Ponar, miejsca ka¼ni tysiêcy Polaków i nie tylko - informuje prezes ¦ZK Ludwik Zalewski. Ziemiê dostarczy³a Helena Pasierbska, prezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska z Gdañska. Znalaz³a ona informacje o ¶wiebodziñskim obelisku, skontaktowa³a siê ze zwi±zkiem i zaproponowa³a dostarczenie ziemi. - Bardzo nas to ucieszy³o, taka w³a¶nie ma byæ rola tego pomnika - mówi prezes Zalewski. Stawiaj±c pomnik kresowanie ze ¦wiebodzina nawet nie s±dzili, ¿e bêdzie o nim s³ychaæ poza miastem. - Sta³ siê te¿ jedynym i najwiêkszym takim obeliskiem w kraju - dodaje prezes Zalewski. Pomnik Nekropolii Kresowych upamiêtnia wszystkie cmentarze i miejsca ka¼ni na ¶wiecie, na których spoczywaj± Polacy. - Nie chodzi nam tylko o kresy, nasi rodacy le¿± w ró¿nych czê¶ciach ¶wiata - mówi Zalewski. W obelisku znajduje siê ju¿ ziemia z cmentarza w Zaleszczykach - przywióz³ j± tu J. Hawran mieszkaj±cy w Lubrzy. - Teraz mam cz±stkê moich najbli¿szych blisko domu - przyznaje. J. Hawran zwraca siê z pro¶b± do osób odwiedzaj±cych cmentarze. - Przywie¼cie trochê ziemi z Monte Cassino czy z Katynia, trafi ona do naszego pomnika - apeluje. Zwi±zek Kresowian w ¦wiebodzinie liczy ok. 350 osób. Jest najwiêksz± tego typu organizacj± w powiecie i jedn± z wiêkszych w województwie. - Jest nas tutaj wielu, pamiêtamy i dzia³amy - zapewnia prezes Zalewski.
Piotr Jêdzura
Ziemia z Ponar na ¶wiebodziñskim cmentarzu
www.okolicenajblizsze.pl
19 czerwca 2007 r. W minion± sobotê (16 czerwca) na ¶wiebodziñskim cmentarzu komunalnym, mia³a miejsce wzruszaj±ca uroczysto¶æ. W krypcie pod Pomnikiem Nekropolii Kresowych, z³o¿ono urnê z ziemi± z Ponar- przedmie¶cia Wilna, miejsca spoczynku tysiêcy Polaków, którzy ponie¶li tam mêczeñsk± ¶mieræ w latach 1941-1944. Z³o¿enie urny odby³o siê podczas mszy ¶w. celebrowanej przez proboszczów naszych parafii: ks. Benedykta Pacygê i ks. Zbigniewa Matwiejowa. W ceremonii udzia³ wziêli cz³onkowie Zwi±zku Kresowian, Stowarzyszenia Repatriantów, AK-owcy, starzy ¿o³nierze innych wojskowych formacji wraz z rodzinami, samorz±dowcy. W kazaniu ks. Matwiejów przybli¿y³ zebranym fakty. Powszechnie znane i szeroko nag³o¶nione s± zbrodnie nacjonalistów ukraiñskich dokonane na mieszkañcach Podola i Wo³ynia, jednak o zbrodni w samych Ponarach uparcie i wstydliwie przemilczano. Powodem by³ pewnie fakt, ¿e mêczeñsk± ¶mieræ ponad 100 tysiêcy mieszkañców Wilna i Wileñszczyzny ponios³o nie z r±k niemieckich wrogów, lecz krajanów- litewskich nacjonalistów. W¶ród pomordowanych by³o kilkadziesi±t tysiêcy Polaków. Najbole¶niejsz± strat± dla spo³eczeñstwa polskiego by³a ¶mieræ m³odych ludzi. Ch³opcy i dziewczêta, czêsto jeszcze uczniowie, wraz z innymi stanowili wielotysiêczn± rzeszê organizacji bojowych i licznych na Wileñszczy¼nie organizacji patriotycznych. O tych ludziach, ich czynach i mêczeñskiej ¶mierci w Ponarach naród polski, a zw³aszcza m³odzie¿ ma obowi±zek wiedzieæ i pamiêtaæ. Zebrani, zw³aszcza ci starsi, ze wzruszeniem s³uchali duchownego, wspominaj±c swoje niejednokrotnie gorzkie prze¿ycia z Wileñszczyzny. W¶ród 360 umieszczonych na granitowych tablicach nazw miejscowo¶ci symbolizuj±cych kresowe cywilne i wojskowe cmentarze, jawne i ukryte miejsca straceñ naszych bliskich, Ponary s± wyró¿nione na równi z Katyniem, Monte Casino, Miednoje, Lenino, Ko³ym± i innymi miejscami bohaterskiej i mêczeñskiej ¶mierci naszych przodków. Urnê dostarczon± przez Helenê Pasierbsk±- Prezesa Stowarzyszenia Rodzina Ponarska, z³o¿ono w krypcie obok innych urn z ziemi± przesi±kniêt± polsk± krwi±. Uroczysto¶æ u¶wietni³ koncert pie¶ni religijnych i patriotycznych, w wykonaniu chóru „Bia³y Orze³”, Stowarzyszenia Kresowian z Sulêcina.
LK
adres tego artyku³u: www.schwiebus.pl/articles.php?id=136 |