|
|||
:: Wie¿a Bismarcka Artyku³ dodany przez: schwiebu (2005-12-02 23:14:18) Wie¿a Bismarcka
www.swiebodzin.com
Osiedle Widok w ¦wiebodzinie. To tutaj usytuowana zosta³a budowa okaza³ej i monumentalnej wie¿y. Jej kszta³ty a tak¿e masywna konstrukcja sprawia wra¿enie budowli stworzonej dawno temu. A tak naprawdê jej wiek jest stosunkowo m³ody. Powsta³a bowiem w roku 1908 w ówczesnych winnicach miejskich. Ju¿ na samym pocz±tku ustalono, ¿e bêdzie nazwana wie¿± Bismarcka. Dlaczego? Niemcy zawsze identyfikowali siê z wielkimi przywódcami swego pañstwa. Takim by³ kanclerz Rzeszy, ksi±¿ê Otto von Bismarck. Dlatego mia³a byæ symbolem i jego pomnikiem zarazem. Jest wiele wersji co do tego w jakim celu budowana by³a akurat w tym miejscu. Otó¿ ze wzglêdu na wysokie po³o¿enie wzglêdem miasta, mia³a s³u¿yæ jako punkt widokowy udostêpniony zainteresowanym. Kolejnym zadaniem jakie mia³a spe³niaæ i do pewnego czasu tê funkcjê pe³ni³a, to punkt obserwacji meteorologicznych. Ponadto by³a punktem wysoko¶ciowym w ¦wiebodzinie. Nigdy oficjalnie tego nie podawano, ze wzglêdów utajnionych, ale wie¿a Bismarcka pe³ni³a równie¿ funkcje militarne. To z jej szczytu dokonywano obserwacji wojskowych. ¦ledzony by³ lot samolotów, balonów, czy zeppelinów. Ca³o¶æ zbudowana jest z bia³ego, szarego i czarnego granitu. I jak podaje siê w starych niemieckich kronikach, wygl±d wie¿y zbudowanej w³a¶nie z takiego materia³u, mia³ powodowaæ "wspania³y widok" z do³u miasta. W wie¿y znajdowa³ siê niegdy¶ tak¿e punkt ma³ej gastronomii. W czasie d³ugich letnich wieczorów spaceruj±cy mieszkañcy miasta zakupywali w niej kawê i ciep³e racuszki ("Kaffe und Plinse").Po wypadku, do którego dosz³o za spraw± pewnej uczennicy, która spad³a z wie¿y i ponios³a ¶mieræ, na jaki¶ czas j± zamkniêto. Okaza³o siê ¿e zawiod³a wewnêtrzna porêcz przy schodach. W czasach powojennych i po przejêciu ziem zachodnich przez Polskê, obiekty tego typu z roku na rok niszcza³y. Do niedawna, ka¿dy kto tylko chcia³, móg³ wej¶æ do ¶rodka tej¿e wie¿y. Grozi³o to jednak za ka¿dym razem sporym niebezpieczeñstwem. Po¿ar wewn±trz wie¿y strawi³ wszystko to, co zachowa³o siê z czasów przedwojennych. Niedawno mówi³o siê, ¿e mia³a tam powstaæ restauracja. Zbyt ma³y metra¿ i brak jakiegokolwiek uzbrojenia, chocia¿by w wodê, zniechêci³ potencjalnego inwestora. Pó¼niej mówiono o powstaniu pierwszej ¶wiebodziñskiej rozg³o¶ni radiowej, która mia³a nadawaæ w³a¶nie stamt±d programy. Pomys³ tak¿e upad³ w realizacji. Wie¿a Bismarcka obok ponad 100.metrowego komina Eltermy to karze³... Obecnie mie¶ci siê tam prywatny klub krótkofalowców, który funkcjonuje od blisko pó³ roku.
Tomasz Domañski
Wie¿a Bismarcka
Dzieñ za Dniem
Wydanie Nr 33[46] z dnia 28 sierpnia 2002 r. ¦wiebodzin. Remontuje czy niszczy zabytek? Na wzniesieniu, tu¿ za osiedlem Widok mo¿na podziwiaæ kunszt sztuki kamieniarskiej. Budowê wie¿y zakoñczono w 1908 roku. Poddani cesarza w ho³dzie swojemu kanclerzowi Bismarckowi wznie¶li na pograniczu szereg wie¿ - pomników. Kilka z nich znajduje siê na naszym terenie, miêdzy innymi w Mostkach i ¦wiebodzinie. Wie¿ê mierz±c± 18 m. na obwodzie wieñczy³a czasza, w której podczas okoliczno¶ciowych uroczysto¶ci rozpalano ogieñ. W okresie powojennym wie¿a sta³a siê symbolem pruskiego imperializmu. Przez lata by³a miejscem schadzek m³odzie¿y. Obiekt niszcza³ i pustosza³. Kamienne ¶ciany pokry³y niezbyt gustowne graffiti. W 1999 roku, po wielu latach starañ wie¿ê naby³ Henryk Majcher. Zapalony krótkofalowiec uczyni³ z wie¿y miejsce swoich spe³nionych marzeñ. - Od 35 lat posiadam zezwolenie na radiostacjê, mam wiele dyplomów, osi±gn±³em wszystko co w tej dziedzinie mo¿na osi±gn±æ - mówi H. Majcher. - Chcê, by wie¿a sta³a siê miejscem spotkañ krótkofalowców, mo¿emy tutaj przeprowadzaæ zawody. Nowy w³a¶ciciel z zapa³em przyst±pi³ do prac remontowych. Obserwatorom nie podoba siê, ¿e rozebra³ kawa³ek ¶ciany na szczycie wie¿y. - To by³o konieczne, ¿eby zabezpieczyæ stalowe prze¿arte przez rdzê prêty, na których wisz± tony betonu - wyja¶nia pan Henryk. - Kiedy je zakonserwujê dobudujê oko³o 2 m ¶ciany, zamontujê okna i zrobiê zadaszenie. Muszê zabezpieczyæ wnêtrze obiektu przed deszczem, który teraz po prostu wlewa siê do ¶rodka. Niektórzy nasi czytelnicy oburzaj± siê, ¿e kto¶ niszczy obiekt zabytkowy. - Wie¿a jest obiektem zabytkowym, jest wpisana do ewidencji, lecz nie figuruje w rejestrze zabytków - t³umaczy konserwator zabytków Agnieszka Skowron. - Henryk Majcher z³o¿y³ w naszym biurze projekt dokumentacji dotycz±cej prac remontowych. - Projekt adaptacji wykona³ architekt i uzyska³ on akceptacjê konserwatora zabytków - mówi w³a¶ciciel obiektu. - Inaczej nie odwa¿y³bym siê czegokolwiek przebudowywaæ. Dziwi mnie, ¿e komu¶ przeszkadza, i¿ rozpocz±³em prace remontowe. Przez tyle lat obiekt niszcza³ i nikogo to nie zajmowa³o. Pan Henryk rozwa¿a³ propozycje znajomych, by z wie¿y uczyniæ miejsce widokowe, zamontowaæ jak±¶ lunetê . - To zbyt wielki koszt - mówi. - Poprzedni w³a¶ciciel zamierza³ zrobiæ tutaj kawiarenkê, ale okaza³o siê, ¿e koszty wykonania kanalizacji s± tak ogromne, i¿ ca³e przedsiêwziêcie upad³o. Od dawna stara³em siê, by kupiæ ten obiekt. Jedni chlubi± siê, ¿e maj± ekskluzywne jachty, a ja, malutki cz³owiek mam w³asn± wie¿ê. Wzi±³em na siebie du¿e zadanie, dzisiaj bym siê po raz drugi jego nie podj±³.
wruz
Wykorzystaæ Bismarck'a
¦wiebodzin.com
13 kwietnia 2006 r. Na temat Wie¿y Bismarcka w ¦wiebodzinie pisano ju¿ na stronach tego¿ portalu, pisa³em te¿ o niej na ³amach lokalnego tygodnika. Chocia¿ nie jestem st±d, a moja historia z ziemi± ¶wiebodziñsk± zaczê³a siê dopiero piêtna¶cie lat temu, to mierzi mnie gdy widzê jak popadaj± w ruinê dobra kultury budowane przez poprzednich mieszkañców tych stron. Nie mogê spokojnie przechodziæ gdy widzê zdewastowane kamienice w mie¶cie, spl±drowane i zaniedbane grobowce na cmentarzu czy w koñcu nieszczêsn± wie¿ê... Kilka dni temu dosta³em meila od bardzo m±drego cz³owieka. Pozwolê sobie zacytowaæ jego s³owa: „Osobnym zagadnieniem jest atmosfera polityczna wokó³ tego rodzaju zabytków. Tym, którzy staraj± siê uratowaæ przed zniszczeniem pami±tki z tzw. "czasów niemieckich" (a ju¿ szczególnie te, które kojarz± siê np. z Bismarckiem lub Fryderykiem Wielkim) przykleja siê etykiety od "germanofilów" i "szwabów" (to te w miarê ³agodne) do "neohitlerowców". Czyni± tak zarówno ludzie dot±d w nic nie zaanga¿owani, jak te¿ prasa lokalna, która dziêki takim wydarzeniom mo¿e zaistnieæ i opowiedzieæ siê po "patriotycznej stronie". Tym sposobem dochodzi do do¶æ specyficznego rozumienia pojêæ i traktowania aktów wandalizmu jako dzia³añ "dla i w imieniu Ojczyzny". Co zadziwiaj±ce, w takiej hucpie bior± udzia³ nawet profesorowie historii... Zdarzaj± siê i takie wypowiedzi, ¿e zamek w Malborku (gdyby nie jego interesuj±ca architektura) w³a¶ciwie powinno siê zetrzeæ z powierzchni jako gniazdo krzy¿ackiej bestii. "Nie ogarniesz nieogarnionego", mawia³ prze¶wietny Ku¼ma Prutkow, a mia³ na my¶li g³upotê ludzk±.” Wspominam o tym nie dlatego by broniæ jakiegokolwiek stanowiska lub potêpiaæ inne. Staram siê patrzeæ na to jak ¶wiebodzinianin (adoptowany ale zawsze). Patrzê na to nie tylko jak na spu¶ciznê po moich przodkach (w moich ¿y³ach p³ynie 50% niemieckiej krwi) ale jak trze¼wo my¶l±cy cz³owiek, który w zabytkach i historii widzi ¼ród³o rozwoju gospodarczego dla regionu. Aby lepiej zrozumieæ o co mi chodzi zapraszam na ma³± wyprawê w Góry Sowie. Pieszyce le¿± w po³udniowej czê¶ci województwa dolno¶l±skiego, w Kotlinie Dzier¿oniowskiej u podnó¿a Gór Sowich. Jednym z najbardziej malowniczych zak±tków gminy s± Góry Sowie z wie¿± widokow± na najwy¿szym szczycie pasma „Wielkiej Sowy”. Wielka Sowa jest celem licznych wycieczek i wêz³em szlaków turystycznych. Na terenie gminy znajduje siê wiele zabytków architektury. Trochê faktów
Historia wie¿y widokowej na Wielkiej Sowie ma swój pocz±tek w 1886 roku. Wtedy to na wysokiej, 2-metrowej kamiennej podstawie wybudowano drewnian± wie¿ê widokow±. W takiej postaci wie¿a z przyczyn technicznych przetrwa³a tylko do 1904 roku. Postanowiono przebudowaæ obiekt. Podjêto decyzjê o postawieniu ¿elbetonowej wie¿y o wysoko¶ci 25 metrów. Inicjatorem remontu by³a Federacja Towarzystw Górskich, w której znaczny udzia³ mia³ oddzia³ pieszycki. Kamieñ wêgielny uroczy¶cie po³o¿ono w 1905 roku, a oficjalnego otwarcia, po³±czonego z festynem, dokonano 24 maja 1906 roku. Po 1945 roku wie¿ê oficjalnie przemianowano na wie¿ê gen. W³adys³awa Sikorskiego, nastêpnie (w 1980r.) na wie¿ê dr Mieczys³awa Or³owicza (aktywnego dzia³acza PTTK). Jednak obie nazwy nie przyjê³y siê. Dlaczego Wie¿a? Wie¿a na Wielkiej Sowie jest symbolem Gór Sowich, Pieszyc, jest równie¿ wyrazem dba³o¶ci o dziedzictwo kulturowe tej ziemi. Po uporz±dkowaniu spraw w³asno¶ciowych, gmina Pieszyce mog³a podj±æ siê zadania remontu wie¿y. Wie¿a ma wielk± si³ê oddzia³ywania. Corocznie odwiedza gminê coraz wiêcej ludzi, aby choæ przez chwilê z tarasu widokowego wie¿y podziwiaæ wspania³e krajobrazy. W interesie mieszkañców gminy le¿y to, aby tych turystów by³o coraz wiêcej. Ubogi te¿ mo¿e
Gmina Pieszyce nie nale¿y do gmin zamo¿nych, a remont wie¿y jest zadaniem do¶æ skomplikowanym i trudnym technicznie. Jeszcze w 2003 roku podjêto starania o pozyskanie ¶rodków na ten cel. Rozes³ano do okolicznych samorz±dów terytorialnych wnioski o wsparcie finansowe. Efektem tego by³y pozytywne odpowiedzi. Zakoñczenie drugiego etapu prac przewidziano na wiosnê bie¿±cego roku. Wtedy to przewidziano dokoñczenie remontu wie¿y oraz zagospodarowanie terenu wokó³ tego wyj±tkowego obiektu. Projekt zak³ada ustawienie ³awek, sto³ów, postawienie ogrodzenia, zainstalowanie o¶wietlenie, iluminacji oraz monitoringu. Co zrobiono do tej pory Obecnie prowadzone s± prace zwi±zane z usuwaniem skorodowanych elementów betonowych elewacji wie¿y. Po rêcznym czyszczeniu ca³ej elewacji wykonano reprofilacjê powierzchni konstrukcji betonowych zapraw± cementowo-polimerow±. Nastêpnie elewacja zostanie oczyszczona wod± o du¿ym ci¶nieniu. Nastêpnie wszystkie ods³oniête elementy stalowe – kotwy, belki, wsporniki, zabezpieczono odpowiednim preparatem do ochrony antykorozyjnej wchodz±cym w sk³ad zastosowanej technologii remontu. Obecnie ca³a powierzchnia elewacji pokrywana jest cienk± warstw± szpachli podstawowej (gruboziarnistej), która bêdzie pokrywana kolejnymi warstwami szpachli wykoñczeniowej. Po zakoñczeniu tych prac ca³a elewacja zostanie dwukrotnie pomalowana farb± impregnuj±c±. Na wie¿y widokowej zainstalowano ju¿ niemal wszystkie okna. Do zamontowania pozosta³y jeszcze trzy okna, tzw. na¶wietlacze. Ich monta¿ uzale¿niony jest od czynno¶ci zwi±zanych z wykonaniem nowej elewacji zewnêtrznej. Teren wokó³ wie¿y zosta³ ogrodzony . Zakres prac, które w sumie zostan± przeprowadzone, obejmuje naprawê i uzupe³nienie ubytków elewacji, wykonanie nowego pocienionego tynku, obróbki blacharskie z blachy cynkowej, wykonanie instalacji odgromowej, odnowienie tynków wewnêtrznych, wykonanie ¶lusarki budowlanej (drzwi, kraty) oraz wykonanie wewnêtrznej instalacji elektrycznej. Tymczasem czekaj±c na fina³ tej inwestycji skontaktowali¶my siê z innym niezwyk³ym cz³owiekiem, któremu le¿y na sercu dobro innej Wie¿y Bismarcka. W tym celu musimy przenie¶æ siê do Srokowa. Budowê tutejszej wie¿y rozpoczêto 19 pa¼dziernika 1901 roku. Otwarto 13 lipca 1902 roku. Wie¿a mia³a 12,5 metra wysoko¶ci. Ruiny wie¿y zachowa³y siê do dzisiaj. We wrze¶niu 2004 roku dziêki staraniom Piotra Milewskiego wie¿ê wpisano do rejestru zabytków. Dziêki temu zosta³a objêta prawn± ochron±. Planowane jest powo³anie stowarzyszenia, które mog³oby zebraæ ¶rodki na renowacjê obiektu.
Skontaktowali¶my siê z Panem Milewskim i przedstawili¶my los ¶wiebodziñskiej wie¿y. Oto co nam powiedzia³: Jeszcze w roku 2002 obecny w³a¶ciciel budowli mia³ wobec niej okre¶lone zamiary. Nie wiadomo jak jest dzisiaj. Wed³ug tego co podaje strona bismarcktureme.de, Henryk M. poszukuje inwestorów, którzy chcieliby kupiæ i (lub) wyremontowaæ j±. W przypadku wpisania wie¿y w rejestr zabytków najprawdopodobniej w³a¶ciciel zmuszony by³by pozbyæ siê obiektu. - Je¿eli ten manewr siê powiedzie, w³a¶ciciel zapewne szybko zechce pozbyæ siê obiektu poniewa¿ zgodnie z prawem musi dbaæ o to by ten trwa³ przynajmniej w stanie nie pogorszonym za¶ wszelkie adaptacje i podobne dzia³ania przy obiekcie musz± byæ uzgadniane z Konserwatorem Zabytków, co bywa dla niektórych wielce uci±¿liwe – t³umaczy Piotr Milewski. – Wówczas bêdzie mo¿na rozpocz±æ starania, by wie¿a sta³a siê ciekawym obiektem przyci±gaj±cym turystów i przynosi³a nawet jaki¶ skromny dochód. Warto w tym miejscu wspomnieæ, i¿ Rada Miejska przyjê³a Uchwa³a Nr XLII/395/05 z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie zasad i trybu postêpowania o udzielenie, rozliczenie i kontroli wykorzystania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, nie stanowi±cych w³asno¶ci gminy. Do wgl±du tutaj. Czy jednak warto cokolwiek w tej sprawie robiæ? Pomó¿cie proszê os±dziæ tê kwestiê. Piszcie, komentujcie, wyra¿ajcie swoje zdanie jakiekolwiek by ono nie by³o tylko b³agam nie b±d¼cie obojêtni. Kiedy otwierano Cmentarz Orl±t Lwowskich, Prezydent Wiktor Juszczenko powiedzia³: "Trzeba by³o du¿o cierpliwo¶ci i m±dro¶ci, by ta uroczysto¶æ w koñcu siê odby³a". Czy nam starczy cierpliwo¶ci i przede wszystkim m±dro¶ci by zrozumieæ, ¿e troska o zabytki nie mo¿e mieæ zwi±zku z polityk± a jest wspólnym dobrem nas i naszych dzieci. Na koniec zapraszam jeszcze na ma³± wêdrówkê bez zbêdnych komentarzy. Ostróda Zbudowana 1902 roku z ciosanych kamieni narzutowych. Wysoko¶æ oko³o 10 m. Stan dobry. Wie¿a widokowa. Mr±gowo Po wojnie stacja radiowo-telewizyjna. Stan wie¿y bardzo dobry. Lêbork Stan bardzo dobry. Do lat 60-tych by³a tam restauracja. Obecnie budynek u¿ytkuje Miejskie przedsiêbiorstwo Wodoci±gów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Lêborku Zielona Góra Stan dobry. Wie¿a spe³nia rolê wie¿y przeciwpo¿arowej. Dostêpna jest dla zwiedzaj±cych dziêki uprzejmo¶ci pracowników. Szczecinek Wie¿a wymaga renowacji. W ubieg³ym roku by³a otwarta. ¦widyñ Wymaga renowacji Okonek Do niedawna u¿ywana jako wie¿a przeciwpo¿arowa. Obecnie stan nieznany. Szczecin Wpisana do rejestru zabytków. W 2001 roku kupiona przez osobê prywatn±. Za zabytek zap³aci³ w drodze przetargu (jedyny oferent) ponad 350 tys. PLN. U¿ytkuje przyleg³y grunt. W my¶l umowy mia³ przeznaczyæ j± na cele turystyczne. Do roku 2004 nie podjêto ¿adnych prac. Wie¿a jest uszkodzona. Janówek Od roku 2003 prawnie chroniona. Sobótka W roku 2002 dostêpna dla zwiedzaj±cych jako „wie¿a widokowa” Szczególne podziêkowania za pomoc sk³adam Piotrowi Milewskiemu oraz Paw³owi Brzozowskiemu redaktorowi Gazety Pieszyckiej oraz portalu www.pieszyce.pl.
Artur Judkowiak
Szczególne podziêkowania za pomoc sk³adam Piotrowi Milewskiemu oraz Paw³owi Brzozowskiemu redaktorowi Gazety Pieszyckiej oraz portalu www.pieszyce.pl.
adres tego artyku³u: www.schwiebus.pl/articles.php?id=132 |