www.schwiebus.pl

:: Ko¶ció³ pw. Naj¶wiêtszej Marii Panny Królowej Polski
Artyku³ dodany przez: schwiebu (2005-12-02 19:26:44)


Historia ko¶cio³a pw. Naj¶wiêtszej Marii Panny Królowej Polski w ¦wiebodzinie

W roku 1517 Marcin Luter przybi³ na drzwiach ko¶cio³a w Wittenberdze 95 tez. Rozpocz±³ w ten sposób roz³am w Ko¶ciele, który istnieje po dzieñ dzisiejszy. Od roku 1520 jego nauki ogarnê³y kraje niemieckie i zyska³y szereg zwolenników w ca³ej Europie. Habsburski ¦wiebodzin, nale¿±cy administracyjnie do ¦l±ska, otoczony przez ziemie brandenburskie i granicz±cy z Wielkopolsk±, pocz±tkowo skutecznie opiera³ siê reformacyjnej fali. W latach 30-tych XVI stulecia luteranizm zosta³ wprowadzony w Brandenburgii, co równie¿ mia³o wp³yw na stosunki religijne w ówczesnym ¦wiebodzinie. W roku 1541 w³a¶ciciel ¦wiebodzina Sebastian von Knobelsdorff sprowadzi³ do grodu pastora ze Szczañca, Martina Wechnera. Wspomniany pastor pochodzi³ ze ¦wiebodzina a studia ukoñczy³ w Wittenberdze. Wiêkszo¶æ mieszkañców ¦wiebodzina szybko przesz³a na luteranizm i rozpoczê³a otwart± walkê z katolikami. Sukces luteranizmu na tutejszych ziemiach mo¿na te¿ ³±czyæ z po¿arem, który dotkn±³ w tym czasie miasto, jak równie¿ z rygorystyczn± postaw± niektórych duchownych, domagaj±cych siê od swoich wiernych konkretnych czynów i postaw.

Pierwsze nabo¿eñstwa luteranów odbywa³y siê na zamku w ¦wiebodzinie. Kolejni pastorzy ¦wiebodzina: Jacob Wechner (1543-1545), Jacob Schickfuss (1545-1552) i Valentin Lecker (1552-1565), na tyle wzmocnili pozycjê luteranów, ¿e ju¿ w 1548 roku rozpoczêli przebudowê ko¶cio³a katolickiego na potrzeby swojego kultu. Prastara ¶wi±tynia, teraz jako zbór, zosta³a oddana do u¿ytku w roku 1555. By³a to wówczas niewielka budowla, posiadaj±ca stosunkowo wysok± wie¿ê z czterema dzwonami i piêknym zegarem. Luteranie z krótkimi przerwami utrzymuj± ko¶ció³ w swoich rêkach - lata 1570-79, 1616-29 oraz 1639-51. Po wojnie 30-letniej katoliccy Habsburgowie przywrócili religiê rzymsko-katolick±. Na luteranów pad³ cieñ niechêci i pojawi³y siê represje.

14 sierpnia 1686 r., na mocy uk³adów sukcesyjnych, ¦wiebodzin dosta³ siê pod panowanie protestanckiej Brandenburgii. Protestanci z entuzjazmem przyjêli ten fakt. Teraz mieli szeroki dostêp do w³adzy. Mogli obejmowaæ g³ówne urzêdy w mie¶cie i decydowaæ o jego infrastrukturze. 30 czerwca 1691 r. po³o¿ono kamieñ wêgielny pod nowy zbór. Ustawienie wie¿y mia³o miejsce 15 czerwca 1694 r., a po¶wiêcenie zboru im. Fryderyka 18 sierpnia 1694 r. To imiê zosta³o nadane przez Luteranów dla wyra¿enia rado¶ci z otrzymanej wolno¶ci religijnej i wdziêczno¶ci wobec Wielkiego Elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma (1640-1688).

Rado¶æ Luteranów nie trwa³a jednak d³ugo. 20 grudnia 1694 r. podpisano kolejny uk³ad, na mocy którego w styczniu 1695 r. ¦wiebodzin powróci³ do ¦l±ska. Choæ Luteranie zostali poddani kolejnym represjom, sam zbór wci±¿ by³ centrum protestanckiej enklawy ¦wiebodzina. Kiedy do w³adz w mie¶cie powrócili katolicy, w roku 1701 zamknêli zbór, a pastora ¦wiebodzina Piotra Liviusa zawiesili w czynno¶ciach. Wybudowany po¶piesznie zbór okaza³ siê budowl± nietrwa³±. 31 sierpnia 1712 r., po uderzeniu pioruna w wie¿ê, budowla ulega czê¶ciowemu zniszczeniu.

W roku 1740 król pruski, ksi±¿ê Fryderyk Wilhelm II (+1782) rozpocz±³ wojnê sukcesyjn± o zajêcie ¦l±ska. 13 marca 1741 r., nie broniony przez Austriaków ¦wiebodzin, zosta³ zajêty przez pruski pu³k Geslera. By³o to wa¿ne wydarzenie w historii ¶wiebodziñskiej enklawy, gdy¿ miasto pozosta³o na d³ugo w granicach Niemiec - a¿ do 1945 roku. Ostateczna zmiana sytuacji politycznej ¦wiebodzina spowodowa³a równie¿ istotne zmiany religijne. Protestantyzm, jako religia panuj±ca w Prusach, zepchn±³ katolików skupionych wokó³ parafii ¶w. Micha³a do roli drugorzêdnej, co trwa³o do roku 1945. Prusacy rozpoczêli walkê z polsko¶ci± i katolicyzmem. Tylko protestanci mogli pe³niæ funkcje publiczne: burmistrza czy radnych miejskich.

W roku 1746 rozpoczêto budowê drugiego zboru im. Fryderyka, który oddano do u¿ytku w roku 1750. Zbór usytuowano w miejscu poprzedniej budowli tj. w po³udniowo-wschodniej czê¶ci miasta, w pobli¿u tzw. baszty Floriana. Wykonano go z cegie³ i drewna (konstrukcja szachulcowa, tzw. pruski mur) i mia³ wysok± wie¿ê. W drugiej po³owie XVIII wieku du¿e znaczenie dla wyznawców protestantyzmu mia³a dzia³alno¶æ pastora ¦wiebodzina i historyka zarazem, Samuela Gotthilfa Knispela autora kroniki miasta. Knispel zdecydowanie reprezentowa³ pro-pruskie stanowisko w kwestiach politycznych i kulturalnych.

Na prze³omie XVIII i XIX w. miasto znakomicie rozwija³o siê pod wzglêdem gospodarczym. Panowa³ wtedy duch tolerancji religijnej. Oko³o roku 1870 zburzono wie¿ê zboru i dokonano drobnej przebudowy obiektu. Stan techniczny budynku uleg³ znacznemu pogorszeniu, co wymusza³o potrzebê gromadzenia ¶rodków na budowê nowego zboru.

Z pocz±tkiem lat 90-tych XIX w. mistrz murarski C. Lochel przedstawi³ plan trzeciego ju¿ zboru im. Fryderyka w ¦wiebodzinie. Zarz±d gminy protestanckiej zwróci³ siê do konsystorza dworu brandenburskiego w Berlinie o pomoc finansow±. W styczniu l898 r. wysoki ochmistrz dworu, ksi±¿ê von Mirbach przej±³ sprawê budowy w swoje rêce i poinformowa³ o planach budowy nowego zboru cesarza Wilhelma II. Cesarz przekaza³ na nowy zbór 60 000 marek i obj±³ nad nim protektorat. Planowanie i kierownictwo nad budow± powierzono nadwornemu radcy budowlanemu G. L. Mochelowi z Bobernau w Meklemburgii. Na pocz±tku wrze¶nia 1898 r., po zburzeniu starego zboru, rozpoczêto intensywne prace budowlane. W grudniu 1898 r. ukoñczono fundamenty, a 4 maja 1899 r. z³o¿ono kamieñ wêgielny. W tej uroczysto¶ci wziê³o udzia³ wielu przedstawicieli miejscowych w³adz i dworu brandenburskiego. Prace szybko postêpowa³y. Do koñca roku 1899, pod kierownictwem architekta Hagedorna podci±gniêto budynek do poziomu dachu, a na pocz±tku roku 1900 ukoñczono dach. 11 sierpnia 1900 r. oz³ocono szczyt wie¿y. Zbór zosta³ wybudowany w stylu wczesno-gotyckim, z zastosowaniem ceg³y glazurowanej. D³ugo¶æ zboru z zachodu na wschód wynosi 47,5 metra, przy najwiêkszej szeroko¶ci 23,5 metra.

Uk³ad zboru jest trzynawowy, nakryty dachem g³ównym a od g³ównego gzymsu opadaj±cymi dachami jednospadowymi. Od zachodu przystaje wie¿a, wysoka na 60 metrów, która w swych 5 kondygnacjach zawiera wej¶cia, pomieszczenia organowe i miechowe z bocznymi schodami, dzwonnic± i pomieszczeniami zegarowymi. Od góry wie¿a jest zakoñczona he³mem pokrytym miedzi±. Ku wschodowi wychodzi prostok±tne prezbiterium z przylegaj±c± od pó³nocy zakrysti±. Od po³udnia usytuowano salê konfirmantów, wzglêdnie salê zebrañ. W podziemiach ko¶cio³a umieszczono kot³owniê i sk³ad wêglowy. Wej¶cie do wnêtrza zboru poprzedza podwójny portal. Pozosta³e portale s± zaopatrzone w przedsionki. Pomieszczenia zboru pokry³o sklepieniami krzy¿owymi. Sklepienia nawy g³ównej i naw bocznych s± oparte na 8 granitowych filarach. D³ugo¶æ pierwszych wynosi 13,5 metra, przy odstêpach 11,75 metra. W zborze umieszczono empory boczne i jedn± organow±. Mo¿na siê do nich dostaæ z zewn±trz przez drzwi i schody (dzi¶ nie u¿ywane). Zbór posiada w nawie g³ównej 999 miejsc siedz±cych i na emporach 478. Razem jest 1477 miejsc siedz±cych. Koszt budowy wyniós³ ostatecznie 230 000 marek. Budowa zboru by³a du¿ym wydarzeniem religijnym dla ¶wiebodziñskich protestantów, jak i w ca³ej Brandenburgii.

Wiele rodzin ze ¦wiebodzina fundowa³o poszczególne elementy bogatego wyposa¿enia wnêtrza. O³tarz zosta³ sfinansowany przez protestanck± gminê. Chrzcielnicê ufundowali pañstwo Susmanowie i Hubciowie. Dwa okna obrazowe ufundowa³ Albert Skarl. Cztery kolejne okna (po strome po³udniowej) sfinansowali dr Müglich, Hugon Blacke i Eliza Müller. Okna po stronie pó³nocnej ufundowali Paula Bottcher, Emil Margraff, Karol Jander i Willi Müller.

Zbór otrzyma³ równie¿ wielkie organy, 42-g³osowe. S± one dzie³em nadwornego organmistrza Sauera z Frankfurtu n./Odr±. Na ozdobê organów cesarzowa Niemiec wydatkowa³a sumê a¿ 5 000 marek. W wzniesionym obiekcie zastosowano wiele nowoczesnych (jak na owe czasy) rozwi±zañ technicznych: ogrzewanie powietrzem i o¶wietlenie gazowe (w latach 20-tyeh XX wieku zastosowano o¶wietlenie elektryczne). W wie¿y zboru znajdowa³ siê zegar na 8-dniowy czas biegu, a tak¿e dzwony: dwa stare i jeden nowy. Ten ostatni zosta³ odlany przez ludwisarza Schillinga w Apoldzie. I tak, 11 grudnia 1900 r. odby³o siê uroczyste po¶wiêcenie trzeciego ju¿ zboru im. Fryderyka. By³a to wielka uroczysto¶æ. Przybyli na ni± go¶cie z ca³ych Niemiec. Od 1900 do 1945 r., zbór im. Fryderyka by³ znanym centrum protestanckim na ziemi ¶wiebodziñskiej. Do 1945 r. mia³y tu miejsce drobne przebudowy wnêtrza i otoczenia, które jednak nie zmieni³y architektury obiektu.

31 stycznia 1945 r. ¦wiebodzin zajê³y oddzia³y Armii Czerwonej. Rosjanie pozostawili po sobie trochê zniszczeñ. A przy tym zrabowali bardziej cenne przedmioty z wyposa¿enia ko¶cio³a. W marcu 1945 roku do ¦wiebodzina przybyli pierwsi osadnicy i repatrianci. Pocz±tkowo opiekê nad ko¶cio³em ¶w. Micha³a i zborem Fryderyka sprawowa³ katolicki proboszcz ksi±dz Müller. W po³owie roku 1945 przyby³ tu - wraz z repatriantami - ksi±dz Piotr Janik, pochodz±cy z Brze¿an. 30 czerwca 1945 r. ksi±dz Müller opu¶ci³ ¦wiebodzin, a ksi±dz Piotr Janik obj±³ dwa ko¶cio³y miejskie, 7 wiejskich i 3 kaplice na terenie miasta. W dniu 23 wrze¶nia 1945 r. ksi±dz Piotr Janik otrzyma³ nominacjê na proboszcza parafii w ¦wiebodzinie. W latach 1945-1981 poprotestancki zbór nale¿a³ do parafii p.w. ¦w. Micha³a Archanio³a w ¦wiebodzinie i by³ traktowany jako tzw. ko¶ció³ szkolny. W dniu 29 czerwca 1981 roku, dekretem Kurii Biskupiej w Gorzowie Wielkopolskim, podpisanym przez ks. Bpa Wilhelma Plutê ( ) dokonano podzia³u parafii ¦w. Micha³a i utworzono now± p.w. Naj¶wiêtszej Marii Panny Królowej Polski. Pierwszym proboszczem nowej parafii zosta³ ks. Sylwester Zawadzki. W latach 1981-1985 staraniem Gospodarza wybudowano Dom Parafialny o powierzchni 1800 m2 i nadano mu tytu³ Jana Paw³a II. Mia³o to miejsce w 1987 r. W latach 1981-2000 w parafii pracowali nastêpuj±cy Ksiê¿a wikariusze: ks. Jan Najkowski, ks. Roman Wróbel, ks. Ryszard Przew³ocki, ks. Krzysztof Skokowski, ks. Edward Urbañski, ks. Marek Orpel, ks. Tadeusz Ba³amut, ks. Przemys³aw Kaminiarz, ks. Miros³aw Mazgu³a, ks. Jan ¯ych, ks. Piotr ¯uberek, ks. Andrzej Cie¶lak, ks. Józef Bia³asik, ks. Ireneusz £uczak, ks. Tadeusz Wielgolaski, ks. Janusz Drgas, ks. S³awomir Kupiec, ks. Krzysztof Maksymowicz, ks. Mariusz Piekoszewski, ks. Roman Malinowski, ks. Dariusz Smierzchalski-Wachocz. Od roku 1987 do roku 1993 w parafii pracowa³y siostry zakonne Mi³osierdzia ¦wiêtej Rodziny - Boromeuszki z Trzebnicy: S. Felicja, S. Samuela, S. Beniamina. l wrze¶nia 1999 r. dekretem erekcyjnym Kurii Biskupiej w Zielonej Górze, dokonano nowego podzia³u administracyjnego parafii ¶wiebodziñskich. Obecnie ¦wiebodzin posiada trzy parafie, na czele których stoj±: ks. kanonik Benedykt Pacyga (dziekan dekanatu ¶wiebodziñskiego) - parafia p.w. ¦w. Micha³a Archanio³a, ks. kanonik Sylwester Zawadzki - parafia p.w. Mi³osierdzia Bo¿ego oraz ks. Zbigniew Matwiejów (wicedziekan miejscowego dekanatu) - parafia p.w. Naj¶wiêtszej Marii Panny Królowej Polski. Ks. Zbigniew Matwiejów obj±³ funkcjê proboszcza 24 sierpnia 1999 r. i jest drugim proboszczem w historii parafii utworzonej w latach 80-tych minionego stulecia i ko¶cio³a, który przed laty by³ s³aw± miejscowych braci luteran. Obecny Proboszcz, podobnie jak jego poprzednik, wnosi w ¿ycie parafii i ca³ego miasta sw± nadziejê i wiarê w lepsze jutro, a tak¿e mi³o¶æ, prawdê i sprawiedliwo¶æ, od których zale¿eæ bêdzie przysz³o¶æ nastêpnych pokoleñ.





Jubileusz ¶wiebodziñskiego zabytku



¦wiebodziñska Gazeta Powiatowa
Wydanie Nr 09[105] 2000

W¶ród zabytkowych budowli ¦wiebodzina osobn± pozycjê zajmuje ko¶ció³ Matki Bo¿ej Królowej Polski. Sylwetka ¶wi±tyni od stu lat na trwa³e wpisa³a siê w krajobraz miasta. Usytuowany w s±siedztwie parku, stoi na miejscu dwóch wcze¶niejszych zborów protestanckich. Pierwszy z nich zbudowano w 1694 r. i niespe³na 50 lat pó¼niej rozebrano. Drugi ko¶ció³ ¶wiebodziñscy ewangelicy wznie¶li w latach 1746 - 1750. Równie¿ ta budowla z muru pruskiego okaza³a siê nietrwa³a. W koñcu XIX w. podjêto decyzjê o wybudowaniu nowego ko¶cio³a murowanego z ceg³y. Miejscowa gmina ewangelicka uzyska³a na ten cel znacz±ce wsparcie finansowe od cesarza. Wilhelma. Pierwsze prace budowlane rozpoczêto w 1898 r. wg projektu G. L.

Mockela. Architekt pos³u¿y³ siê stylem neogotyckim, nawi±zuj±c czê¶ciowo do wczesnogotyckich budowli niemieckich.

Powsta³ okaza³y ko¶ció³ trzynawowy, z emporami w nawach bocznych, ca³o¶æ nakryto sklepieniem krzy¿owo-¿ebrowym. Od strony zachodniej monumentalno¶ci dodaje wie¿a wys. 60 m. We wnêtrzu z pierwotnego wyposa¿enia zachowane s± dzi¶ ju¿ unikalne witra¿e. Na kwaterach w prezbiterium przedstawiono Narodziny Chrystusa oraz Zmartwychwstanie - ufundowane przez ówczesne w³adze miasta, st±d umieszczony na nich herb ¦wiebodzina. W nawach bocznych ca³o¶ci dope³niaj± czterej ewangeli¶ci.

Przetrwa³y równie¿ i nadal s³u¿± oryginalne 42-g³osowe organy - dzie³o mistrza Sauera z Frankfurtu n. Odr± Ko¶ció³ starannie zaprojektowano, nadaj±c wnêtrzu i stronie zewnêtrznej spójny stylowo charakter. Elementy wyposa¿enia równie¿ nawi±zywa³y do form neogotyckich: organy oraz nieistniej±ce ju¿ o³tarz i ambona.

Prace budowlane zakoñczono w koñcu 1900 r. Do 1945 r. budynek s³u¿y³ jako zbór protestancki. Po wojnie za¶ zosta³ przystosowany do potrzeb przyby³ej tu polskiej ludno¶ci katolickiej. Funkcjonowa³ najpierw jako ko¶ció³ pomocniczy, a po generalnym remoncie w latach 80-tych, ustanowiono tu now± parafiê p.w. Matki Bo¿ej Królowej Polski.

W tym roku ¶wi±tynia obchodzi 100-lecie istnienia. Jest jednym z tych miejsc gdzie w sposób szczególny splata siê historia. Spójno¶æ estetyczna i stylowa s± warto¶ci± tej budowli, bêd±cej ¶wiadectwem swojej epoki - reprezentuje jeden z najpopularniejszych stylów architektonicznych ko¶cio³ów XIX w. Stuletnia perspektywa czasowa nakazuje nam z szacunkiem podchodziæ do tego zabytku, ochraniaæ go i zachowywaæ dla przysz³ych pokoleñ.

Danuta Miliszewska




100-lecie ko¶cio³a pw. N.M.P. Królowej Polski w ¦wiebodzinie



¦wiebodziñska Gazeta Powiatowa
Wydanie Nr 06[114] 2001

Na barki ksiêdza Zbigniewa Matwiejówa, proboszcza od dwóch lat parafii pw. NMP Królowej Polski spad³y obchody 100-lecia ko¶cio³a, pierwotnie nosz±cego imiê Fryderyka (zbór Fryderyka) i bêd±cego od r. 1901 do r. 1945 ¶wi±tyni± protestanck± (by³ to ju¿ trzeci zbór).

Dzieje tego ko¶cio³a s± równie burzliwe, co dzieje samej enklawy ¶wiebodziñskiej (zainteresowanych odsy³amy do broszurki wydanej z okazji 100-lecia ko¶cio³a, któr± mo¿na nabyæ w ko¶ciele lub w budynku parafii w Parku Chopina).

Ksi±dz Zbigniew Matwiejów jest bardzo dobrym gospodarzem, co widaæ choæby po piêknie odremontowanej plebanii i super wyposa¿onej kot³owni gazowej - ale gdyby nie Jego parafianie i w ogóle kr±g ludzi dobrej woli, otaczaj±cych Go i pomagaj±cych w przygotowaniach do obchodów - ciê¿ar by³by nie do ud¼wigniêcia.

Ksi±dz Zbigniew wiêc, na ³amach "Gazety Powiatowej" dziêkuje: firmie "Okno" Romana Gwizda, PPU "Lech" Pana Pietrasika, "Skiold Pasz" w Radoszynie - Braciom W.S. Zawadzkim, WBK w ¦wiebodzinie, BG¯ w ¦wiebodzinie, PKO BP SA w ¦wiebodzinie, Kancelarii "Leg Artis" Jaros³awa Dziewy i Eugeniusza £yszczyka, firmie "Per-fekt" - Piekut i Partnerzy s.c., PZU, "Warta" w ¦wiebodzinie, PPHU "Okland" w ¦wiebodzinie, Agencji Ochrony "Care Trans" w ¦wiebodzinie.

WSZYSTKIM - Bóg zap³aæ.

Osobne, serdeczne podziêkowania ksi±dz proboszcz Matwiejów pragnie z³o¿yæ pracownikom Domu Kultury, a zw³aszcza dyrektorowi - Panu Zbigniewowi Szumiñskiemu, Pani Danusi So-bociñskiej i Pani Beatce Mechow-skiej (wschodz±cej gwie¼dzie w spikerowaniu). którzy z takim sercem i zaanga¿owaniem pomagali we wszelkich sprawach organizacyjnych, ³±cznie z nag³o¶nieniem.

Plan obchodów 100-lecia Ko¶cio³a pw. NMP Królowej Polski w ¦wiebodzinie

 

28.04.2001 (Sobota)
16.00 Otwarcie wystawy - Historia ko¶cio³a
16.45 Wyk³ad - Przesz³o¶æ i tera¼niejszo¶æ ko¶cio³a pw. NMP Królowej Polski - mgr Tomasz Mo¿ejko
18.00 Msza ¶w.
29.04.2001 (Niedziela)
12.00 Uroczysta Suma inauguruj±ca obchody jubileuszu - po Mszy ¶w. - koncert
17.00 Nabo¿eñstwo Ekumeniczne
30.04.2001 (Poniedzia³ek)
09.00 Msza ¶w. z kazaniem okoliczno¶ciowym
18.00 Msza ¶w. z kazaniem okoliczno¶ciowym. Po Mszy ¶w. - Koncert organowy
01.05.2001 (Wtorek)
09.00 Msza ¶w. z udzia³em ksiê¿y pracuj±cych w Parafii w latach 1981-2000
14.00 Festyn Parafialny
17.30 Nabo¿eñstwo Majowe
21.00 Apel Jasnogórski
02.05.2001 (¦roda)
09.00 Msza ¶w. z kazaniem okoliczno¶ciowym. Po Mszy ¶w. - Koncert organowy
18.00 Msza ¶w. z kazaniem okoliczno¶ciowym
19.00 Adoracja Naj¶wiêtszego Sakramentu
21.00 Apel Jasnogórski
03.05.2001 (Czwartek)
12.00 Uroczysta Suma Odpustowa. Po Mszy ¶w. - Uroczysto¶æ Patriotyczna przed pomnikiem Niepodleg³o¶ci
17.00 Nabo¿eñstwo Majowe i Procesja Eucharystyczna z racji Odpustu
21.00 Apel Jasnogórski

 

Bo¿ena Sieciechowicz




Remontuj± dach



Dzieñ za Dniem
Wydanie Nr 27[190] z dnia 13 lipca 2005 r.

Konieczny objazd ulicy Parkowej. Remontuj± dach.

Zamkniêta na kilka dni ulica Parkowa wymaga³a cierpliwo¶ci ze strony kierowców, zmuszaj±c ich do objazdu przez ulicê G³ogowsk±. Szczególn± trudno¶æ sprawia³o to jad±cym w kierunku LORO oraz kieruj±cym siê do wyjazdu z miasta przez ulicê M³yñsk±. Trudno¶æ nastrêcza³ fakt, ¿e niemal wszystkie ulice wokó³ s± jednokierunkowe. Wiêkszo¶æ zmotoryzowanych przyjê³a jednak tê niedogodno¶æ ze zrozumieniem. Ruch pieszych odbywa³ siê normalnie, nie nastrêczaj±c wiêkszych problemów. Uwagi dotyczy³y braku znaków informuj±cych wcze¶niej o obje¼dzie. Czê¶æ kieruj±cych musia³a zawracaæ w stronê ul. Kiliñskiego, by dostaæ siê na ul. G³ogowsk±. Wyja¶nijmy, ¿e ul. Parkow± zamkniêto ze wzglêdu na konieczno¶æ przeprowadzenia prac renowacyjnych na dachu Ko¶cio³a Matki Bo¿ej Królowej Polski.

aj




Parkowa zablokowana. Fryderyk w remoncie



www.swiebodzin.com.pl
24 lipca 2005 r.

Od 1900 do 1945 r., zbór im. Fryderyka by³ znanym centrum protestanckim na ziemi ¶wiebodziñskiej. Do 1945 r. mia³y tu miejsce drobne przebudowy wnêtrza i otoczenia, które jednak nie zmieni³y architektury obiektu. Od kilkunastu ju¿ dni trwa remont dachu. Zmieni siê nie tylko jego jako¶æ, ale równie¿ i kolor. Z tego wzglêdu utrudnienia w przeje¿dzie przez centrum miasta potrwaj± najprawdopodobniej do koñca tego tygodnia.

Po 105 latach od wybudowania obiektu przez niemieckiego architekta Hagedorna, dzi¶ ko¶ció³ pw. Naj¶wietszej Marii Panny Królowej Polski stoi w obliczu kapitalnego remontu... dachu.

Z kart historii

Zbór zosta³ wybudowany w stylu wczesno-gotyckim, z zastosowaniem ceg³y glazurowanej. D³ugo¶æ zboru z zachodu na wschód wynosi 47,5 metra, przy najwiêkszej szeroko¶ci 23,5 metra. Uk³ad zboru jest trzynawowy, nakryty dachem g³ównym a od g³ównego gzymsu opadaj±cymi dachami jednospadowymi. Od zachodu przystaje wie¿a, wysoka na 60 metrów, która w swych 5 kondygnacjach zawiera wej¶cia, pomieszczenia organowe i miechowe z bocznymi schodami, dzwonnic± i pomieszczeniami zegarowymi. Od góry wie¿a jest zakoñczona he³mem pokrytym miedzi±. Ku wschodowi wychodzi prostok±tne prezbiterium z przylegaj±c± od pó³nocy zakrysti±. Od po³udnia usytuowano salê konfirmantów, wzglêdnie salê zebrañ. W podziemiach ko¶cio³a umieszczono kot³owniê i sk³ad wêglowy. Wej¶cie do wnêtrza zboru poprzedza podwójny portal. Pozosta³e portale s± zaopatrzone w przedsionki. Pomieszczenia zboru pokry³o sklepieniami krzy¿owymi. Sklepienia nawy g³ównej i naw bocznych s± oparte na 8 granitowych filarach. D³ugo¶æ pierwszych wynosi 13,5 metra, przy odstêpach 11,75 metra. W zborze umieszczono empory boczne i jedn± organow±. Mo¿na siê do nich dostaæ z zewn±trz przez drzwi i schody (dzi¶ nie u¿ywane). Zbór posiada w nawie g³ównej 999 miejsc siedz±cych i na emporach 478. Razem jest 1477 miejsc siedz±cych. Koszt budowy wyniós³ ostatecznie 230 000 marek. Budowa zboru by³a du¿ym wydarzeniem religijnym dla ¶wiebodziñskich protestantów, jak i w ca³ej Brandenburgii. Wiele rodzin ze ¦wiebodzina fundowa³o poszczególne elementy bogatego wyposa¿enia wnêtrza. O³tarz zosta³ sfinansowany przez protestanck± gminê. Chrzcielnicê ufundowali pañstwo Susmanowie i Hubciowie. Dwa okna obrazowe ufundowa³ Albert Skarl. Cztery kolejne okna (po strome po³udniowej) sfinansowali dr Müglich, Hugon Blacke i Eliza Müller. Okna po stronie pó³nocnej ufundowali Paula Bottcher, Emil Margraff, Karol Jander i Willi Müller. Zbór otrzyma³ równie¿ wielkie organy, 42-g³osowe. S± one dzie³em nadwornego organmistrza Sauera z Frankfurtu n./Odr±. Na ozdobê organów cesarzowa Niemiec wydatkowa³a sumê a¿ 5 000 marek. W wzniesionym obiekcie zastosowano wiele nowoczesnych (jak na owe czasy) rozwi±zañ technicznych: ogrzewanie powietrzem i o¶wietlenie gazowe (w latach 20-tyeh XX wieku zastosowano o¶wietlenie elektryczne). W wie¿y zboru znajdowa³ siê zegar na 8-dniowy czas biegu, a tak¿e dzwony: dwa stare i jeden nowy. Ten ostatni zosta³ odlany przez ludwisarza Schillinga w Apoldzie. I tak, 11. grudnia 1900 r. odby³o siê uroczyste po¶wiêcenie trzeciego ju¿ zboru im. Fryderyka. By³a to wielka uroczysto¶æ. Przybyli na ni± go¶cie z ca³ych Niemiec. Od 1900 do 1945 r., zbór im. Fryderyka by³ znanym centrum protestanckim na ziemi ¶wiebodziñskiej. Do 1945 r. mia³y tu miejsce drobne przebudowy wnêtrza i otoczenia, które jednak nie zmieni³y architektury obiektu.

Jak to by³o

31. stycznia 1945 r. ¦wiebodzin zajê³y oddzia³y Armii Czerwonej. Rosjanie pozostawili po sobie trochê zniszczeñ. A przy tym zrabowali bardziej cenne przedmioty z wyposa¿enia ko¶cio³a. W marcu 1945 roku do ¦wiebodzina przybyli pierwsi osadnicy i repatrianci. Pocz±tkowo opiekê nad ko¶cio³em ¶w. Micha³a i zborem Fryderyka sprawowa³ katolicki proboszcz ksi±dz Müller. W po³owie roku 1945 przyby³ tu - wraz z repatriantami - ksi±dz Piotr Janik, pochodz±cy z Brze¿an. 30. czerwca 1945 r. ksi±dz Müller opu¶ci³ ¦wiebodzin, a ksi±dz Piotr Janik obj±³ dwa ko¶cio³y miejskie, 7 wiejskich i 3 kaplice na terenie miasta. W dniu 23. wrze¶nia 1945 r. ksi±dz Piotr Janik otrzyma³ nominacjê na proboszcza parafii w ¦wiebodzinie. W latach 1945-1981 poprotestancki zbór nale¿a³ do parafii p.w. ¦w. Micha³a Archanio³a w ¦wiebodzinie i by³ traktowany jako tzw. ko¶ció³ szkolny. W dniu 29. czerwca 1981 roku, dekretem Kurii Biskupiej w Gorzowie Wielkopolskim, podpisanym przez ks. Bpa Wilhelma Plutê ( ) dokonano podzia³u parafii ¦w. Micha³a i utworzono now± p.w. Naj¶wiêtszej Marii Panny Królowej Polski. Pierwszym proboszczem nowej parafii zosta³ ks. Sylwester Zawadzki. W latach 1981-1985 staraniem Gospodarza wybudowano Dom Parafialny o powierzchni 1800 m2 i nadano mu tytu³ Jana Paw³a II. Mia³o to miejsce w 1987 r. W latach 1981-2000 w parafii pracowali nastêpuj±cy Ksiê¿a wikariusze: ks. Jan Najkowski, ks. Roman Wróbel, ks. Ryszard Przew³ocki, ks. Krzysztof Skokowski, ks. Edward Urbañski, ks. Marek Orpel, ks. Tadeusz Ba³amut, ks. Przemys³aw Kaminiarz, ks. Miros³aw Mazgu³a, ks. Jan ¯ych, ks. Piotr ¯uberek, ks. Andrzej Cie¶lak, ks. Józef Bia³asik, ks. Ireneusz £uczak, ks. Tadeusz Wielgolaski, ks. Janusz Drgas, ks. S³awomir Kupiec, ks. Krzysztof Maksymowicz, ks. Mariusz Piekoszewski, ks. Roman Malinowski, ks. Dariusz Smierzchalski-Wachocz. Od roku 1987 do roku 1993 w parafii pracowa³y siostry zakonne Mi³osierdzia ¦wiêtej Rodziny - Boromeuszki z Trzebnicy: S. Felicja, S. Samuela, S. Beniamina. l. wrze¶nia 1999 r. dekretem erekcyjnym Kurii Biskupiej w Zielonej Górze, dokonano nowego podzia³u administracyjnego parafii ¶wiebodziñskich. Obecnie ¦wiebodzin posiada trzy parafie, na czele których stoj±: ks. kanonik Benedykt Pacyga (dziekan dekanatu ¶wiebodziñskiego) - parafia p.w. ¦w. Micha³a Archanio³a, ks. kanonik Sylwester Zawadzki - parafia p.w. Mi³osierdzia Bo¿ego oraz ks. Zbigniew Matwiejów (wicedziekan miejscowego dekanatu) - parafia p.w. Naj¶wiêtszej Marii Panny Królowej Polski. Ks. Zbigniew Matwiejów obj±³ funkcjê proboszcza 24. sierpnia 1999 r. i jest drugim proboszczem w historii parafii utworzonej w latach 80-tych minionego stulecia i ko¶cio³a, który przed laty by³ s³aw± miejscowych braci luteran. Obecny Proboszcz, podobnie jak jego poprzednik, wnosi w ¿ycie parafii i ca³ego miasta sw± nadziejê i wiarê w lepsze jutro, a tak¿e mi³o¶æ, prawdê i sprawiedliwo¶æ, od których zale¿eæ bêdzie przysz³o¶æ nastêpnych pokoleñ.

Tu i teraz

Od kilkunastu dni kosció³ pw. NMPKP przechodzi staranny remont dachu. Renowacja wymaga³a zamkniêcia czê¶ci ulicy Parkowej, poprzez któr± odbywa sie ruch ko³owy w kierunku Placu Browarnianego i dalej do Zamkowej. Teraz wielu kierowców wygl±da na zdezorientowanych, bo do niedawna ulica jedno- zmieni³a siê na dwukierunkow±, a przynajmniej od i do pewnego miejsca.


Strona po³udniowa - prace ostatecznie zakoñczone

Prace na dachu ¶wiebodzñskiego ko¶cio³a odbywaj± siê ju¿ od kilkunastu miesiêcy. Wcze¶niej remontowano po³udniow± stronê, obecnie pracownicy zajmuj± siê stron± pó³nocn±.


Strona pó³nocna - prace w toku

Teraz wszystko wskazuje na to, ¿e kolejny remont dachu zgodnie z przyjêtym harmonogramem prac bêdzie mia³ miejsce dopiero w 2105 roku. No có¿, wiêkoszo¶æ z nas tych chwil z pewno¶ci± ju¿ nie doczeka.

Tomasz Domañski



adres tego artyku³u: www.schwiebus.pl/articles.php?id=130