[Schwiebus.pl - Świebodzin na starych kartach pocztowych, stare pocztówki, widokówki, kartki pocztowe]
Google
szukaj:
Menu główne
strona główna
strona artykułów
strona newsów
forum
księga gości
katalog stron
family tree
schwiebus.2002
schwiebus.2004
Ostatnio dodane
Zamknięty ołtarz
Sukiennik świeb...
Portret miasta ...
Podróże Pekaesem ...
Spod przymkniętych ...
Los Sióstr ze Schwiebus
Tajemnice ...
Boromeuszki cd.
Historia zmian..
Sala Gotycka
Wernhera ścieżkami
Kreatywni inaczej ..
Od legendy do ..
Świebodzińska legenda
Inskrypcja z 1735
Jakub Schickfus
Obrazki z przeszłości
Publikacje..
Świebodzińskie lecznictwo
Szpital
Wokół Ratusza
Odkrycie krypty
Bibliografia
Plac w przebudowie
Najazd na Ratusz
Dekret mianowania
Nowa twarz rynku
Na bruk nie wjedziesz
Odnówmy kamienice
Konsultacje
Hubertus Gabriel
Robert Balcke
Ruch wokół ratusza
Czasowy zarząd
Przesiedleńcy 1945
Izba pamiątek
Wiekowe znaleziska
Spór wokół ratusza
Co dalej ze starówką?
Granit pod ratuszem
Kronika Schickfusa
Początki - podsumowanie
Początki oświaty
Najazd Zbąskiego
Maciej Kolbe
Świebodzińska "Solidarność"
Szczątki św. Jerzego
Pieniądze na ratusz
Początki oświaty
Granit w śródm..
Sulechów retro
Nowy Rok
Życie religijne
Odpolitycznianie ...
Ulice do poprawki
Wieża Bismarcka
Kościół pw. św. M.A.
Kościół pw. N.M.P. K.P.
Zamek ...
Eberhard Hilscher
Baron J.H. v. Knigge
Z życia mieszczan
Świadectwo urodzenia
Sukiennictwo w dziejach
Żary inwestują w starówkę
Strajk w Lubogórze w 1981 r.
Początki edukacji szkolnej
Pierwsze, szkolne lata
Kresy
Koniec niemieckiego panowania
Dramatyczne wydarzenia
Historyczne początki
Ratusz się sypie
Schwiebüssen Schwibus
Dialog a badania arche
Unikalne Cmentarzyska
100 lat temu - 1904 r.
100 lat temu - 1902 r.
Aktualizacje
Ogólniak
Cmentarz miejski
Dekomunizacja ulic
PKP chce likwidować..
Przesiedleńcy 1945
100 lat temu - 1906 r.
Spuścizna po Hilscherze
Dworzec z horroru
Piszczyński Zenon
M. v. Knobelsdorff
Archeologia okolic
J.K. Sobociński
Katalog C&Co.™
A.D. 2012
zbiór własny
katalog ulic
ostatnio dodane

2012-04-15
C&Co.™ 1208
C&Co.™ 1207
C&Co.™ 1206
C&Co.™ 1205
C&Co.™ 1204
C&Co.™ 1203
C&Co.™ 1202
C&Co.™ 1201
2012-04-05
C&Co.™ 1200
C&Co.™ 1199
C&Co.™ 1198
C&Co.™ 1197
C&Co.™ 1196
C&Co.™ 1195
C&Co.™ 1194
C&Co.™ 1193
C&Co.™ 1192
C&Co.™ 1191
C&Co.™ 1190
2012-03-30
C&Co.™ 1189
C&Co.™ 1188
C&Co.™ 1187
C&Co.™ 1186
C&Co.™ 1185
C&Co.™ 1184
C&Co.™ 1183
C&Co.™ 1182
C&Co.™ 1181
C&Co.™ 1180
C&Co.™ 1179
C&Co.™ 1178
C&Co.™ 1177
C&Co.™ 1176
C&Co.™ 1175
C&Co.™ 1174
C&Co.™ 1173
C&Co.™ 1172
C&Co.™ 1171
C&Co.™ 1170
C&Co.™ 1169
C&Co.™ 1168
C&Co.™ 1167
2012-03-22
C&Co.™ 1166
C&Co.™ 1165
C&Co.™ 1164
C&Co.™ 1163
C&Co.™ 1162
C&Co.™ 1161
C&Co.™ 1160
C&Co.™ 1159
C&Co.™ 1158
C&Co.™ 1157
C&Co.™ 1156
C&Co.™ 1155
C&Co.™ 1154
C&Co.™ 1153
C&Co.™ 1152
C&Co.™ 1151
C&Co.™ 1150
2012-03-12
C&Co.™ 1149
C&Co.™ 1148
C&Co.™ 1147
C&Co.™ 1146
C&Co.™ 1145
C&Co.™ 1144
C&Co.™ 1143
C&Co.™ 1142
C&Co.™ 1141
C&Co.™ 1140
C&Co.™ 1139
C&Co.™ 1138
C&Co.™ 1137
C&Co.™ 1136
C&Co.™ 1135
C&Co.™ 1134
C&Co.™ 1133
C&Co.™ 1132
C&Co.™ 1131
C&Co.™ 1130
C&Co.™ 1129
C&Co.™ 1128
C&Co.™ 1127
C&Co.™ 1126
C&Co.™ 1125
2012-03-03
C&Co.™ 1124
C&Co.™ 1123
C&Co.™ 1122
C&Co.™ 1121
C&Co.™ 1120
C&Co.™ 1119
2012-02-27
C&Co.™ 1118
C&Co.™ 1117
C&Co.™ 1116
2012-02-26
C&Co.™ 1115
C&Co.™ 1114
C&Co.™ 1113
C&Co.™ 1112
C&Co.™ 1111
C&Co.™ 1110
2012-02-25
C&Co.™ 1109
C&Co.™ 1108
C&Co.™ 1107
C&Co.™ 1106
C&Co.™ 1105
C&Co.™ 1104
C&Co.™ 1103
C&Co.™ 1102
C&Co.™ 1101
C&Co.™ 1100
2012-02-19
C&Co.™ 1099
C&Co.™ 1098
C&Co.™ 1097
C&Co.™ 1096
C&Co.™ 1095
2012-02-17
C&Co.™ 1094
C&Co.™ 1093
C&Co.™ 1092
C&Co.™ 1091
C&Co.™ 1090
C&Co.™ 1089
C&Co.™ 1088
C&Co.™ 1087
C&Co.™ 1086
C&Co.™ 1085
2012-02-13
C&Co.™ 1084
C&Co.™ 1083
C&Co.™ 1082
2012-02-12
C&Co.™ 1081
C&Co.™ 1080
C&Co.™ 1079
C&Co.™ 1078
C&Co.™ 1077
C&Co.™ 1076
C&Co.™ 1075
C&Co.™ 1074
C&Co.™ 1073
C&Co.™ 1072
2012-02-11
C&Co.™ 1071
C&Co.™ 1070
C&Co.™ 1069
C&Co.™ 1068
C&Co.™ 1067
C&Co.™ 1066
C&Co.™ 1065
C&Co.™ 1064
C&Co.™ 1063
C&Co.™ 1062
C&Co.™ 1061
Katalog C&Co.™
A.D. 2007
2007-03-12
C&Co.™ 1057
C&Co.™ 1056
C&Co.™ 1055
C&Co.™ 1054
C&Co.™ 1053
C&Co.™ 1052
C&Co.™ 1051
2007-03-11
C&Co.™ 1050
C&Co.™ 1049
C&Co.™ 1048
C&Co.™ 1047
C&Co.™ 1046
C&Co.™ 1045
C&Co.™ 1044
C&Co.™ 1043
C&Co.™ 1042
C&Co.™ 1041
C&Co.™ 1040
C&Co.™ 1039
C&Co.™ 1038
C&Co.™ 1037
C&Co.™ 1036
C&Co.™ 1035
C&Co.™ 1034
C&Co.™ 1033
C&Co.™ 1032
C&Co.™ 1031
C&Co.™ 1030
C&Co.™ 1029
C&Co.™ 1028
C&Co.™ 1027
C&Co.™ 1026
C&Co.™ 1025
C&Co.™ 1024
C&Co.™ 1023
C&Co.™ 1022
C&Co.™ 1021
C&Co.™ 1020
C&Co.™ 1019
C&Co.™ 1021
C&Co.™ 1020
C&Co.™ 1019
C&Co.™ 1018
2007-03-08
C&Co.™ 1017
C&Co.™ 1016
C&Co.™ 1015
C&Co.™ 1014
C&Co.™ 1013
C&Co.™ 1012
C&Co.™ 1011
C&Co.™ 1010
C&Co.™ 1009
C&Co.™ 1008
C&Co.™ 1007
C&Co.™ 1006
C&Co.™ 1005
C&Co.™ 1004
C&Co.™ 1003
2007-03-06
C&Co.™ 1002
C&Co.™ 1001
C&Co.™ 1000
C&Co.™ 0999
C&Co.™ 0998
C&Co.™ 0997
C&Co.™ 0996
C&Co.™ 0995
C&Co.™ 0994
C&Co.™ 0993
C&Co.™ 0992
C&Co.™ 0991
C&Co.™ 0990
C&Co.™ 0989
C&Co.™ 0988
C&Co.™ 0987
C&Co.™ 0986
C&Co.™ 0985
C&Co.™ 0984
C&Co.™ 0983
C&Co.™ 0982
C&Co.™ 0981
C&Co.™ 0980
C&Co.™ 0979
C&Co.™ 0978
C&Co.™ 0977
C&Co.™ 0976
2007-03-02
C&Co.™ 0975
C&Co.™ 0974
C&Co.™ 0973
C&Co.™ 0972
C&Co.™ 0971
C&Co.™ 0970
C&Co.™ 0969
C&Co.™ 0968
C&Co.™ 0967
C&Co.™ 0966
C&Co.™ 0965
C&Co.™ 0964
C&Co.™ 0963
C&Co.™ 0962
C&Co.™ 0961
C&Co.™ 0960
C&Co.™ 0959
C&Co.™ 0958
C&Co.™ 0957
Inne
forum
kontakt
bannery
download
logowanie
rekomenduj nas
Menu użytkownika
Nie masz jeszcze konta? Możesz sobie założyć!
subskrypcja
informacje o zmianach na twój mail!
Artykuły > Archeologia okolic > Sondażowe rozpoznanie archeologiczne

Sondażowe rozpoznanie archeologiczne bazy źródłowej Świebodzina w oparciu o nadzór przeprowadzony w 2001 roku


Świebodzin - 700 lat historii
Materiał z jubileuszowej konferencji naukowej pod redakcją Wojciecha Strzyżewskiego

Wydawnictwo Muzeum Regionalnego w Świebodzinie
Świebodzin 2002

Badania archeologiczne na terenie miast są dzisiaj codziennością. Niemożliwe jest przeprowadzenie jakiejkolwiek inwestycji powiązanej z pracami ziemnymi bez nadzoru archeologicznego. W przeszłości jednak bywało różnie.

Historia badań archeologicznych Świebodzina rozpoczyna się w 1925 roku wykopaliskami M. Reymanna, przeprowadzonymi na południowych krańcach starego miasta (mapka I: 1 - bez lokalizacji). Badacz ten odkrył nawarstwienia średniowieczne ze spalonymi konstrukcjami drewnianymi, polepą, kamieniami i licznymi zabytkami. Źródła nic wspominają, gdzie konkretnie badania miały miejsce, jednak wiemy, że inne, przypadkowe znaleziska w postaci konstrukcji drewnianych i naczyń &

M. Hilscher opisuje wykopaliska z 1933 r., przeprowadzone na kępie zamkowej przy okazji rozbudowy szpitala św. Józefa. Odkryto tam ślady osadnictwa średniowiecznego: pozostałości mostu zwodzonego, fosy oraz liczne zabytki ruchome (mapka I: 4). Kolejne badania wykopaliskowe przeprowadzono już po II wojnie światowej. W 1966 roku A. Marcinkian przebadał parcelę po rozebranej kamienicy, w rejonie apteki przy ul. 1 Maja, odsłaniając warstwę średniowieczną z reliktami zabudowy drewnianej (mapka I: 5).

Następny okres, aż do połowy lat osiemdziesiątych, nie był dla Świebodzina z archeologicznego punktu widzenia szczęśliwy. Przeprowadzono wówczas wiele dużych inwestycji budowlanych w punktach strategicznych dla historii miasta, bez interwencji archeologicznych. Wzniesiono m.in. bloki wokół rynku (przy Placu Obrońców Pokoju i ul. Kościelnej) oraz Izbę Przyjęć przy Lubuskim Ośrodku Rehabilitacyjno-Ortopedycznym (dalej LORO), usytuowaną na kępie zamkowej. Brak uregulowań prawnych powodował, że inwestorzy, reprezentujący zresztą interesy instytucji państwowych, starali się unikać dodatkowych utrudnień w postaci badań archeologicznych i nie zgłaszali planowanych inwestycji służbom konserwatorskim.

W połowie lat osiemdziesiątych aktywną obserwację archeologiczną miasta rozpoczął, od nadzoru wykopów budowlanych oraz badań powierzchniowych, dyrektor Muzeum Regionalnego w Świebodzinie M. Nowacki. Jego badania wykopaliskowe na przypadkowo odkrytym grodzisku wczesnośredniowiecznym, zlokalizowanym ok. 500 m na północny zachód od starego miasta, dowiodły, że osadnictwo w tym miejscu pojawiło się dwukrotnie. Najpierw, przed końcem wieku X, była to osada otwarta, następnie w początkach wieku XII powstał tu gród, który funkcjonował do połowy XIII wieku, kiedy spłonął (mapka I: 6). Badania przeprowadzone na kępie zamkowej w 1986 r. zweryfikowały teorię, która umieszczała tu wczesne osadnictwo grodowe (mapka I: 7). Stwierdzono bowiem słabe ślady użytkowania wspomnianego terenu w wieku XIII, związane z osadą otwartą, początkowo rolniczą, a później prawdopodobnie o charakterze targowym. Bogate osadnictwo znane jest dopiero z wieku XIV, kiedy funkcjonował już zamek.

Przełomowym momentem w dziejach badań archeologicznych Świebodzina był rok 1996. 1 lipca tegoż roku generalny konserwator zabytków opublikował Pismo Okólne, z wytycznymi dla konserwatorów zabytków i archeologów prowadzących badania, które to urzędowo usankcjonowało obowiązek nadzorowania, a w razie potrzeby przeprowadzenia ratowniczych badań wykopaliskowych przy wszelkich inwestycjach budowlanych, związanych z pracami ziemnymi na terenie miast. Od wydania wspomnianych zaleceń, aż do roku 2001, przeprowadzono w mieście 18 nadzorów archeologicznych, z których część zakończyła się ratowniczymi badaniami wykopaliskowymi. Biorąc pod uwagę ich wyniki, możemy je podzielić na trzy kategorie. Pierwsza z nich przyniosła odkrycia reliktów warstw średniowiecznych, druga związana była z nawarstwieniami nowożytnymi, a trzecia dostarczyła materiału przemieszanego z zasypisk wykopów fundamentowych, poinstalacyjnych oraz zasypisk piwnic nowożytnych. Wynik negatywny badań zanotowano w kilku przypadkach i związany był on z charakterem prac, np. wymianą nawierzchni czy bardzo płytkimi wykopami. Do grupy pierwszej możemy zaliczyć nadzory przeprowadzone przy ul. Głogowskiej (mapka I: 8; 9), ul. Kilińskiego (mapka I: 10) oraz przy kościele p.w. Michała Archanioła (mapka I: 11). Liczniej reprezentowane są ślady osadnictwa nowożytnego, głównie z XVII/XVIII w. oraz późnonowożytnego. Zarejestrowano je w okolicy ul. Głogowskiej (mapka I: 12), w rejonie kościoła p.w. Michała Archanioła (mapka I; 11), przy ul. Piłsudskiego (mapka I: 13) oraz przy ul. Kościelnej (mapka I: 14). Do kategorii trzeciej możemy niewątpliwie zaliczyć nadzór przeprowadzony przy LORO od strony ul. Zamkowej. W głębokich wykopach natrafiono jedynie na ślady licznych przebudów, które miały miejsce w czasie ostatnich dwóch wieków, oraz przemieszany materiał średniowieczny i nowożytny (mapka I: 15).

Mapka I

Nadzór przeprowadzony w terminie 13 VII - 12 XI 2001 r., a związany z instalacją lokalnej sieci telekomunikacyjnej &

Mapka II

W kwerendzie niezwykle pomocne okazały się: opracowanie historyczno-urbanistyczne S. Kowalskiego, plan miasta autorstwa G. Brauna i F. Hogenberga z lat 1586-1602, kroniki miasta oraz bogaty zbiór pocztówek przechowywany w Muzeum Regionalnym w Świebodzinie.

W rezultacie przeprowadzonego nadzoru odkryto relikty starej zabudowy, warstwy osadnicze oraz wiele zabytków ruchomych. Znaleziska datowano na okres od średniowiecza po wiek XX.

Najstarsze ślady osadnictwa odkryto w obrębie podwórek, przy południowej pierzei rynku oraz przy ul. Żymierskiego. W miejscu zwartej zabudowy, widocznej w południowej części rynku na planie G. Brauna (mapka II: 1), po wojnie wybudowano bloki (obecnie Pl. Obrońców Pokoju). By skrócić przejście z rynku na ul. Głogowską, pozostawiono przejście pomiędzy zabudową. W tym rejonie odsłonięto trzy obiekty późnośredniowieczne oraz warstwę osadniczą, datowane na drugą połowę XIV i początek XV w, (mapka I: 16). Pierwszy z obiektów zaobserwowano w obrębie studzienki na głębokości ok. 0,55 m. W warstwie mierzwy, wymieszanej z próchnicą i spalenizną, pojawiły się fragmenty konstrukcji drewnianych oraz materiał ceramiczny i gładzik rogowy. W spągu znajdowała się warstwa izolacyjna, wykonana z połamanych i pociętych fragmentów drewna brzozowego, kory brzozowej i gałązek, spod której wydobywała się woda. Nieco dalej, na południe od studzienki, w rowie na głębokości ok. 0,60 m, uchwycono dwa obiekty o miąższości ok. 0,23 m i długości 3 m. W profilu wypełniska miały kształt wanienkowaty, a ich spągi zabezpieczone zostały warstwą izolacji z kory, gałązek i fragmentów drewna brzozowego. Z obiektu drugiego pozyskano liczny materiał ceramiczny, gwóźdź żelazny, kościany grocik oraz ok. 70 fragmentów skóry, w tym części obuwia, ścinki starej i nowej skóry oraz rzemienie. W obiekcie trzecim znaleziono 1 fragment ceramiki stalowo-szarej.

Przy ul. Żymierskiego ślady osadnictwa późnośredniowiecznego stwierdzono w postaci warstwy w obrębie studzienek przy budynku nr 12 i na skwerku naprzeciwko budynku nr 17 (mapka I: 17; 18). W pierwszej z nich, w smolistoczarnej warstwie, odkryto liczny materiał ceramiczny oraz fragmenty konstrukcji drewnianych, z drugiej, z szarobrunatnej mierzwy z dużą ilością drewna, wydobyto fragment kafla garnkowego. Oba punkty usytuowane są po wschodniej stronie dawnego traktu międzyrzeckiego, a na planie Brauna/Hagenberga w miejscach tych widzimy szeregową zabudowę (mapka II: 2; 3). Po przeciwnej stronie ulicy, przy budynku nr 13, w obrębie studzienki pozyskano późnośredniowieczny materiał ceramiczny z przemieszanej warstwy zasypiskowej, powstałej przy zakładaniu wcześniejszych instalacji. Parcela ta sąsiadowała w średniowieczu ze szpitalem św. Ducha (mapka II: 4).

Pozostałe znaleziska pochodzą z okresu nowożytnego. Warstwy wczesnonowożytne odsłonięte na ul. Górnej, przy murze kościoła p.w. Michała Archanioła (mapka I: 19) oraz u zbiegu ul. Okrężnej z Bramkową, w miejscu przejścia dla pieszych (mapka I: 20). Rdzawobrunatna warstwa, z zawartością węgielków drzewnych, dużej ilości polepy i ceramiki, pojawiła się na głębokości ok. 0,56 m, w rowie biegnącym wzdłuż kamienno-ceglanego ogrodzenia kościoła. Zalegała na warstwie bruku z polnych kamieni o barwie różowawej. Jest to pozostałość po zabudowie szachulcowej z XVII/XVIII wieku. Już w czasie powstawania sztychu Brauna/Hogenberga miejsce to jest zabudowane (mapka II: 5). Na ul. Okrężnej, w niewielkiej odległości od murów miejskich, na głębokości ok. 1 m natrafiono na zawalisko budynku o konstrukcji szachulcowej. Leżało ono na smolistoczarnej, zwartej warstwie ziemi, przemieszanej ze spalenizną, oraz zawierającej bogaty materiał kulturowy. Jest to warstwa pożarowa, prawdopodobnie z XVIII wieku. Na starszym od znaleziska sztychu Brauna, po stronie zachodniej, nie widać jeszcze zabudowy, co oznaczać może, że pojawiła się później lub że zasłaniają ją częściowo zrujnowana wieża i baszta przy Bramie Krzyżowej (mapka II: 6). Z przekazów pisanych wiemy, że 25 sierpnia 1775 roku przy Bramie Krzyżowej zapaliło się 7 domów, i być może wspomniane znalezisko należy wiązać z tym wydarzeniem.

Kolejne odkrycia dotyczą początków i lat trzydziestych XX wieku. Przy zachodniej pierzei rynku, na styku z ul. 30 Stycznia, w obrębie studzienki odkryto fragment fundamentu nie istniejącego już budynku, który pojawia się na pocztówkach z początku XX wieku (mapka I: 21). Przy północnej pierzei, kilka metrów od ul. Górnej, w obrębie studzienki odsłonięto, na głębokości ok. 1,20 m, fragmenty konstrukcji drewnianych, pochodzących być może z domów podcieniowych, które w tej części rynku funkcjonowały jeszcze w latach trzydziestych XX wieku (mapka I: 22). W obrębie Parku Łęgowskiego rowy instalacyjne naruszyły dwa groby, odsłaniając kości oraz dna trumien (mapka I: 27). Jest to pozostałość po dawnym cmentarzu miejskim, użytkowanym od XIX wieku aż po rok 1945. W latach osiemdziesiątych przekształcono go na park, bez ekshumacji zwłok.

W wyniku poszukiwań pozyskano też przedmioty - luźne znaleziska pochodzące ze złóż wtórnych lub powierzchni. Na skwerze przy ul. Garbarskiej znaleziono na powierzchni 1/12 (?) talara saskiego Fryderyka Augusta z 1764 r. (mapka I: 23), z zasypiska piwnicy, zburzonego budynku przy ul. 30 Stycznia, wydobyto strzelbę tarczową o ośmiobocznym przekroju lufy, datowaną na XIX w. (mapka I: 24), z warstwy humusu na skwerku przy Pl. Wolności pozyskano fragmenty filiżanki porcelanowej firmy Rosenthal, z drugiej polowy XIX wieku (mapka I: 25).

Najbardziej zagadkowym znaleziskiem, odkrytym w trakcie nadzoru, jest konstrukcja drewniana zarejestrowana w obrębie studzienki na styku ul. Zamkowej z ul. Łąki Zamkowe (mapka I: 26). Widoczny jej fragment składał się z trzech masywnych, ociosanych bali o wymiarach 0,25 x 0,25 m i uchwyconej długości 1,20 m, ułożonych poziomo jeden na drugim. Znajdowały się one w warstwie sinoszarego, mokrego piasku pozbawionego materiału kulturowego. W warstwie zasypiskowej nad konstrukcją znaleziono fragment wczesnonowożytnej ceramiki polewanej. Otwarta pozostaje zatem, aż do następnej interwencji w tym miejscu, sprawa chronologii i typu konstrukcji. Według przekazów, teren ten w okresie funkcjonowania zamku był silnie podmokły i do początków XX wieku były tu łąki. Później pojawiła się rzadka zabudowa pomiędzy polami i łąkami. Na swoim planie Braun/Hogenberg opisują to miejsce jako łąki zamkowe i nie umieszczają tam zabudowy czy innych konstrukcji, np. pomostów.

Wszystkie przeprowadzone nadzory, również ten ostatni, dostarczyły nowych informacji odnośnie zasiedlenia poszczególnych rejonów miasta i jego rozwoju w kolejnych okresach historycznych. Dzięki nim dysponujemy również niezwykle cenną wiedzą na temat, gdzie i w jakim stopniu oraz na jakiej głębokości zachowały się nienaruszone warstwy osadnicze. Takie zestawienie danych jest niezbędne do dalszych działań konserwatorskich, które umożliwią, w wyznaczonych rejonach miasta, wydawanie decyzji nie tylko o nadzorach, ale od razu o ratowniczych badaniach wykopaliskowych, na skutek których, i tak już uszczuplona przez wieki, baza źródeł archeologicznych nie zostanie zniszczona bez dokumentacji. Nie sposób nie docenić zdobywanych w ten sposób &

Ewa Przechrzta (Świdnica)


komentarz[0] |

© 2001-2012 by Robert Ziach C&Co. A.G.™ ® 2012 by Schwiebus.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone.

0.007 | powered by jPORTAL 2