W Zielonej GĂłrze chcÂą zdekomunizowaĂŚ ul. Armii Ludowej

IPN namawia samorzÂądy lokalne do zmiany nazw ulic kojarzÂących siĂŞ z komunizmem. W Zielonej GĂłrze na celowniku znalazÂła siĂŞ maÂła uliczka Armii Ludowej.

Kilku mieszkaĂącĂłw z Armii Ludowej juÂż zwrĂłciÂło siĂŞ do wÂładz miasta z proÂśbÂą o zmianĂŞ nazwy. WolÂą pozostaĂŚ anonimowi. - Fakty przemawiajÂą przeciw tej organizacji. ZostaÂła zaÂłoÂżona przez Stalina, walczyÂła z oddziaÂłami AK. Jest i inny problem. Zdarza siĂŞ, Âże nie dochodzÂą do nas przesyÂłki. UrzĂŞdnikom do gÂłowy nie przychodzi, Âże moÂże istnieĂŚ jeszcze taka ulica, mylÂą jÂą z Armii Krajowej - mĂłwi jeden z mieszkaĂącĂłw.

Inicjatywê podchwyci³y PiS i LPR. - Czekamy na oficjaln¹ odpowiedŸ prezydenta miasta. Je¿eli bêdzie negatywna, przygotujemy w³asny projekt uchwa³y - mówi Jacek Budziùski, radny PiS, historyk z wykszta³cenia. - Armia Ludowa zosta³a utworzona przez PPR, bra³a udzia³ w budowaniu re¿imu. Jej cz³onkowie eliminowali AK-owców, dzia³ali na korzyœÌ Armii Czerwonej. Po wojnie zasilili szeregi Ministerstwa Bezpieczeùstwa Publicznego i Milicji Obywatelskiej - t³umaczy sens zmiany.

BudziĂąski twierdzi, Âże koszty zmiany bĂŞdÂą niewielkie. Wspomina o niedopatrzeniu. Na poczÂątku lat 90. radni zmienili kilkadziesiÂąt nazw. ZniknĂŞÂły m.in. ulice DzierÂżyĂąskiego, Gwardii Ludowej, Janka Krasickiego. - Ta nieopatrznie zostaÂła - dodaje BudziĂąski. - WkrĂłtce i tak prezes IPN wystosuje apel do wÂładz o zmianĂŞ nazw. My go po prostu ubiegliÂśmy. JesteÂśmy przeciwni utrwalaniu w ÂświadomoÂści nazw kojarzÂących siĂŞ jednoznacznie z komunizmem - dodaje.

Instytut PamiĂŞci Narodowej zaczyna przeglÂąd polskich patronĂłw ulic, placĂłw, skwerĂłw, tablic i instytucji publicznych. Na pierwszy ogieĂą idÂą dawne i obecne miasta wojewĂłdzkie. SporzÂądzane sÂą juÂż pierwsze wykazy niegodnych, wedÂług IPN, nazw. - One sÂą przejawem polityki historycznej PRL, miaÂły utrwalaĂŚ nieprawdziwe mity. Na ziemiach zachodnich zachowaÂło siĂŞ ich najwiĂŞcej. W miastach centralnej Polski powrĂłcono po prostu do nazw przedwojennych, tutaj to byÂło niemoÂżliwe, bo oznaczaÂłoby przyjĂŞcie nazw niemieckich - wyjaÂśnia dr Maciej KorkuĂŚ z Biura Edukacji Publicznej IPN, koordynator przeglÂądu. - Ulica Armii Ludowej rĂłwnieÂż kwalifikuje siĂŞ do zmiany. To organizacja walczÂąca z PolskÂą PodziemnÂą, powoÂłana dla celĂłw politycznych ZSRR. W sensie politycznym, organizacyjnym i militarnym podporzÂądkowana byÂła wÂłaÂśnie ZSRR - mĂłwi KorkuĂŚ.

Co o zmianie nazwy myœl¹ mieszkaùcy ulicy? WiêkszoœÌ jest przeciw. - Niepotrzebny krok. teraz przynajmniej jest zabawnie. To w jakimœ sensie zabytek - mówi Alicja Jakóbiak. Podobnego zdania jest pani Ewa, emerytka. - Ja ju¿ siê przyzwyczai³am, mieszkam tu 30 lat. Nie interesuje mnie kontekst historyczny. To tylko nazwa, s¹ wa¿niejsze rzeczy do zrobienia. Nie chcê ponosiÌ dodatkowych kosztów zwi¹zanych ze zmian¹ dokumentów na nowe - wyjaœnia.

- Nazwa powinna byÌ zmieniona, ale dlaczego dopiero teraz? Wola³abym unikn¹Ì kosztów, ale jeœli trzeba bêdzie, to trudno - dodaje Alicja Zdziarska, mieszkanka Armii Ludowej. Antoni Dudziùski z s¹siedniej ulicy nie kryje oburzenia. - To s¹ niepotrzebne koszty. Nie przeszkadza mi ta nazwa. Niech zostanie tak, jak jest. Armia Ludowa te¿ walczy³a o wolnoœÌ. Rozumiem, ¿eby zmieniaÌ takie nazwy jak Dzier¿yùskiego, który wyj¹tkowo krwawo zapisa³ siê w historii. Ale w tej sytuacji to s¹ wyrzucone z³otówki - t³umaczy.

PomysÂł popiera natomiast Zygmunt Zajder, mieszkaniec pobliskiej ul. Chmielnej. - Jeszcze parĂŞ innych kwiatkĂłw teÂż pewnie siĂŞ znajdzie w naszym mieÂście. DziwiĂŞ siĂŞ, Âże do tej pory tego nie zmieniono. Armia Ludowa zostaÂła stworzona przez ZwiÂązek Radziecki. UrodziÂłem siĂŞ w 1931 roku i dobrze pamiĂŞtam minionÂą epokĂŞ, rĂłwnieÂż od tej najgorszej strony. Dlatego uwaÂżam, Âże naleÂży wymazywaĂŚ pozostaÂłoÂści po dawnym ustroju. Koszty nie majÂą znaczenia - mĂłwi.

Magistrat ch³odno patrzy na inicjatywê. - To powa¿ne obci¹¿enie finansowe dla miasta. Zmiana nazwy ulicy to nie tylko zmiana tabliczek, poci¹ga za sob¹ wymianê ca³ej dokumentacji. Na pewno weŸmiemy pod uwagê zdanie mieszkaùców, którzy przy podejmowaniu decyzji powinni mieÌ œwiadomoœÌ poniesienia dodatkowych kosztów. Nie jest wa¿na tylko wola polityczna, ale wola ludzi. Obawiam siê, ¿e jeœli zmienimy tê ulicê, za ni¹ przyjd¹ nastêpne - mówi Tomasz Nesterowicz, rzecznik prasowy Urzêdu Miasta i historyk po zielonogórskiej uczelni. - CzêœÌ z tych osób, które walczy³y w Armii Ludowej, wci¹¿ jeszcze ¿yje. Zmieniaj¹c nazwê, wystawiamy im œwiadectwo. Dla czêœci z nich AL dawa³a mo¿liwoœÌ walki o Polskê. Wyroków i opinii nie powinny ferowaÌ osoby, których wojenna rzeczywistoœÌ nigdy nie dotyczy³a. Dobrym wzorem dla nas wszystkich jest pomnik na zielonogórskim cmentarzu, gdzie obok siebie s¹ orze³ w koronie i orze³ piastowski - dodaje Nesterowicz.